Πιο αναλυτικά, τα στοιχεία της έρευνας «Εισόδημα - Δαπάνες Νοικοκυριών 2014», δείχνουν ότι τα ελληνικά νοικοκυριά αντιμετωπίζουν μεγάλες δυσκολίες στην αντιμετώπιση των καθημερινών υποχρεώσεων, καθώς και ότι η απουσία νομοθετικών ρυθμίσεων για τη μη άρση των πλειστηριασμών, η αύξηση του φόρου ακινήτων και οι κατασχέσεις καταθέσεων για ληξιπρόθεσμες οφειλές που συνεχίστηκαν έχουν τροφοδοτήσει ένα νέο κύμα ανασφάλειας και μείωσης της εγχώριας ζήτησης.
Το Ινστιτούτο εκτιμά ότι παγιώνεται η τάση που οδηγεί τα νοικοκυριά σε χαμηλότερη κατανάλωση και υποβαθμισμένη ποιότητα ζωής, σε υπερσυσσώρευση ιδιωτικού χρέους (άλλωστε σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία το σύνολο του ιδιωτικού χρέους ανέρχεται πλέον στα 180 δισ., ενώ οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς Δημόσιο είναι αγγίζει τα 100 δισ.) και σε εντεινόμενη ανασφάλεια ως προς τις μελλοντικές προσδοκίες.
Η έρευνα εντάσσεται στις ετήσιες τακτικές έρευνες του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ σε συνεργασία με την εταιρία MARC AE.
Διενεργήθηκε σε δείγμα 1025 αντιπροσωπευτικών νοικοκυριών στο σύνολο της ελληνικής επικράτειας το Δεκέμβρη του 2014.
Σύμφωνα με την έρευνα:
- Πάνω από 3 στα 10 νοικοκυριά δηλώνουν ότι διαβιούν με ετήσιο οικογενειακό εισόδημα που βρίσκεται στην κατώτερη εισοδηματική κλίμακα (<10,000€). Το ποσοστό είναι πιο υψηλό στις κατηγορίες νοικοκυριών με 2 και 4 μέλη.
- Το 93,7% των νοικοκυριών παρουσίασε σημαντική μείωση των εισοδημάτων μετά το ξέσπασμα της κρίσης, με σαφέστατη την τάση διεύρυνσης της ανισότητας.
- Το 46,9% του πληθυσμού δήλωσε ότι το οικογενειακό εισόδημα δεν επαρκεί για την κάλυψη των αναγκών και το 55% του πληθυσμού δήλωσε ότι χρειάστηκε επιπρόσθετους μη ίδιους πόρους (δανεισμό από συγγενείς- φίλους, τραπεζικό δανεισμό, εκποίηση περιουσιακών στοιχείων, ενεχυροδανειστήριο).
- Το 35,9 % των νοικοκυριών, δηλαδή πάνω από 1 εκατ. νοικοκυριά έχουν στην οικογένεια ένα τουλάχιστο άτομο σε ανεργία. Από αυτό το ποσοστό μόνο το 8,9% λαμβάνει επίδομα ανεργίας.
- Οι συντάξεις αποτελούν για το 52% των νοικοκυριών την κυριότερη πηγή εισοδήματος. Το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 42% το 2012.
- Η συσσώρευση των οικονομικών υποχρεώσεων των νοικοκυριών μέσα στο 2014 συνεχίστηκε και διευρύνθηκε οριακά σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
- Περισσότερα από 1 στα 3 νοικοκυριά βρίσκονται στο όριο καθυστέρησης πληρωμών προς το Δημόσιο, ταμεία Δ.Ε.Κ.Ο., τράπεζες, δάνεια κ.λ.π, λόγω αδυναμίας πληρωμής.
- Το 42,5% των νοικοκυριών διατηρεί αρνητικές προσδοκίες ως προς τη δυνατότητά του να καλύψει βασικές υποχρεώσεις το επόμενο έτος. Το 35,4% θεωρεί ότι δεν θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις φορολογικές υποχρεώσεις το επόμενο έτος.
- Σημαντική αύξηση, παρά τη μείωση της συνολικής πιστωτικής επέκτασης, σημείωσε η χρήση του πλαστικού χρήματος για την κάλυψη των υποχρεώσεων του νοικοκυριού. Η χρήση πιστωτικής κάρτας αυξήθηκε από το 15,8% το 2012 στο 25,4% το 2014.
- Τα νοικοκυριά αύξησαν την ιδιωτική τους δαπάνη για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, λόγω της αύξησης της ιδιωτικής συμμετοχής και της μείωσης της δημόσιας δαπάνης στην υγεία (στη μοναδική κατηγορία στην οποία υπήρξε θετικό ισοζύγιο δαπάνης).
- Μέσα στο 2014, πάνω από το 54% νοικοκυριών κλήθηκε να πληρώσει περισσότερο από 500 ευρώ για φόρο ακινήτων. Το αντίστοιχο ποσοστό το 2013 ήταν 46,8%. Τρία στα δέκα νοικοκυριά εκφράζουν φόβο ότι θα χάσουν το σπίτι τους εξ αιτίας τόσο των συσσωρευμένων υποχρεώσεων όσο και των επιπρόσθετων επιβαρύνσεων (δανειακών, φορολογικών και άλλων).