Πιο συγκεκριμένα, με δεδομένο τον σημερινό συσχετισμό δυνάμεων στο πολιτικό σκηνικό της χώρας, ο κ. Τσίπρας φαίνεται πως διαθέτει ένα σημαντικό «προνόμιο». Είναι αυτή τη στιγμή ο μοναδικός συνομιλητής των ευρωπαϊκών αρχών και κυβερνήσεων ενώ - για την ώρα- δεν αμφισβητείται στο εσωτερικό.
Η αντίληψη αυτή είναι κυρίαρχη στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, ιδίως δε στο Βερολίνο, όπου η προσέγγιση της ελληνικής πραγματικότητας γίνεται και από μια διαφορετική οπτική γωνιά: ότι ο κ. Τσίπρας (είτε το θέλει είτε όχι) θα πρέπει να φέρει ο ίδιος εις πέρας τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει αφότου «διέβη τον Ρουβίκωνα» και υπέγραψε το τρίτο Μνημόνιο το προηγούμενο καλοκαίρι. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι υπό τις παρούσες συνθήκες ο Έλληνας πρωθυπουργός χαρακτηρίζεται «ο ανώτατος των τροϊκανών» σε δημοσίευμα της γερμανικής εφημερίδας «Die Zeit», η οποία δεν απηχεί τους πλέον συντηρητικούς κύκλους της γερμανικής πολιτικής σκηνής.
Η διάρκεια της διαπραγμάτευσης
Σχετικά με το εσωτερικό, η ομάδα του Μεγάρου Μαξίμου κινείται με το σκεπτικό πως η απουσία οργανωμένης αντιπολίτευσης παρέχει (προς το παρόν) χρονικά περιθώρια για την κυβέρνηση.
Κατανοούν όμως κάποιοι εκτός του στενού αυτού κύκλου συνεργατών του Πρωθυπουργού ότι τα περιθώρια είναι πιθανόν να στενέψουν στην πορεία προς την αξιολόγηση. Μια πρώτη ένδειξη για αυτό το ενδεχόμενο δόθηκε ήδη από την προηγούμενη εβδομάδα, με την πρώτη δημόσια τοποθέτηση του προέδρου του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ για το νέο έτος. Είπε μεταξύ άλλων ο Ολλανδός υπουργός Οικονομικών ότι η αξιολόγηση της ελληνικής κυβέρνησης δεν θα είναι μια διαδικασία σύντομη και ότι θα διαρκέσει μήνες, ενώ προανήγγειλε και την παραμονή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα χρηματοδότησης (σε αντίθεση με τις επιδιώξεις της ελληνικής κυβέρνησης). Η αντίδραση του Μεγάρου Μαξίμου μέσω διαρροών θύμισε εν πολλοίς την ατμόσφαιρα της περυσινής φάσης διαπραγμάτευσης. «Είναι γνωστή η στάση που κρατούν συγκεκριμένοι κύκλοι της Ευρώπης, οι οποίοι πριν από κάθε διαπραγμάτευση φροντίζουν να δυναμιτίζουν το κλίμα και να δημιουργούν εντυπώσεις. Εχει αποδειχθεί ότι αυτοί στο τέλος μειοψηφούν» ήταν το σχόλιο που διακινήθηκε.
Η σημασία του Ιουνίου
Η παράμετρος αυτή της διαπραγμάτευσης συνδυάζεται με δύο στοιχεία, τα οποία μέχρι στιγμής συζητούνται μόνο παρασκηνιακώς. Το πρώτο από αυτά σχετίζεται με τα πραγματικά οικονομικά δεδομένα, σύμφωνα με τα οποία το απόλυτο χρονικό όριο για την ελληνική οικονομία (και κυβέρνηση) τοποθετείται περί το τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2016. Για την περίοδο εκείνη το νέο Μνημόνιο προβλέπει εκταμιεύσεις της τάξεως των 4,5 δισ. ευρώ, επί συνόλου υποχρεώσεων της χώρας σε χρεολύσια για το τρέχον έτος 7,2 δισ. ευρώ. Κατά τις εκτιμήσεις πολιτικών και οικονομικών παραγόντων που γνωρίζουν και παρακολουθούν τα δεδομένα, το στοιχείο αυτό ενδέχεται να αποτελεί «κλειδί» ως προς τις διαθέσεις της κυβέρνησης να οδηγήσει τη διαπραγμάτευση σε οριακό σημείο, σε περίπτωση που με αιχμή είτε το Ασφαλιστικό είτε οποιοδήποτε άλλο θέμα παρουσιαστεί εμπλοκή - ειδικώς δε αν και εφόσον τεθεί ζήτημα συμπληρωματικού μνημονίου.
