Αναντίρρητα σοβαρές υπήρξαν τα τελευταία χρόνια, οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης για τις ελληνικές επιχειρήσεις, με αποτέλεσμα σημαντικοί άλλοτε κλάδοι της ελληνικής οικονομίας να συρρικνωθούν και πολλές επιχειρήσεις να διακόψουν τις δραστηριότητές τους λόγω περιορισμένης ζήτησης και μειωμένης παροχής ρευστότητας.
Εν τούτοις, ενδείξης υποχώρησης της επιδείνωσης της χρηματοοικονομικής εικόνας των επιχειρήσεων φαίνεται πως βλέπει η ICAP, η οποία και μελέτησε τόσο τις πτωχεύσεις των εταιρειών στη Δυτική Ευρώπη 2012-2013 όσο και τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης στους κλάδους της ελληνικής οικονομίας (Ιούλιος 2014) και παρουσίασε τα συμπεράσματά της.
"Δυστυχώς επτωχεύσαμεν"...πανευρωπαϊκώς
Παρότι ο συνολικός αριθμός των εταιρειών που πτώχευσαν το 2013 στη Δυτική Ευρώπη παρουσίασε αύξηση κατά 1,0%, στην Ελλάδα παρουσίασε μείωση κατά -5,5%. Έτσι, ενώ το 2013 στην ελληνική οικονομία η πτώση του ΑΕΠ ήταν στο -3,9%, ο αριθμός των επιχειρήσεων που δήλωσαν πτώχευση μειώθηκε σε 392 από 415 το 2012. (Σημειώνεται ότι δεν έχει καταγραφεί ο αριθμός των επιχειρήσεων που απλώς έκλεισαν αλλά δεν εισήλθαν σε διαδικασία πτώχευσης).
Γενικότερα από τις 17 χώρες που συμμετείχαν στη μελέτη, τη μεγαλύτερη μείωση παρουσίασαν οι πτωχεύσεις στην Ιρλανδία και τη Μ. Βρετανία, κατά 19% και 10% αντίστοιχα. Επίσης, μείωση των πτωχεύσεων σημειώθηκε και στη Γερμανία και στη Δανία, ενώ αντίθετα αύξηση καταγράφηκε στη Νορβηγία (+20%), στην Ιταλία (+16%), στην Ισπανία (+15%) και στην Πορτογαλία (8%).
Ποιοι επιχειρηματικοί κλάδοι άντεξαν στην κρίση
Από τους 87 κλάδους και υποκλάδους της οικονομίας που εξετάστηκαν την περίοδο 2009-2013, αυξητική εξέλιξη εμφάνισαν συνολικά 16 υποκλάδοι της ελληνικής οικονομίας. Ανάμεσα σε αυτούς με τη μεγαλύτερη αύξηση της πενταετίας είναι όσοι αφορούν τον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ και προμήθεια Συστημάτων ΑΠΕ) με αυξήσεις άνω του 34% λόγω του ευνοϊκού θεσμικού πλαισίου, ο τομέας διαλογής καπνών με αύξηση 12,2%, ο υποκλάδος των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας +7,8% και οι ελεγκτικές εταιρείες +5,8%.
Αύξηση παρουσίασαν επίσης συνολικά 10 υποκλάδοι του τομέα παραγωγής τροφίμων και μικρή αύξηση παρουσίασαν τα τουριστικά και ταξιδιωτικά γραφεία (+0,6%).
Μεγάλες απώλειες
Αντιθέτως, τις μεγαλύτερες απώλειες από την ύφεση υπέστησαν ο κλάδος εμπορίας αυτοκινήτου (-32%) και οι συναφείς με αυτόν υποκλάδοι (ζάντες -31%, ανταλλακτικά αυτοκινήτων -13,4%). Απώλειες επίσης υπέστησαν οι συναφείς κλάδοι με την οικοδομική δραστηριότητα και την κατοικία όπως: τεχνικές εταιρείες (-19,3%), διέλαση αλουμινίου (-17,4%), κλιματισμός (-15,2%), αλυσίδες ηλεκτρικών συσκευών (-13,4%). Τέλος, συρρίκνωση υπέστησαν εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο εμπόριο ένδυσης (-13,1%) και σε είδη πολυτελείας (κοσμήματα: -12,4%, αλκοολούχα ποτά -11,5%).
Συνολικά, οι κλάδοι που στηρίζονταν στην εγχώρια κατανάλωση, στα είδη πολυτελείας και στην κατοικία υπέστησαν τις μεγαλύτερες απώλειες την περίοδο της οικονομικής κρίσης.
Αντιθέτως παραγωγικοί κλάδοι που είχαν τη δυνατότητα να διοχετεύσουν την παραγωγή τους σε άλλες αγορές αντισταθμίζοντας τις απώλειες στην εσωτερική αγορά επέτυχαν ως και αύξηση του κύκλου εργασιών τους.
Τα υψηλότερα κέρδη
Όσον αφορά τους δείκτες κερδοφορίας, τον υψηλότερο δείκτη περιθωρίου κέρδους (ΕΒΙΤDΑ) παρουσίασαν οι εταιρείες ΑΠΕ λόγω των υψηλών τιμών πώλησης της ενέργειας βάσει συμβολαίων, που ωστόσο δεν θα διατηρηθούν τα επόμενα έτη.
Υψηλό περιθώριο κέρδους παρουσίασαν επίσης οι εταιρείες κινητής και σταθερής τηλεφωνίας (36% και 21% αντιστοίχως), καθώς και τα ξενοδοχεία α' κατηγορίας (24%). Αντίθετα, στο τέλος της κατάταξης με τον χειρότερο δείκτη περιθωρίου κέρδους βρίσκεται ο κλάδος ακινήτων (-253%).
Το καθαρό αποτέλεσμα συνολικά των κλάδων της ελληνικής οικονομίας το 2013 (με βάση τους διαθέσιμους ισολογισμούς) παραμένει αρνητικό, όπως και τα προηγούμενα έτη της οικονομικής κρίσης, ωστόσο σε σχέση με το 2012 παρατηρείται μείωση των συνολικών ζημιών κατά 52,2%, έναντι μείωσης των ζημιών κατά 34,3% το 2011-2012.