Ο κ. Σταθάκης, μιλώντας κατά την διάρκεια της παρουσίασης των δύο νέων συμβάσεων για την λειτουργία και συντήρηση της Εγνατίας Οδού ΑΕ στην Επιτροπή Παραγωγής & Εμπορίου της Βουλής, σημείωσε ότι η βάση της αναθεώρησης των τεσσάρων θα είναι στην κατεύθυνση:
- της δημιουργίας ενός αναλογικού συστήματος χρέωσης,
- της μείωσης των διοδίων,
- της μετοχικής παρουσίας του δημοσίου στις εταιρίες παραχώρησης,
- της εύλογης συρρίκνωσης του ρυθμού απόσβεσης της επένδυσης των ιδιωτών υπέρ του δημοσίου.
Ο υπερ-υπουργός Οικονομίας σημείωσε ότι "η ιδέα ότι θα φτιάχναμε ταυτόχρονα όλους τους αυτοκινητόδρομους της χώρας μέσα σε μία δεκαετία, αποτέλεσε φαραωνική σκέψη κάποιων ανθρώπων στο παρελθόν", οι οποίοι, όπως παρατήρησε, θεώρησαν ότι το τραπεζικό σύστημα και η ιδιωτική χρηματοδότηση θα μπορούσαν να υποκαταστήσουν τους περιορισμούς του κρατικού προϋπολογισμού και του συστήματος παραγωγής δημοσίων έργων. Όπως υπογράμμισε ο κ. Σταθάκης, μετά την κρίση του 2008 το σύνολο των αυτοκινητόδρομων χρεοκόπησε, με την εξαίρεση της Αττικής Οδού. "Όλοι οι άλλοι μπήκαν σε περιπέτειες για τον απλό λόγο ότι σταμάτησε η τραπεζική χρηματοδότηση" δήλωσε. Όπως είπε, το κατάλληλο σύστημα είναι αυτό της Εγνατίας Οδού, μίας δημόσιας εταιρίας που διαχειρίζεται τον μεγαλύτερο οδικό άξονα της χώρας, μέσα από συμβάσεις υπεργολαβίας με ιδιωτικές εταιρίες.
Αντίθετα, το μοντέλο των ιδιωτικών δρόμων, τόνισε, "χρεοκόπησε το 2008 και πριν από δύο χρόνια έγινε προσπάθεια επανεκκίνησης των έργων", η οποία, συμπλήρωσε, είχε τα εξής χαρακτηριστικά:
- Το δημόσιο απορρόφησε όλο το ρίσκο που είχαν οι συμβάσεις για τους ιδιώτες,
- Μετέφερε τις οικονομικές απαιτήσεις του δημοσίου στο τέλος της χρονικής διάρκειας της παραχώρησης,
- Προσέφερε ισχυρές εγγυήσεις για την περίπτωση που οι αυτοκινητόδρομοι δεν θα έχουν καλή πορεία, λόγω μείωσης του κυκλοφοριακού φόρτου.
Έτσι, τόνισε ο κ. Σταθάκης, η επανεκκίνηση των αναθεωρημενων συμβάσεων προσέφερε μεγαλύτερες διασφαλίσεις για τους ιδιώτες επενδυτές. "Όλοι θέλουμε να ολοκληρωθούν τα έργα και θα ολοκληρωθούν" είπε, όμως συμπλήρωσε ότι οι παραχωρήσεις εγείρουν πολλά θέματα, όπως η κοστολόγηση των έργων. Όπως σημείωσε, το κόστος κατασκευής ανέρχεται σε 7 εκατ. ευρώ ανά χλμ, το κόστος συντήρησης κυμαίνεται από 60 έως 250 χιλιάδες ευρώ ανα χλμ, ενώ σε άλλες συμβάσεις είναι ακόμη πιο υψηλό. "Αυτά είναι πάνω από τους διεθνείς μέσους όρους, κατά τη γνώμη μας" συμπλήρωσε και σημείωσε ότι το κόστος των έργων θα μπορούσε να είναι χαμηλότερο, εάν άλλαζε ο τρόπος κοστολόγησης.