Η εκτίμηση αυτή συνδυάζεται με κάποιες αναφορές που προς το παρόν ακούγονται μόνο σε κλειστούς κύκλους συζητήσεων με συνεργάτες κορυφαίων κυβερνητικών στελεχών. Σύμφωνα με αυτές, όταν τίθεται το ερώτημα «τι θα γίνει σε περίπτωση που η διαπραγμάτευση δεν εξελιχθεί όπως την επιθυμεί η κυβέρνηση;», η απάντηση είναι πως η διέξοδος θα αναζητηθεί «αφότου ερωτηθούν οι πολίτες». Αν αυτό σημαίνει μια νέα εκλογική περιπέτεια ή ακόμη και ένα νέο δημοψήφισμα, δεν διευκρινίζεται... Ως σημαντική παράμετρος όμως αυτών των συζητήσεων αξιολογείται το γεγονός ότι χαμηλόβαθμα κυβερνητικά στελέχη περιγράφουν τον Ιούνιο ως μήνα σημαντικό για τις εξελίξεις - προς οποιαδήποτε κατεύθυνση.
Κυπριακό και προσφυγική κρίση
Κομβικής σημασίας πρωτοβουλία του κ. Τσίπρα υπό το πρίσμα της εκκρεμούσας αξιολόγησης θεωρείται η σχεδιαζόμενη παρουσία του Πρωθυπουργού στο φετινό Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός κατά το διήμερο 21-22 Ιανουαρίου.
Η συμμετοχή είχε αρχικώς θεωρηθεί παρακινδυνευμένη (δεδομένης και της τραυματικής εμπειρίας προ μηνών στο αντίστοιχο μίνι φόρουμ του Μπιλ Κλίντον), όμως το Μέγαρο Μαξίμου φαίνεται πως επενδύει στο εφετινό Νταβός. Ψυχραιμότεροι πολιτικοί παράγοντες πάντως εκτιμούν ότι οι κίνδυνοι ενός αρνητικού επικοινωνιακού αποτελέσματος παραμένουν υψηλοί και υπό την έννοια αυτή η προσπάθεια στο κυβερνητικό επιτελείο εστιάζεται στην καλύτερη δυνατή προετοιμασία.
Αρχική φιλοδοξία ήταν να προσέλθει στην Ελβετία ο κ. Τσίπρας έχοντας περάσει και το Ασφαλιστικό από τη Βουλή, προκειμένου να έχει ένα «μεταρρυθμιστικό» χαρτί στα χέρια του. Η καθυστέρηση στη διαδικασία φαίνεται πως ρίχνει το βάρος του κυβερνητικού επιτελείου σε δύο πεδία: α) μια ενδεχόμενη συνάντηση με τη γενική διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ με στόχο την καλλιέργεια θετικού κλίματος ως προς την προοπτική απομείωσης του χρέους και β) μια πιθανή συνάντηση με την Ανγκελα Μέρκελ και τον Αχμέτ Νταβούτογλου με θέμα το Προσφυγικό, εν είδει μιας άτυπης τριμερούς, η οποία έχει προαναγγελθεί αλλά παραμένει σε εκκρεμότητα.
Εκτιμάται πάντως ότι ο βασικός λόγος για τον οποίο αποφασίστηκε πως δεν θα πρέπει ο Πρωθυπουργός να απουσιάσει από το Νταβός είναι η ταχύρρυθμη συζήτηση και πιθανολογούμενη εξέλιξη στο Κυπριακό. Σε παρασκηνιακό επίπεδο καταβλήθηκαν στο τέλος του 2015 προσπάθειες να διοργανωθεί στο περιθώριο του Φόρουμ μια πενταμερής συνάντηση με τη συμμετοχή του προέδρου της Κύπρου Ν. Αναστασιάδη, του πρωθυπουργού της Τουρκίας Αχμέτ Νταβούτογλου, του ηγέτη των Τουρκοκυπρίων Μουσταφά Ακιντζί, του πρωθυπουργού της Βρετανίας Ντέιβιντ Κάμερον και του Αλ. Τσίπρα. Η κυπριακή κυβέρνηση εμφανίζεται απρόθυμη για μια τέτοια συνάντηση, όμως εκτιμάται ότι το Κυπριακό θα αποτελέσει θέμα παρασκηνιακών συζητήσεων στο Νταβός, έστω και σε εντελώς άτυπη βάση και πίσω από πόρτες ερμητικά κλειστές.