Στον αναθεωρημένο κώδικα, ο οποίος δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ και ήταν ένα από τα προαπαιτούμενα που έπρεπε να εφαρμόσει η κυβέρνηση, προβλέπονται τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσει ο δανειολήπτης για να ρυθμίσει το δάνειό του.

Πιο συγκεκριμένα, ακόμα και δάνεια που βρεθούν σε καθυστέρηση 90 ημερών και άνω στις 15 Δεκεμβρίου 2015, θα υπαχθούν άμεσα στη διαδικασία της ρύθμισης με την τράπεζα, αφού η πρώτη ενημερωτική επιστολή θα τους σταλεί μέχρι τις 30 Δεκεμβρίου 2015.

Όπως αναφέρεται, «η εν λόγω ειδοποίηση παρέχει προθεσμία δεκαπέντε (15) εργάσιμων ημερών στον δανειολήπτη να ενταχθεί στο στάδιο 2 της Δ.Ε.Κ. υποβάλλοντας στο ίδρυμα:

(αα) εφόσον είναι φυσικό πρόσωπο, την «Τυποποιημένη Κατάσταση Οικονομικής Πληροφόρησης», συμπληρωμένη, σύμφωνα και με τα προβλεπόμενα στην από 5.12.2014 διευκρινιστική εγκύκλιο της Τράπεζας της Ελλάδος,

(ββ) εφόσον πρόκειται για νομικό πρόσωπο, τα στοιχεία τα οποία ζητούνται από το ίδρυμα για την αξιολόγηση της βιωσιμότητας νομικού προσώπου, σύμφωνα με τη μεθοδολογία που το ίδρυμα ακολουθεί για την αξιολόγηση αυτή, λαμβάνοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές της Τράπεζας της Ελλάδος (απόφαση ΠΕΕ 42/30.5.2014) και την παρ. 3, περίπτωση β, του παρόντος Κεφαλαίου.

Σε περίπτωση μη ανταπόκρισης αποστέλλεται εντός δεκαπέντε (15) ημερολογιακών ημερών από τη λήξη της ταχθείσας προθεσμίας η προειδοποιητική επιστολή της ανωτέρω υποπαραγράφου (β) στις περιπτώσεις δανειοληπτών, εφόσον ο αποχαρακτηρισμός αυτών ως συνεργάσιμων μπορεί να έχει συνέπεια το εκπλειστηρίασμα της μοναδικής κατοικίας τους με νομικές διαδικασίες που προτίθεται να κινήσει το ίδρυμα».

Όσον αφορά στα δάνεια που περιέρχονται σε καθυστέρηση μεγαλύτερη των τριάντα (30) ημερολογιακών ημερών μετά τη 15η Δεκεμβρίου 2015, η πρώτη υποχρεωτική ειδοποίηση αποστέλλεται από το ίδρυμα εντός δεκαπέντε (15) ημερολογιακών ημερών από τον χρόνο συμπλήρωσης της καθυστέρησης των τριάντα (30) ημερολογιακών ημερών.

Για την ιεράρχηση του επείγοντος της αποστολής ειδοποιήσεων, τα ιδρύματα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της Πράξης Εκτελεστικής Επιτροπής 42/30.5.2014, όπως ισχύει, θα λαμβάνουν υπόψη την κατηγοριοποίηση των δανείων που έχουν πραγματοποιήσει με βάση ιδίως τις παραμέτρους κινδύνου, δυνάμει των διατάξεων της προαναφερόμενης Πράξης, όπως εκάστοτε ισχύουν, λαμβάνοντας επίσης υπόψη την προοπτική υλοποίησης και των σχετικών δράσεων που προβλέπονται στο Ν. 4336/2015.

Ποιος χαρακτηρίζεται «συνεργάσιμος» δανειολήπτης

Σύμφωνα με τον Κώδικα, «συνεργάσιμος» χαρακτηρίζεται ένας διανειολήπτης και άρα δεν κινδυνεύει με εκπλειστηριασμό της κατοικίας του όταν:

• Παρέχει πλήρη και επικαιροποιημένα στοιχεία επικοινωνίας στην Τράπεζα [αριθμούς σταθερού, κινητού τηλεφώνου και τηλεομοιοτυπίας (fax), ηλεκτρονική διεύθυνση (email), διεύθυνση κατοικίας και εργασίας],
• Είναι διαθέσιμος σε επικοινωνία με την Τράπεζα ή με όποιον ενεργεί νομίμως για λογαριασμό της και ανταποκρίνεται με ειλικρίνεια και σαφήνεια σε κλήσεις και επιστολές εντός 15 εργάσιμων ημερών,
• Γνωστοποιεί στην Τράπεζα με ειλικρίνεια πληροφορίες σχετικά με την τρέχουσα οικονομική του κατάσταση ή σχετικά με τη μεταβολή της οικονομικής του κατάστασης εντός 15 εργάσιμων ημερών από την ημέρα μεταβολής της οικονομικής του κατάστασης ή εντός 15 εργάσιμων ημερών από την ημέρα που θα ζητηθούν ανάλογες πληροφορίες από την Τράπεζα ή όποιον ενεργεί νομίμως για λογαριασμό της,
• Προβαίνει αυτοπροσώπως ή δια του αντικλήτου του, σε πλήρη και ειλικρινή γνωστοποίηση πληροφοριών προς την Τράπεζα ή όποιον ενεργεί για λογαριασμό του, οι οποίες πληροφορίες θα έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην μελλοντική οικονομική του κατάσταση, εντός 15 εργάσιμων ημερών από την ημέρα που θα περιέλθουν σε γνώση του [π.χ. εμφάνιση νέων περιουσιακών στοιχείων που θα περιέλθουν στην κυριότητά του (κληρονομιά κ.λπ.), απώλεια κυριότητας περιουσιακών στοιχείων, ανακοινώσεις απόλυσης, καταγγελίες μισθώσεων, εξαγορά ασφαλιστικών προϊόντων, κέρδη οποιασδήποτε μορφής κ.λπ.] και
• Συναινεί σε διερεύνηση εναλλακτικής πρότασης αναδιάρθρωσης με την Τράπεζα ή όποιον ενεργεί νομίμως για λογαριασμό της.

