Κίνδυνος να στεγνώσει το τραπεζικό σύστημα από ρευστότητα υπάρχει μετά τις τελευταίες ανησυχητικές εξελίξεις από την πορεία των καταθέσεων. Οι πλέον πρόχειρες και… μπακαλίστικες εκτιμήσεις που διατυπώνονται από κορυφαία στελέχη τόσο της Τράπεζας Ελλάδος, όσο και των τεσσάρων συστημικών τραπεζών αναφέρουν ότι μόνο τον Δεκέμβριο «σηκώθηκαν» από τα γκισέ περισσότερα από τρία δισεκατομμύρια ευρώ. Η αρχική εκτίμηση έκανε λόγο για 2,5 δις. ευρώ, αλλά οι νεότερες προσεγγίσεις υποστηρίζουν ότι από τις τράπεζες «έφυγαν» περισσότερα από 3 δις. ευρώ και δεν πήγαν όλα ούτε… υπέρ της κατανάλωσης, λόγω εορτών, ούτε για την αποπληρωμή φορολογικών υποχρεώσεων. Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, το κλίμα στην πραγματική οικονομία άλλαξε δραματικά και… σε μία ημέρα όταν ο πρωθυπουργός και η κυβέρνηση έλαβαν την απόφαση να εκκινήσουν στις αρχές Δεκεμβρίου τις διαδικασίες για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας. Το αποτέλεσμα, τόσο για τις αγορές, όσο και για τους συναλλασσόμενους, ήταν προδιαγεγραμμένο. Ότι δηλαδή, Πρόεδρο Δημοκρατίας δεν θα μπορούσε να εκλέξει η Βουλή, διότι δεν έβγαιναν τα κουκιά των 180 ψήφων και η χώρα θα οδηγείτο σε εκλογές, όπως και έγινε, με κρίσιμη την ημερομηνία της 25ης Ιανουαρίου.
Σύμφωνα με έμπειρα τραπεζικά στελέχη, περισσότερα από 1,5 δις. ευρώ, φέρονται να σήκωσαν Ελληνικές επιχειρήσεις, τα οποία πήραν «πάνω» τους για να πληρώνουν τους προμηθευτές τους στο εξωτερικό. Το κλίμα στις επιχειρήσεις και ειδικά σε εκείνες που έχουν συναλλαγές με ξένους εισαγωγείς είναι άσχημο. Οι προμηθευτές τους στο εξωτερικό ζητούν όλα τα λεφτά μπροστά. Οι τράπεζες από την πλευρά τους δεν παρέχουν εγγυητικές επιστολές, αν δεν «βλέπουν» στο τραπεζικό λογαριασμό όλο το ποσό, που αντιστοιχεί στην εγγυητική. Δηλαδή, μέσα σε λίγες μέρες, η οικονομία επέστρεψε στη σκοτεινή περίοδο προ των εκλογών του 2012.
Πλην όμως, τραπεζικές πηγές σημειώνουν ότι εκροές από μικροκαταθέτες δεν γίνονται σε μεγάλο βαθμό κι αυτό διότι με το φόβο του «κουρέματος» των καταθέσεων το διάστημα 2011 – 2012, πολλοί έσπευσαν, αν όχι να βγάλουν τα λεφτά τους στο εξωτερικό, να τα σπάσουν σε μικροποσά σε διάφορες τράπεζες.
Έλληνες διαχειριστής υποστηρίζει ότι υπάρχει, επίσης, η τάση, να βγαίνουν λεφτά από τις τράπεζες και να κατευθύνονται στο asset management και σε αποδόσεις σταθερού εισοδήματος στο εξωτερικό, όπως Γερμανικά ομόλογα, senior bonds ξένων επιχειρήσεων σε Ευρώπη και ΗΠΑ.
Σημειώνεται πάντως, ότι από σήμερα που και τυπικά η εορταστική περίοδος τελείωσε, οι τραπεζίτες θα ελέγξουν το αν η τάση αυτή που ξεκίνησε τον Δεκέμβριο θα συνεχιστεί. Το αποκορύφωμα των κεφαλαίων που βγήκαν από τις τράπεζες, σύμφωνα με τον Τύπο, συνέβη, στις 29 Δεκεμβρίου και ανήλθε στο ποσό των 600 εκατ. ευρώ. Όταν τον Νοέμβριο, δηλαδή σε ένα μήνα, είχαν βγει συνολικά από τις τράπεζες 200 εκατ. ευρώ! Η ρευστότητα των τραπεζών από την ΕΚΤ είναι εξασφαλισμένη μέχρι και τις 16 Φεβρουαρίου, δηλαδή όσο κρατάει η δίμηνη παράταση που πήρε η κυβέρνηση Σαμαρά. Κι αυτό αναμένεται να επαναδιατυπωθεί και κατά τη συνάντηση που θα έχει σήμερα ο κ. Ι. Στουρνάρας με τον επικεφαλής της ΕΚΤ κ. Μάριο Ντράγκι. Το ερώτημα που τίθεται είναι τι μέλλει γενέσθαι στη συνέχεια, αλλά και αν μπορεί να αντέξει το τραπεζικό σύστημα μέχρι τότε αν συνεχιστεί το «άρμεγμα» των τραπεζικών λογαριασμών. Διότι η πίεση στις τράπεζες είναι πολλαπλή με αποκορύφωμα την έκδοση εντόκων γραμματίων. Που σημαίνει ότι ο βασικός χρηματοδότης του κράτους και του Δημοσίου σε αυτή τη δύσκολη φάση είναι το εγχώριο τραπεζικό σύστημα. Κι αν μέχρι το Νοέμβριο στις εκδόσεις συμμετείχαν και ξένες τράπεζες, μειώνοντας το βάρος των Ελληνικών πιστωτικών ιδρυμάτων, κάτι τέτοιο σήμερα, τουλάχιστον στη σημερινή εξάμηνης διάρκειας έκδοση, δεν συνέβη. Το πιθανότερο σενάριο είναι οι τράπεζες να καταφύγουν στο μηχανισμό που έχει συστήσει η ΕΚΤ, τον ELA, αλλά με όρους που θα ορίζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Οι όροι αυτοί συνδέονται με το επιτόκιο, το οποίο θα κινείται στα επίπεδα του 4 και 4,5%, σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς, όταν τώρα, δανείζονται από την ΕΚΤ με σαφώς ελκυστικότερους όρους.
Σημειώνεται, ότι σήμερα πρόκειται να πραγματοποιηθεί η συνάντηση των μελών της ΕΚΤ, όπου το παρόν θα δώσει και ο Έλληνας διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας κ. Στουρνάρας. Αν και επισήμως το «Ελληνικό ζήτημα» δεν αναφέρεται στην ατζέντα, θεωρείται βέβαιο ότι κατά τη διάρκεια του δείπνου, στις 9 το βράδυ, θα συζητηθεί.
Στ.Κ.Χαρίτος