Το «SwissLeaks» της Διεθνούς Σύμπραξης Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ) αποκαλύπτει την λειτουργία ενός γιγαντιαίου συστήματος φοροδιαφυγής το οποίο λειτουργούσε μέσω της δεύτερης μεγαλύτερης τράπεζας στον κόσμο, της HSBC, και της ελβετικής θυγατρικής της HSBC Private Bank.
Όπως σημειώνει η εφημερίδα TA NEA - η οποία και συμμετείχε στην έρευνα- τα αρχεία που διέρρευσαν περιλαμβάνουν πληροφορίες για τραπεζικούς λογαριασμούς οι οποίοι φιλοξενούσαν πάνω από 102 δισ. δολάρια και συνδέονταν με 106.000 πελάτες της HSBC από ολόκληρο τον πλανήτη. Η εφημερίδα αναφέρει πως από τα απόρρητα στοιχεία που διέρρευσαν φωτίζεται ο ρόλος της τράπεζας στους μηχανισμούς των εταιρειών offshore που προσφέρουν ανωνυμία και φορολογικό καταφύγιο.
Το σκάνδαλο που αποκαλύπτεται αφορά τις σχέσεις και τις διευκολύνσεις μέσω συμβουλών της τράπεζας σε μια ελίτ πελατών μερικοί εκ των οποίων εμπλέκονται σε ένα φάσμα παράνομων δραστηριοτήτων και έκρυβαν εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια από τις φορολογικές αρχές. Οι τραπεζίτες της ελβετικής HSBC καθοδηγούσαν τους πελάτες τους ώστε να παρακάμπτουν τις φορολογικές αρχές των χωρών τους και σύμφωνα με τις διαρροές τους συμβούλευαν για το πώς θα γίνει αποφυγή των Ευρωπαϊκών φόρων. Ο Guardian αναφέρει πως το ελβετικό τμήμα της HSBC επέτρεπε στους πελάτες του αναλήψεις σε τεράστιες δέσμες μετρητών που ήταν αδύνατον να εντοπιστούν.
Στο πλαίσιο του SwissLeaks, εντοπίστηκαν όμως και δεκάδες λογαριασμοί με ελληνικό ενδιαφέρον, συνολικά 86, πέραν των 2.062 της λίστας Lagarde που εστάλησαν από τη Γαλλία στην Ελλάδα. Όσον αφορά στις συγκεκριμένες εγγραφές, σε αυτές περιλαμβάνονται κυρίως πρόσωπα τα οποία έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα ή έχουν ελληνική εθνικότητα, αλλά οι διευθύνσεις που έχουν δηλώσει στην HSBC είναι εκτός της χώρας. Μεταξύ των ονομάτων εντοπίζεται επιχειρηματίας που δραστηριοποιείται στο Βέλγιο και στην Αφρική, ένα ζευγάρι Ελλήνων οι οποίοι διαμένουν στο Πριγκιπάτο του Μονακό, επιχειρηματίας ναυτιλιακών, εφοπλιστές και ένας γιατρός.
Οι Γάλλοι ειδικοί αρχικά είχαν δημιουργήσει με τα δεδομένα που αφορούσαν τη χώρα τους μία λίστα που περιελάμβανε 4.800 εγγραφές και συνολικό ύψος καταθέσεων περί τα 4,7 δισ. δολάρια. Σε δεύτερο στάδιο η λίστα μίκρυνε και έφτασε τις 2.540 εγγραφές με καταθέσεις 3,5 δισ. δολαρίων. Η δεύτερη λίστα με τις λιγότερες εγγραφές επιλέχθηκε για λεπτομερή ανάλυση και έρευνα από τις Αρχές.
Στη λίστα που δίνεται στη δημοσιότητα υπάρχουν διάσημοι αθλητές, ροκ σταρ, ηθοποιοί του Χόλιγουντ, πολιτικοί, στελέχη επιχειρήσεων, βασιλικές οικογένειες και ηχηρά ονόματα του επιχειρηματικού κόσμου. Ανάμεσά τους ο ηθοποιός Christian Slater, η σχεδιάστρια Diane von Fürstenberg, ο ποδοσφαιριστής Diego Forlán, το μοντέλο Elle MacPherson, ο επιχειρηματίας Flavio Briatore, ο φωτογράφος Helmut Newton, ο τραγουδιστής Phil Collins και ο σχεδιαστής Valentino Garavani.
Στην έρευνα επισημαίνεται ωστόσο πως η λίστα δεν περιλαμβάνει απαραιτήτως πελάτες που έχουν διαπράξει φορολογικά αδικήματα και πως αρκετοί από αυτούς είχαν νόμιμη πελατειακή σχέση και δραστηριότητα με την τράπεζα. Κάποιοι μάλιστα έσπευσαν να παραθέσουν τα στοιχεία της νομιμότητας και να συνεργαστούν όταν τους ζητήθηκε από τους ερευνητές της έκθεσης.
_________________________________________________________________________
Στο πρώτο μέρος αυτής της πρωτόγνωρης σε μέγεθος έρευνας συνέβαλαν δημοσιογράφοι από το Παρίσι, την Ουάσιγκτον, τη Γενεύη και 46 ακόμη χώρες. Ο άνθρωπος που παρείχε όλα τα απόρρητα στοιχεία είναι ο γαλλοιταλικής καταγωγής Hervé Falciani ο οποίος εργάζονταν για χρόνια στην ΗSBC και ο οποίος συνέταξε την γνωστή στην Ελλάδα Λίστα Λαγκάρντ.
Ένα δίκτυο 50 μέσων ενημέρωσης και 140 δημοσιογράφων από όλο κόσμο με την βοήθεια του ICIJ (International Consortium of Investigative Journalists) επεξεργάστηκαν πάνω από 60.000 φάκελους που διέρρευσαν, ενώ μεταξύ των μέσων που συμμετείχαν στην έρευνα είναι και η εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ.