Οι δανειστές εν ολίγοις απαιτούν μαχαίρι στις κύριες συντάξεις κατά 6% μεσοσταθμικά και επιμένουν να κλείσει η τρύπα των 665 εκατ. ευρώ στο πακέτο ύψους 1,8 δισ. ευρώ από το «κούρεμα» συντάξεων.

Την ίδια στιγμή το κουαρτέτο απορρίπτει τις εναλλακτικές του υπουργείου Εργασίας, όπως η αύξηση των εισφορών και η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας.

Στο τελευταίο mail, προς τον Γιώργο Κατρούγκαλο οι δανειστές ζήτησαν τα οριστικά ποσοστά αναπλήρωσης βάσει των οποίων θα υπολογιστούν παλιές και νέες συντάξεις και λεπτομερή ποσοτικοποίηση έως τις 5 Ιανουαρίου, προειδοποιώντας ότι διαφορετικά δεν μπορεί να εκτιμηθεί η απόδοση της μεταρρύθμισης σε βάθος χρόνου.

Οι νέες ρυθμίσεις, ανατρέπουν σχεδόν όλα όσα ισχύουν στο ασφαλιστικό σύστημα, το οποίο στην ουσία θα χτιστεί από την αρχή με προοπτική βιωσιμότητας για μια 50ετία.

Ειδικές ρήτρες

Τα μέτρα που θα περιλαμβάνει το νέο ασφαλιστικό δεν θα εξαντληθούν με την ψήφιση του νομοσχεδίου που, εκτός απροόπτου, έρχεται μέσα στον Ιανουάριο, αλλά θα έχει ειδικές ρήτρες που θα μεταβάλουν το ύψος των συντάξεων αυτόματα και χωρίς να απαιτούνται κάθε φορά νέες νομοθετικές ρυθμίσεις.

Πρόκειται για 10 μέτρα τα οποία περιλαμβάνουν:

1. Μειώσεις στις κύριες συντάξεις, τόσο στις νέες, για τις οποίες θα εφαρμοστεί νέος τρόπος υπολογισμού που οδηγεί σε μικρότερες αποδοχές, όσο και στις ήδη καταβαλλόμενες, οι οποίες θα υπολογιστούν ξανά με χαμηλότερα ποσοστά αναπλήρωσης.
2. Κατάργηση όλων των κατώτατων συντάξεων για όσους αποχωρούν από 1.7.2015 και μετά. Μπορεί να μοιάζει ακραίο, αλλά τα νέα ποσά για τις κατώτατες κύριες συντάξεις θα ξεκινούν από τα 170 ευρώ.
3. Περικοπές στις επικουρικές συντάξεις. Το ψαλίδι θα ξεκινά από το 8% και θα φτάνει το 15% ή και το 30%.
4. Περικοπές έως 40% στα μερίσματα του Δημοσίου.
5. Αυξήσεις σε τρεις δόσεις στις εισφορές των αγροτών, που θα πάνε από το 7% στο 20% του ποσού της ασφαλιστικής τους κατηγορίας.
6. Μείωση κατά 10% ώς 15% στο νέο εφάπαξ.
7. Χαμηλότερα εισοδηματικά κριτήρια για το ΕΚΑΣ με αποτέλεσμα να το χάνουν 70.000 δικαιούχοι.
8. Ανατροπή στις πρόωρες συντάξεις με κρυφές αυξήσεις στα όρια ηλικίας και μείωση σύνταξης πάνω και από 40% για το Δημόσιο.
9. Κατάργηση των ειδικών καθεστώτων συνταξιοδότησης από το Δημόσιο (εξετάζεται εξαίρεση για μάχιμους των Ενόπλων Δυνάμεων, όπως οι πιλότοι της Πολεμικής Αεροπορίας) λόγω της εξομοίωσης του συνταξιοδοτικού καθεστώτος του Δημοσίου με του ΙΚΑ.
10. Κατάργηση ταμείων και των ειδικών διατάξεών τους με την ενοποίησή τους σε έναν ενιαίο φορέα με κορμό το ΙΚΑ. Η ενοποίηση θα φέρει και την εξίσωση όλων των παροχών τους σε χαμηλότερα επίπεδα. Για παράδειγμα, τα επιδόματα συζύγου θα είναι ενιαία για όλους, ενώ τα 220 ευρώ που καταβάλλει το ΤΕΒΕ στους συνταξιούχους του χωρίς εισφορές θα καταργηθούν.

