Ακόμη και μετά από την έκρηξη των ψηφιακών μέσων πληρωμής, που σημειώθηκε την περίοδο της τραπεζικής αργίας, η χώρα θα πρέπει να αυξήσει τη σχετική δραστηριότητα κατά τουλάχιστον 11 φορές, προκειμένου να φτάσει το μέσο Κοινοτικό όρο.
Η σύγκριση των δεδομένων για τις ηλεκτρονικές συναλλαγές στην Ελλάδα σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. κάθε άλλο παρά ενθαρρυντική είναι: με βάση την αξία των συναλλαγών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμών (ΗΜΠ) ανά κάτοικο, η Ελλάδα βρίσκεται υψηλότερα μόνο από την Κροατία και τη Βουλγαρία (στοιχεία 2013). Επιπλέον, σε όρους αριθμού συναλλαγών ανά κάτοικο, η Ελλάδα κατέχει την τελευταία θέση στην ευρωπαϊκή κατάταξη.
Σύμφωνα με όσα αναφέρονται σε σχετική έρευνα του ΙΟΒΕ, η σημαντική υστέρηση της Ελλάδας στις ηλεκτρονικές πληρωμές δεν βελτιώθηκε ούτε μετά από την έκρηξη των ΗΜΠ κατά την περίοδο της τραπεζικής αργίας, οπότε οι ηλεκτρονικές πληρωμές υπερδιπλασιάστηκαν.
Υπό τη συντηρητική υπόθεση ότι η χρήση ΗΜΠ ανά κάτοικο έχει παραμείνει αμετάβλητη στις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. στα επίπεδα του 2013, ο διπλασιασμός του αριθμού συναλλαγών με ΗΜΠ ανά κάτοικο το 2015 έναντι του 2013 οδηγεί την Ελλάδα στην προτελευταία θέση της κατάταξης, μπροστά μόνο από την Ρουμανία.
Αντίστοιχα, ο τριπλασιασμός του αριθμού συναλλαγών αποδίδει στη χώρα μας μόνο μια επιπλέον θέση στην κατάταξη, με την Ελλάδα να ξεπερνάει πλέον και τη Βουλγαρία.
Προέκταση της κατάταξης της Ελλάδας με βάση τον αριθμό συναλλαγών με ΗΜΠ ανά κάτοικο
Πηγή: ΙΟΒΕ
Υπερδιπλασιασμός
Η έρευνα του ΙΟΒΕ, η οποία στο συγκεκριμένο κομμάτι επικαλείται σχετικά στοιχεία των ελληνικών τραπεζών, διαπιστώνει ότι η τραπεζική αργία, η υποχρεωτική αποδοχή καρτών πληρωμής και το ημερήσιο όριο στην ανάληψη από ΑΤΜ έδωσαν σημαντική ώθηση στη διείσδυση των ΗΜΠ. Τόσο η αξία όσο και ο αριθμός εγχώριων συναλλαγών με κάρτες πληρωμής, που έχουν εκδοθεί στην Ελλάδα, υπερδιπλασιάστηκαν τον Ιούλιο του 2015, σε σχέση με ένα μήνα πριν (+103% και +105% αντίστοιχα).
Με τη λήξη της τραπεζικής αργίας και τη σταδιακή χαλάρωση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων, η χρήση των ΗΜΠ σημείωσε μικρή υποχώρηση (-13% τον Αύγουστο σε σχέση με τον Ιούλιο), παραμένοντας, ωστόσο, κατά πολύ υψηλότερα σε σχέση με τον Ιούνιο (+77% η αξία και +78% ο αριθμός των συναλλαγών).
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η πορεία των συναλλαγών και το Σεπτέμβριο, τον πρώτο μήνα μετά τις καλοκαιρινές διακοπές με περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων. Το συγκεκριμένο μήνα παρατηρείται μικρή υποχώρηση της συνολικής αξίας συναλλαγών (-0,4% σε σύγκριση με τον Αύγουστο), αλλά και επαναφορά του αριθμού συναλλαγών σε πορεία αύξησης (+9,2%).
Αυτή η εξέλιξη - σύμφωνα με τους συντάκτες της μελέτης του ΙΟΒΕ - αποτελεί ένδειξη για τη δημιουργία δυναμικής διάδοσης των ΗΜΠ στις καθημερινές συναλλαγές μικρότερης αξίας, καθώς η μέση αξία των συναλλαγών με κάρτες σημειώνει πτώση κατά 9,2% το Σεπτέμβριο, μετά από σχετική σταθερότητα τους προηγούμενους μήνες.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η σημαντικά αυξημένη μέση αξία ανά συναλλαγή στην ηλεκτρονική τραπεζική στα φυσικά πρόσωπα, ακόμα και τον Ιούνιο, σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος (+45%)
Μέσα πληρωμών
Η έρευνα διαπιστώνει διαφοροποίηση ανάμεσα στην Ελλάδα και τις χώρες της Ευρωζώνης ως προς το είδος των μέσων που χρησιμοποιούνται. Αν και πιο “δημοφιλές” μέσο είναι οι μεταφορές πίστωσης και στις δύο, στην Ελλάδα εξακολουθεί να χρησιμοποιείται έντονα η επιταγή ως μέσο συναλλαγής, καθώς προσφέρει άτυπα τη δυνατότητα παροχής πίστωσης, ενώ αντίθετα στην Ευρωζώνη αρκετά υψηλότερο μερίδιο έχουν οι άμεσες χρεώσεις.
Όσον αφορά στη χρήση καρτών πληρωμής, η χρήση των χρεωστικών καρτών έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Παράλληλα, στις πιστωτικές κάρτες, ενώ μπορεί να έχει αυξηθεί η χρήση τους σε σχέση με τις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας, κατά την περίοδο της κρίσης παρουσιάστηκε συρρίκνωση λόγω της πτώσης της ιδιωτικής κατανάλωσης και του περιορισμού των ορίων των πιστωτικών καρτών.
Σε σύγκριση με τις άλλες χώρες της Ευρωζώνης, το χάσμα τόσο σε όρους αριθμού ανά κάτοικο, όσο και σε όρους αξίας συναλλαγών ως ποσοστό του ΑΕΠ, διευρύνεται συνεχώς. Επιπλέον, στην Ελλάδα οι συναλλαγές με κάρτες εξακολουθούν να αφορούν, κυρίως, στις πιστωτικές, ενώ στην Ευρωζώνη κυριαρχούν οι χρεωστικές.
Αναφορικά με τα υπόλοιπα μέσα πληρωμής, το χάσμα ανάμεσα στην Ελλάδα και την Ευρωζώνη παραμένει και σε ορισμένες περιπτώσεις διευρύνεται. Εξαίρεση αποτελούν οι επιταγές που παραμένουν σημαντικό μέσο συναλλαγής στην Ελλάδα, με τη χρήση τους, όμως, να περιορίζεται την περίοδο της κρίσης.