Οι συνέπειες για τους «μη συνεργάσιμους»

«Μη συνεργάσιμος», χαρακτηρίζεται ο δανειολήπτης που δεν ανταποκρίνεται σε όλες τις παραπάνω παραμέτρους του και οι συνέπειες είναι οι εξής:

• Δυνατότητα άμεσης καταγγελίας της χρηματοδοτικής του σύμβασης
• Δυνατότητα έναρξης ενεργειών αναγκαστικής είσπραξης της απαίτησης (π.χ. επιβολή κατάσχεσης και πλειστηριασμός επί της μοναδικής κατοικίας του δανειολήπτη)
• Επιβάρυνση οφειλής με τόκους υπερημερίας και δικαστικές δαπάνες

Τρεις τύποι ρυθμίσεων χρεών

Ο Κώδικας Δεοντολογίας προτείνει τρία πακέτα λύσεων για ρύθμιση χρεών φυσικών και νομικών προσώπων, δηλαδή τις βραχυπρόθεσμες ρυθμίσεις, τις μακροπρόθεσμες και την οριστική διευθέτηση.

Βραχυπρόθεσμες ρυθμίσεις

Πρόκειται για ρυθμίσεις με διάρκεια μικρότερη των πέντε ετών και επιλέγονται συνήθως σε περιπτώσεις όπου οι δυσκολίες αποπληρωμής κρίνονται βάσιμα προσωρινές.

Στις ρυθμίσεις αυτές περιλαμβάνονται η καταβολή μόνο τόκων, οι μειωμένες δόσεις, η περίοδος χάριτος, η αναβολή πληρωμής δόσης/εων, η τακτοποίηση καθυστερούμενου υπολοίπου, η κεφαλαιοποίηση ληξιπρόθεσμων οφειλών.

Μακροπρόθεσμες ρυθμίσεις

Πρόκειται για ρυθμίσεις με διάρκεια μεγαλύτερη των πέντε ετών, με στόχο τη μείωση της δόσης, σε συνδυασμό με αύξηση του αριθμού τους και παράταση του χρόνου αποπληρωμής, λαμβάνοντας σε κάθε περίπτωση υπόψη συντηρητικές παραδοχές για την εκτιμώμενη μελλοντική ικανότητα αποπληρωμής του δανειολήπτη μέχρι τη λήξη του προγράμματος αποπληρωμής.

Στις μακροπρόθεσμες ρυθμίσεις περιλαμβάνονται οι εξής: μόνιμη μείωση του επιτοκίου ή του συμβατικού περιθωρίου, αλλαγή τύπου επιτοκίου από κυμαινόμενο σε σταθερό ή αντίστροφα, παράταση της διάρκειας αποπληρωμής του δανείου, διαχωρισμός της χορήγησης, μερική διαγραφή χρεών. Επίσης προβλέπεται πρόσθετη εξασφάλιση από τον δανειολήπτη στο πλαίσιο μιας ευρύτερης ευνοϊκότερης για εκείνον ρύθμισης και λειτουργική αναδιάρθρωση μιας επιχείρησης και συμφωνίες ανταλλαγής χρέους με μετοχικό κεφάλαιο.

Οριστική διευθέτηση

Στη συγκεκριμένη περίπτωση ορίζεται οποιαδήποτε μεταβολή του είδους συμβατικής σχέσης μεταξύ του πιστωτικού ιδρύματος και του δανειολήπτη ή ο τερματισμός αυτής με στόχο την οριστική τακτοποίηση της απαίτησης του πιστωτικού ιδρύματος έναντι εκείνου.

Σε αυτήν την περίπτωση μπορεί να πραγματοποιείται εθελοντική παράδοση ενυπόθηκου ακινήτου, χωρίς να απαιτηθεί προσφυγή σε δικαστικές ενέργειες εκ μέρους του πιστωτικού ιδρύματος.

Επίσης μπορεί να επιλεγεί η μετρατροπή σε χρηματοδοτική μίσθωση, η πώληση και ενοικίαση, η μεταβίβαση - πώληση του δανείου/αναπροσαρμοσμένο υπόλοιπο, σε άλλο ίδρυμα, πιστωτή ή χρηματοδοτικό σχήμα, η ανταλλαγή με στεγαστικό δάνειο μικρότερης αξίας, η διαχείριση σε εκκαθάριση, η ρευστοποίηση εξασφαλίσεων. Επίσης προβλέπονται και ενέργειες οριστικής διευθέτησης που μπορεί να λαμβάνονται σε περίπτωση απουσίας ή εξάντλησης των εξασφαλίσεων και αφορούν την εκκίνηση δικαστικών ενεργειών έναντι περιουσιακών στοιχείων του δανειολήπτη για την κάλυψη των απαιτήσεων του πιστωτικού ιδρύματος.