Ένας φόρο για κάθε ακίνητο και έναν πρόσθετο φόρο για όσους έχουν ακίνητη περιουσία αντικειμενικής αξίας άνω των 300.000 χιλιάδων ευρώ προβλέπει, σύμφωνα με πληροφορίες, το νέο καθεστώς στη φορολογία ακινήτων, το οποίο φαίνεται ότι λαμβάνει την έγκριση των κοινοβουλευτικών ομάδων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ. Το νέο καθεστώς θα ισχύσει από το 2014.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ο φόρος αποτελείται από τον κύριο και τον συμπληρωματικό φόρο. Τον κύριο φόρο τον πληρώνουν όλα τα είδη ακινήτων (κτίρια, οικόπεδα, αγροτεμάχια) ανεξαρτήτως νομικής μορφής του ιδιοκτήτη (με τις εξαιρέσεις που προβλέπονται στο σ/ν της διαβούλευσης – δημόσιο, μή ιδιοχρησιμοποιούμενα μη κερδοσκοπικών νομικών προσώπων κ.λ.π.).

Ο συμπληρωματικός φόρος υπολογίζεται στο σύνολο της αξίας των αστικών ακινήτων στην κατοχή φυσικών και νομικών προσώπων με αφορολόγητο και προοδευτική κλίμακα για τα μεν και αναλογικό συντελεστή για τα δε.

Ο κύριος φόρος υπολογίζεται επί των επιφανειών ως εξής:

• Κτίρια. Βασικός φόρος €2-€13/μ2 σε 12 κλιμάκια ανά Τιμή Ζώνης χαμηλότερος από 21,6% έως 4,4% σε σχέση με τον ΕΕΤΑ (μεσοσταθμικά 16%). Προβλέπεται συντελεστής παλαιότητας, ορόφου μονοκατοικίας και πρόσοψης. Τα κτίρια ειδικής χρήσης έχουν συντελεστή μειωμένο κατά 50% πλην των αγροτικών που έχουν μηδενικό συντελεστή, ενώ προβλέπεται και μειωτικός συντελεστής επιφάνειας. Οι βοηθητικοί χώροι για κάθε είδους κτίριο φορολογούνται στο 10% του κανονικού συντελεστή, με την εξαίρεση των αγροτικών που έχουν μηδενικό συντελεστή.
•  Οικόπεδα. Βασικός φόρος €3-€9.000/στρέμμα σε 25 κλιμάκια, χαμηλότερος από 70% έως 90% σε σχέση με το σ/ν της διαβούλευσης (μεσοσταθμικά 83%).
• Αγροτεμάχια. Βασικός φόρος €1/στρέμμα, με συντελεστή θέσης από 1-3, συντελεστή άρδευσης 1.1 συντελεστή χρήσης (δασικά 0.1, βοσκότοποι 0,5, καλλιέργειες κάθε είδους 2. λατομεία 5. εκθέσεις 8), συντελεστή απαλλοτρίωσης 0,75 και συντελεστή κατοικίας 5.

Ο συμπληρωματικός φόρος υπολογίζεται επί της συνολικής αξίας των αστικών ακινήτων του ιδιοκτήτη, όπως ο ΦΑΠ. Τα Φυσικά Πρόσωπα έχουν αυξημένο αφορολόγητο (από €200Κ σε €300Κ) και χαμηλότερους αρχικούς συντελεστές, με ανώτατο συντελεστή 1% (από 2%). Τα Νομικά Πρόσωπα φορολογούνται όπως και τώρα με τους βασικούς συντελεστές να μειώνονται από 0,6% και 0,3% σε 0,5% και 0,25% αντιστοίχως.

Για τα φυσικά πρόσωπα ο συντελεστής ξεκινά από 2 τοις χιλιοις για περιουσία άνω των 300.000 ευρώ κατά άτομο. Ο συντελεστής αυξάνεται προοδευτικά στο 1% για περιουσίες των 5.000.000 ευρώ.

Ανακατανομή βαρών

Υπολογίζεται ότι η βεβαίωση του φόρου θα ανέλθει σε €3.24 δις (€ 3,1 δις χωρίς τα αγροτεμάχια με είσπραξη €2.65 δις (μέση εισπραξιμότητα 82%). Η βεβαίωση των αντίστοιχων φόρων του 2013 εκτιμάται σε €3.18 δις με αναμενόμενη είσπραξη περί τα €2.5-2-6δις.

Φαίνεται, λοιπόν, ότι η συνολική είσπραξη είναι ίδια με την υπολογιζόμενη για φέτος, αλλά υπάρχει ανακατανομή. Αυτοί που πλήρωναν ήδη θα πληρώσουν λιγότερο. Αυτοί που δεν πλήρωναν θα πληρώσουν τόσο όσο να μην το θεωρούν «δυσβάστακτο» (πολύ λιγότερο από το προηγούμενο σχέδιο του ΕΝΦΑ).

Μόνη εξαίρεση που θα πληρώσουν περισσότερο από φέτος, είναι αυτοί που έχουν μεγάλη ακίνητη περιουσία σε αστικά οικόπεδα. Αλλά κι εδώ η πρόσθετη επιβάρυνση είναι πολύ μικρότερη (μέχρι και 90% μικρότερη) από εκείνη που προέβλεπε το προηγούμενο σχέδιο.

Επίσης, η επιβάρυνση ειδικά των αγροτεμαχίων είναι για τη συντριπτική πλειονότητα των αγροτών πολύ μικρή: της τάξης μερικών δεκάδων ευρώ ετησίως. Κι έχουν πλήρως εξαιρεθεί όπως ζήτησαν πολλοί βουλευτές, όλοι τα βοηθητικά τους κτίσματα (στάνες, κοτέτσια, αποθήκες σε αγροτεμάχια).

