Την εκτίμηση ότι η εξαφάνιση της κυκλικής ανεργίας στην Ελλάδα θα απαιτήσει 13 χρόνια, στην περίπτωση που ο ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης είναι 2% στη διάρκεια αυτών των ετών, διατυπώνει ομάδα μελετητών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και του ΑΠΘ. Τη μελέτη, με τίτλο "Μπορεί η παραγωγή να προβλέψει την ανεργία; Μια ματιά στον νόμο του Okun για την Ελλάδα", εκπόνησαν οι καθηγητές των Τμημάτων Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Κωνσταντίνος Καρφάκης και του ΑΠΘ, Κωνσταντίνος Κατρακυλίδης, καθώς και η υποψήφια διδάκτορας Ευτυχία Τσανανά (Τμήμα Οικονομικών Επιστημών ΑΠΘ).
Στην εργασία αυτή μελετήθηκαν δύο παράγοντες. Ο πρώτος ήταν η σχέση ανάμεσα στις ποσοστιαίες μεταβολές της ανεργίας και της πραγματικής παραγωγής, την περίοδο από το πρώτο τρίμηνο του 2000 μέχρι το τέταρτο περσινό. Ο δεύτερος η σχέση ανάμεσα στο ποσοστό των κενών θέσεων εργασίας και εκείνο της ανεργίας, στο χρονικό διάστημα από το πρώτο τρίμηνο του 2009 μέχρι το τρίτο του 2012.
Διαχρονικά σταθερή η σχέση ανεργίας-παραγωγής
Σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης, κατά τα τελευταία 13 χρόνια, η μακροχρόνια σχέση ανάμεσα στις ποσοστιαίες μεταβολές της ανεργίας και της παραγωγής ήταν κατά μέσο όρο ίση με -0,41 κι ο λόγος παραγωγής -ανεργίας 2,4. Έτσι λοιπόν, μια μείωση της παραγωγής κατά 2,4% συσχετιζόταν με μια αύξηση της ανεργίας κατά 1%. Μάλιστα, η σχέση αυτή ήταν διαχρονικά σταθερή, υπό την έννοια ότι δεν διέφερε σημαντικά στην ανοδική και την καθοδική φάση του οικονομικού κύκλου.
Την περίοδο 2009 - 2012, το ποσοστό των κενών θέσεων εργασίας συσχετιζόταν αρνητικά με το ποσοστό της ανεργίας, σύμφωνα με την καμπύλη Beveridge.
"Η καμπύλη Beveridge μετακινείτο διαχρονικά προς τα έξω, δείχνοντας ότι καθώς οι κενές θέσεις εργασίας ανέκαμπταν τις περιόδους τρίτου τριμήνου 2009-τέταρτου 2009, τέταρτου 2010-πρώτου 2011 και τέταρτου 2011 -πρώτου 2012, η ανεργία συνέχιζε να αυξάνεται. Επιπλέον, η καμπύλη Beveridge έγινε πιο επίπεδη από τα μέσα του 2011. Οι εξελίξεις αυτές αποτελούν ένα σημάδι επιδείνωσης της διαδικασίας αντιστοίχισης στην αγορά εργασίας, σηματοδοτώντας μια αύξηση του ποσοστού της μακροχρόνιας ανεργίας" υπογραμμίζουν οι μελετητές.
Στο 11% η κυκλική ανεργία, στο 13% η μακροχρόνια ανεργία
Η Έκθεση για την Απασχόληση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (2012) δείχνει ότι η μακροχρόνια ανεργία ως ποσοστό του ενεργού πληθυσμού στην Ελλάδα έχει αυξηθεί, από περίπου 4% το δεύτερο τρίμηνο του 2008, σε 13% το δεύτερο περσινό. Δεδομένου ότι το πραγματικό ποσοστό ανεργίας ανερχόταν στο δεύτερο τρίμηνο του 2012 σε 24%, το ποσοστό της κυκλικής ανεργίας ήταν 11% (σ.σ. η κυκλική ανεργία οφείλεται στη μειωμένη συνολική ζήτηση προϊόντων και υπηρεσιών και είναι αποτέλεσμα της επιβράδυνσης της ανάπτυξης σε περιόδους οικονομικής ύφεσης, έχοντας ως επακόλουθο την αδυναμία απορρόφησης του εργατικού δυναμικού).
Σύμφωνα με το συντελεστή του νόμου του Okun που έχει εκτιμηθεί, για να απαλειφθεί το ποσοστό της κυκλικής ανεργίας, η παραγωγή θα πρέπει να αυξηθεί κατά 26%. Για παράδειγμα, με ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 2%, θα χρειαστούν 13 χρόνια, ώστε να εξαφανιστεί η κυκλική ανεργία. Για να μπορέσει, όμως, να μειωθεί συνολικά η ανεργία, η αύξηση της συνολικής ζήτησης θα πρέπει να υποστηρίζεται από διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας, οι οποίες θα κάνουν την οικονομία πιο ανταγωνιστική, θα ωθήσουν την οικονομική ανάπτυξη και θα μειώσουν τη μακροχρόνια ανεργία.
Ανάγκη για μέτρα ώθησης της ανάπτυξης και της κατανάλωσης
Όπως δήλωσε στο ΑΠΕ - ΜΠΕ ο κ. Καρφάκης, "οποιοδήποτε μέτρο και αν ληφθεί τώρα, η επίδρασή του στη μακροχρόνια ανεργία δεν θα είναι τόσο άμεση, ώστε να την παρατηρήσουμε σύντομα. Αυτό που πρέπει να γίνει είναι να ληφθούν μέτρα που θα δώσουν σταθερά ώθηση στις αναπτυξιακές δυνατότητες της χώρας και παράλληλα θα τονώνουν και την κατανάλωση".
Σημειώνεται ότι οι μελετητές βρίσκονται τώρα στη διαδικασία συλλογής στοιχείων για την επόμενη φάση της μελέτης, η οποία θα μελετήσει την ανεργία σε διαφορετικές πληθυσμιακές ομάδες, όπως π.χ., νέοι, ηλικιωμένοι, γυναίκες κτλ