Ο υπουργός Οικονομίας υπογράμμισε ότι η ποιότητα των συγκεκριμένων συμβάσεων παραχώρησης δεν διασφαλίζει την ισότιμη αντιμετώπιση του δημοσίου συμφέροντος έναντι του ιδιωτικού. "Πρόθεσή μας είναι, στο μέτρο του δυνατού, -και είναι δέσμευση της κυβέρνησης - να μελετήσουμε τις συμβάσεις, με στόχο να τις αναθεωρήσουμε, προκειμένου να φέρουμε την ισορροπία που δεν έχουν" δήλωσε και πρόσθεσε ότι "πρέπει να εξαντλήσουμε τα περιθώρια αναθεώρησης των συμβάσεων".
Ο κ. Σταθάκης αναφέρθηκε εκτενώς και στην πολιτική διοδίων, τονίζοντας ότι η συχνότητα και το ύψος των διοδίων αποφασίστηκαν με βάση τα δεδομένα της προ του 2009 οικονομικής πραγματικότητας. Αυτή η δομή, τόνισε ο υπουργός Οικονομίας, "είναι εκτός τόπου και χρόνου" και με την αναθεώρηση των συμβάσεων που έγινε από την κυβέρνηση του κ. Αντώνη Σαμαρά, "πρυτάνευσε η ιδέα ότι τα έργα θα αποσβεστούν, εάν εξαντλήσουμε τα ανώτατα όρια των διοδίων". "Είναι χωρίς νόημα αυτή η πολιτική" τόνισε και συμπλήρωσε ότι "όσο αυξάνεις τα διόδια, μειώνεις τον κυκλοφοριακό φόρτο" και, μάλιστα, "υπό συνθήκες σκληρής οικονομικής πραγματικότητας".
Ο κ. Σταθάκης επισήμανε ότι αποτελεί κυβερνητική δέσμευση η αναθεώρηση του πλαισίου των συμβάσεων, προς την κατεύθυνση των ηλεκτρονικών, αναλογικών διοδίων, με ιδιαίτερη μέριμνα για τους χρήστες του δρόμου και με κοινωνικά κριτήρια. Μάλιστα, χαρακτήρισε τα ηλεκτρονικά, αναλογικά διόδια ως το δικαιότερο σύστημα προσδιορισμού των διοδίων και τα διόδια γενικά ως "εξωφρενικά υψηλά διότι καλούνται να αποσβέσουν το 60-70% του έργου" και σημείωσε ότι η προβλεπόμενη απόδοση των ιδίων κεφαλαίων των παραχωρησιούχων δεν μπορεί να είναι 8-10% και πρέπει να μειωθεί.
Ο κ. Σταθάκης αναφέρθηκε στην ανάγκη για μεγαλύτερο μερίδιο του δημοσίου στις παραχωρήσεις, σημειώνοντας ότι "το κράτος θα παίρνει μερίδιο από τον δρόμο, χωρίς να πληρώνει". Έτσι, πρότεινε την είσοδο του κράτους στο μετοχικό κεφάλαιο των εταιριών, με στόχο "να αποφύγουμε τυχόν αύξηση των διοδίων και να κάνουμε μία προσέγγιση που θα αλλάξει την χρονική διάρκεια της απόσβεσης, προκειμένου να πάμε σε σημαντική μείωση διοδίων με βάση την αναλογική αρχή"
Τέλος σημείωσε ότι το εγχείρημα είναι περίπλοκο, αλλά εξέφρασε την άποψή του ότι θα βρεθεί μία λύση απόλυτα συμβατή με το δημόσιο συμφέρον και την τρέχουσα οικονομική πραγματικότητα.