Τα αστικά οικόπεδα στην περιφέρεια (εντός σχεδίου οικισμού φορολογούνται πολύ λιγότερο από το σχέδιο ΕΝΦΑ κι επιπροσθέτως η επί πλέον επιβάρυνσή τους εν μέρει εξουδετερώνεται από τη μείωση επιβάρυνσης για το ακίνητο που έχουν (μειωμένος ΕΕΤΑ).

Αυτοί που έχουν ακίνητα σε οικόπεδα επιβαρύνονται διότι θα πληρώσουν και για τα οικόπεδα αυτοτελώς και επιπρόσθετο φόρο για την περιουσία τους εφόσον είναι «μεγάλη» (αν ξεπερνά τα 300 εκατομμύρια).

Όμως, επιβάρυνση κι αυτής της κατηγορίας είναι λογική και εκλογικευμένη αφού αυξάνεται το αφορολόγητο όριο σε σύγκριση με τον προηγούμενο ΦΑΠ (από 200 σε 300 χιλιάδες) και μειώνονται ελαφρώς κάποιοι συντελεστές από κει και πάνω.

Παραδείγματα

Εάν επιχειρηθεί να γίνει μια σύγκριση του φόρου αστικών οικοπέδων συν τον πρόσθετο φόρο φυσικών προσώπων (σε προοδευτική για τη μεγάλη ακίνητη περιουσία που προβλέπονται σε αυτό το σχέδιο), με τον ΦΑΠ που πλήρωσαν φέτος τα ίδια άτομα συνολικά, τότε υπάρχει μικρή μείωση συνολικά!

Βέβαια, σε ατομικές περιπτώσεις κυρίως σε υψηλά κλιμάκια και ακριβές περιοχές μπορεί να υπάρχει και αύξηση, αλλά πολύ μικρότερη από εκείνη που περίμεναν με βάση το προηγούμενο σχέδιο του ΕΝΦΑ).

Ένα κάπως ακραίο παράδειγμα: όποιος είχε αδόμητο οικόπεδο ενός στρέμματος στην Εκάλη, με ΦΑΠ πλήρωνε: 11.500 χιλιάδες ευρώ, και τώρα για φόρο αστικών οικοπέδων και πρόσθετο φόρο θα πληρώσει 15 χιλιάδες περίπου. Με το προηγούμενο σχέδιο του ΕΝΦΑ θα πλήρωνε 27 χιλιάδες!

Επομένως, απ' ότι φαίνεται, ελαφρύνονται όλοι που πλήρωναν φόρο ΕΕΤΑ και ΕΤΗΔΕ προηγουμένως για αστικά οικήματα Κι αυτό είναι σημαντική ελάφρυνση: μεσοσταθμικά γύρω στο 16% μάλιστα προοδευτικά κατανεμημένη (από 21,6% για τους πιο αδύναμους ως 4,4% για τους πιο ευκατάστατους.

Όσοι πλήρωναν ΦΑΠ φέτος, τώρα θα πληρώνουν τα ίδια περίπου (φόρο αστικών οικοπέδων συν πρόσθετο φόρο μεγάλης περιουσίας) αλλά μερικές μεσαίες κατηγορίες ελαφρύνονται γιατί ανεβαίνει το αφορολόγητο από τις 200 στις 300 χιλιάδες.

Διεύρυνση φορολογικής βάσης

Γίνεται διεύρυνση της φορολογικής βάσης:

• με τα αγροτεμάχια, αλλά με τον τρόπο που να μην προκαλεί σημαντική επιβάρυνση στους αγρότες
• και με επιβάρυνση των αστικών οικοπέδων, αλλά με τρόπο που να μην προκαλεί συνθλιπτική πρόσθετη επιβάρυνση σε κανένα.

Η ιδέα της προοδευτικής φορολόγησης διατηρείται και επεκτείνεται σε όλο το φάσμα (οικήματα με διαφορετικές τιμές ζώνης, οικόπεδα με διαφορετικές τιμές ζώνης και φορο ακίνητης περιουσίας που αφορά αποκλειστικά τη μεγάλη φορολογία και με προοδευτική κλίμακα).

Σύμφωνα πάντα με τις ίδιες πληροφορίες, δεν είναι εφικτή ακόμα η ενιαία φορολόγηση περιουσίας γιατί υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα για τις τιμές γης, καθώς οι αστικές «αντικειμενικές» είναι ουσιαστικά «εικονικές». Οι αγροτικές είναι ακόμα πιο αβέβαιες και θολές. Ενώ υπάρχουν και πολλές περιπτώσεις στην περιφέρεια που έχουν άλλες τιμές γης οι Εφορίες κι άλλες οι Δήμοι.

Ωστόσο, σύμφωνα με τους εμπνευστές του, το σχέδιο φαίνεται να κινείται προς την κατεύθυνση της ενιαίας φορολόγησης συνολικής ακίνητης περιουσίας, σε συνδυασμό με αυτοτελή φορολόγηση ακινήτων για να εξουδετερωθούν μεγάλες «χαραμάδες» φοροδιαφυγής. Επίσης, κινείται προς τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης .

Τέλος, κατά τις ίδιες πληροφορίες, υπάρχουν περιθώροα για βελτιώσεις στις εξαιρέσεις – απομειώσεις για ανέργους, τρίτεκνους, πολύτεκνους και ανάπηρους, τα οποία θα εξετασθούν κατά τη σχετική συζήτηση στη Βουλή.