Σήμερα, Δευτέρα, σε εκδήλωση του ΚΕΠΕ για τη φορολογική πολιτική στα προϊόντα καπνού, τα έσοδα του Δημοσίου και το λαθρεμπόριο, παρουσιάσθηκαν τα βασικά ευρήματα της σχετικής μελέτης.
Όπως αναφέρθηκε, οι διαδοχικές μεταβολές των φορολογικών συντελεστών των προϊόντων καπνού τα τελευταία χρόνια, έχουν αλλάξει τη δομή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ) "από κατ' εξοχήν αναλογικό σε κατ΄ εξοχήν πάγιο", με ταυτόχρονη αύξηση του ελάχιστου και του συνολικού ΕΦΚ.
Την περίοδο Ιούλιος 2009 - Νοέμβριος 2012 ο ελάχιστος ΕΦΚ (€/1.000 τσιγάρα) αυξήθηκε κατά 66,67%, ο πάγιος ΕΦΚ (€/1.000 τσιγάρα) αυξήθηκε κατά 1351,85%, ο αναλογικός ΕΦΚ (% επί της λιανικής τιμής) μειώθηκε κατά 62,84% και ο συνολικός ΕΦΚ (% επί της Μέσης Σταθμισμένης Λιανικής Τιμής - ΜΣΛΤ) αυξήθηκε κατά 19,57%.
Σαν αποτέλεσμα, η Ελλάδα το 2013 είχε το υψηλότερο ποσοστό συνολικού φόρου (ΕΦΚ και ΦΠΑ) στην ΕΕ (87,45% επί της ΜΣΛΤ) και το δεύτερο υψηλότερο συντελεστή συνολικού ΕΦΚ (68,75% επί της ΜΣΛΤ) μετά τη Βρετανία.
Επιπλέον, ο πάγιος ΕΦΚ ανά 1.000 τσιγάρα ως ποσοστό της ΜΣΛΤ έφτασε το 48,75% για την Ελλάδα, έναντι 33,82% που ήταν ο μέσος όρος στην ΕΕ και ο ελάχιστος ΕΦΚ (ως % του ΕΦΚ επί της ΜΣΛΤ ανά 1.000 τσιγάρα) ήταν ο πέμπτος υψηλότερος της ΕΕ, ενώ σε μονάδες αγοραστικής δύναμης είναι ο έκτος υψηλότερος για τις εξεταζόμενες χώρες της ΕΕ.
Αυξήσεις στα "φθηνά", μειώσεις στα "ακριβά" τσιγάρα
Επιπλέον, όπως αναφέρεται στη μελέτη, ο πάγιος ΕΦΚ ανά 1.000 τσιγάρα ως ποσοστό της ΜΣΛΤ έφτασε το 48,75% για την Ελλάδα, έναντι 33,82% που ήταν ο μέσος όρος στην ΕΕ και ο ελάχιστος ΕΦΚ (ως % του ΕΦΚ επί της ΜΣΛΤ ανά 1.000 τσιγάρα) ήταν ο πέμπτος υψηλότερος της ΕΕ, ενώ σε μονάδες αγοραστικής δύναμης είναι ο έκτος υψηλότερος για τις εξεταζόμενες χώρες της ΕΕ.
Η εντυπωσιακή αύξηση του πάγιου στοιχείου του ΕΦΚ αύξησε τη φορολογική επιβάρυνση στα "φθηνά" τσιγάρα και τη μείωσε στα "ακριβά". Ακόμη, η σημαντική αύξηση του ελάχιστου ΕΦΚ επιβάρυνε μόνο τα "φθηνά" τσιγάρα.
Πλήγμα στα ελληνικά τσιγάρα
Ο συνδυασμός των ανωτέρω, έπληξε την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών τσιγάρων και αύξησε τη διαφορά τιμής μεταξύ νόμιμων και λαθραίων τσιγάρων με αποτέλεσμα την εκτίναξη του λαθρεμπορίου (από 3% το 2009 σε πάνω από 20% το 2013), με αρνητική επίπτωση στα φορολογικά έσοδα από ΕΦΚ και ΦΠΑ (σημαντική μείωση της φορολογηθείσας ποσότητας τσιγάρων σε σχέση με το 2009 και μειωμένα φορολογικά έσοδα).
Πιο συγκεκριμένα, βάσει της ανάλυσης των δεδομένων για τα φορολογικά έσοδα από ΕΦΚ στα προϊόντα καπνού την εξεταζόμενη περίοδο, φαίνεται ότι μια πρόσθετη αύξηση του ΕΦΚ αναμένεται να προκαλέσει μείωση των φορολογικών εσόδων, λέει το ΚΕΠΕ.
Η αύξηση του φόρου μειώνει τα δημόσια έσοδα
Η σημαντική αύξηση του ελάχιστου ΕΦΚ και του πάγιου ΕΦΚ και η επακόλουθη αύξηση των τιμών κυρίως των "φθηνών" τσιγάρων τα τελευταία χρόνια σε συνδυασμό με τη μείωση του κατά κεφαλήν εισοδήματος λόγω της παρατεταμένης ύφεσης και της δημοσιονομικής προσαρμογής είχε αρνητικές επιπτώσεις για τα φορολογικά έσοδα του δημοσίου από τον ΕΦΚ στα προϊόντα καπνού, με σημαντικό τμήμα της πραγματικής κατανάλωσης να κατευθύνεται όλο και περισσότερο στα (πολύ φθηνότερα) λαθραία τσιγάρα, σημειώνεται στη μελέτη.
"Αυτό που χρειάζεται να αναθεωρηθεί είναι περισσότερο η διάρθρωση του φορολογικού σχήματος παρά ο συνολικός φόρος αυτός καθ' εαυτός ως ποσοστό επί της ΜΣΛΤ", πρστίθεται.
Με άλλα λόγια, όπως τονίζεται στη μελέτη, "δεν έχει τόσο σημασία εάν αυξηθεί η μειωθεί κατά τι ο συνολικός φόρος αλλά ποιo κομμάτι του φόρου θα αλλάξει".