Φόρος- ισοδύναμο

Προκειμένου πάντως να αποφύγει τη μείωση των συντάξεων η κυβέρνηση ως τελευταία λύση προτείνει να μπει ένας νέος φόρος στις τραπεζικές συναλλαγές «υπέρ συντάξεων», ο οποίος δεν θα ξεπερνά το ένα τοις χιλίοις σε συναλλαγές που πραγματοποιούνται ηλεκτρονικά μέσω τραπεζών.

Το ζήτημα έχει ανατεθεί σε ομάδα μελέτης, η οποία εξετάζει το είδος των συναλλαγών στις οποίες θα μπορούσε να επιβληθεί ένα είδος «εσωτερικού φόρου Τόμπιν» χωρίς να υπάρξουν υφεσιακές επιπτώσεις. Η επιβολή του τέλους αυτού εξετάζεται ως τελευταίο ανάχωμα στη διαπραγμάτευση, εφόσον δεν επιτευχθεί συμφωνία με τους θεσμούς και με στόχο να μη χρειαστεί η μείωση των κύριων συντάξεων. Εφόσον τελικά προχωρήσει, θα πρόκειται για μια βραχυπρόθεσμη διευθέτηση ώστε να καλυφθούν άμεσα οι χρηματοδοτικές ανάγκες.

Αν και αυτό δεν έχει γίνει δεκτό, το υπουργείο Εργασίας ως ύστατο χαρτί για να σώσει τις καταβαλλόμενες συντάξεις θα εμφανίσει στους θεσμούς την «ακαριαία» μείωση των κύριων συντάξεων των νέων συνταξιούχων που υπέβαλαν αίτηση μετά την 1η Σεπτεμβρίου 2015.

Το παρασκήνιο του παζαριού

Τα “αγκάθια” που αποτελούν σημείο τριβής με τους δανειστές είναι τα εξής:

• Το ποσοστό αναπλήρωσης επί του συντάξιμου μισθού. Τα μαθηματικά μοντέλα που έχει καταρτίσει το υπουργείο Εργασίας προβλέπουν ποσοστό αναπλήρωσης 55%- 70% για τις κύριες συντάξεις, ενώ οι θεσμοί δεν δέχονται η αναπλήρωση επί του συντάξιμου μισθού να υπερβαίνει το 48%.
• Ο επανυπολογισμός των κύριων συντάξεων με βάση ενιαίους συντελεστές που θα ισχύουν τόσο για τους μελλοντικούς όσο και για τους παλιούς συνταξιούχους. Ο επανυπολογισμός σχεδιάστηκε για να λειτουργήσει σαν λογιστικό τέχνασμα προκειμένου να απορροφηθούν οι μειώσεις των συντάξεων που κρίθηκαν αντισυνταγματικές από το ΣτΕ.

Στόχος του πρωθυπουργού είναι να αποφευχθούν νέες μειώσεις στις κύριες συντάξεις για 12η φορά. Ωστόσο, οι μειώσεις στις κύριες συντάξεις, τόσο στις νέες, για τις οποίες θα εφαρμοστεί νέος τρόπος υπολογισμού που οδηγεί σε μικρότερες αποδοχές, όσο και στις ήδη καταβαλλόμενες, οι οποίες θα επανυπολογιστούν με χαμηλότερα ποσοστά αναπλήρωσης, είναι αναπόφευκτες.

Ήδη έχουν ψηφιστεί από τον Ιούλιο του 2015 πέντε νέες περικοπές για όσους υποβάλλουν αίτηση από 1.7.2015 και μετά. Και, επιπλέον, στο τελικό ποσό σύνταξης υπάρχει και μια έκτακτη περικοπή από την εισφορά ασθένειας που από 4% πήγε στο 6% για τις κύριες συντάξεις, ενώ στις επικουρικές που δεν επιβαλλόταν εισφορά ασθένειας θεσπίστηκε αντίστοιχη εισφορά 6%.