Πόσο θεωρείτε πράγματι αναπτυξιακό το νέο νόμο; Πιστεύετε ότι κινείται στη σωστή κατεύθυνση;

Κατ’ αρχάς, χαιρετίζω το γεγονός ότι επιτέλους ήρθε ένας αναπτυξιακός νόμος τον οποίο περιμένουμε εδώ και 15 μήνες. Από εκεί και πέρα ο νόμος αυτός χρήζει σημαντικών τροποποιήσεων προκειμένου να καταστεί αποτελεσματικός. Κυρίως, πρέπει να καταργηθεί το άρθρο 77, το οποίο αναφέρεται στις προκαταβολές των προηγούμενων αναπτυξιακών νόμων. Διότι ενώ εμείς επιχειρούμε να πείσουμε την κυβέρνηση ότι θα πρέπει η εκταμίευση των εγκεκριμένων από τους δύο προηγούμενους νόμους επιχορηγήσεων να γίνουν το ταχύτερο δυνατόν, δυστυχώς το νομοσχέδιο του υπουργείου τροποποιεί τον τρόπο καταβολής τους και προβλέπει επτά έτη για την είσπραξη της ενίσχυσης. Προφανώς σε αυτό το ασφυκτικό πλαίσιο της έλλειψης ρευστότητας και της γενικότερης οικονομικής δυσχέρειας, αυτό δεν βοηθάει καθόλου και θα έχει επιπτώσεις στη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων. Αυτή είναι η αξιοπιστία του ελληνικού κράτους; Η αναξιοπιστία θα δημιουργήσει τεράστιο πρόβλημα στην αγορά. Επίσης, δίνει αρνητικό μήνυμα στους επενδυτές δεδομένου ότι υπάρχουν γειτονικές χώρες με εξαιρετικά ανταγωνιστικούς φορολογικούς συντελεστές και σταθερό πλαίσιο υλοποίησης επενδύσεων. Τα επενδυτικά σχέδια των δύο παλαιών νόμων μπορούν επίσης αντί για τις επτά ετήσιες δόσεις να επιλέξουν το κίνητρο των φοροαπαλλαγών, αλλά αυτό δεν αποτελεί επιλογή ουσιαστικά λόγω της έλλειψης σταθερότητας του φορολογικού πλαισίου.

Ποιοι κλάδοι θα μπορούσαν να ωφεληθούν περισσότερο από τον συγκεκριμένο νόμο και ποιοι κλάδοι είναι οι «αδικημένοι»;

Οι επιχειρήσεις που ωφελούνται ιδιαίτερα είναι οι καινοτόμες και εκείνες που συμβάλλον στην τεχνολογική αναβάθμιση της χώρας. Ωστόσο, αυτά τα καινοτόμα και υψηλής τεχνολογίας σχήματα είναι πολύ λίγα για να κάνουν τη διαφορά. Από την άλλη, ο αναπτυξιακός νόμος εξαιρεί τελείως το σύνολο των επενδυτικών σχεδίων του κλάδου της Ενέργειας, ενώ «αδικεί» τον τουρισμό. Αυτό δεν έχει καμία λογική από τη στιγμή που ο τουρισμός είναι η βαριά βιομηχανία της χώρας. Όταν εξαιρείς το Ιόνιο, τη Δυτική Μακεδονία, την Κρήτη, τη Στερεά Ελλάδα, την Αττική και νησιά του Αιγαίου που έχουν πληγεί από το προσφυγικό κύμα, τότε χάνεις επενδύσεις που είναι άμεσα παραγωγικές και επιφέρουν αύξηση απασχόλησης. Σύμφωνα με το προσχέδιο, τεράστιο ποσοστό του ξενοδοχειακού δυναμικού της χώρας δεν είναι επιλέξιμο για χρηματοδότηση και ως εκ τούτου κινδυνεύει με απαξίωση.

Ο νέος νόμος «αδικεί» επίσης τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις

Γεγονός είναι ότι υφιστάμενη μικρομεσαία επιχείρηση που δεν ανήκει σε ειδική κατηγορία ενισχύσεων δεν μπορεί να ενισχυθεί με το καθεστώς της επιδότησης. Η επιχειρηματική κοινότητα έχει προτείνει την κατάργηση της διάταξης αυτής και ζητά τη χρηματοδότηση όλων των ΜμΕ και με το καθεστώς της επιδότησης, χωρίς καμία επιπλέον προϋπόθεση. Να σημειωθεί ότι ο νέος νόμος «ποινικοποιεί» τις συνδεδεμένες επιχειρήσεις, καθώς δεν δύναται να λάβει επιδότηση φορέας επένδυσης εφόσον έχει συνδεδεμένες εταιρείες και δεν ανήκει σε ειδική κατηγορία επενδυτικού σχεδίου. Ο νέος αναπτυξιακός θέτει κι άλλα εμπόδια στην επιχειρηματικότητα, όπως π.χ. σε επενδυτικά σχέδια που είχαν υπαχθεί στους προηγούμενους νόμους, παρότι το υπουργείο αρχικά είχε συμφωνήσει να δοθεί παράταση μέχρι 31/12/2017 για να συμπληρωθεί τουλάχιστον το 50% του έργου, τελικά δόθηκε παράταση μέχρι τις 31/12/2016. Ουσιαστικά λέει σε αυτούς τους επιχειρηματίες να αλλάξουν όλον τους τον προγραμματισμό, σε συνθήκες μάλιστα έλλειψης ρευστότητας,  αυξημένων φορολογικών βαρών κλπ.. Η επένδυση αυτή δεν θα μπορέσει να ολοκληρωθεί και να δοθεί η επιδότηση, άρα θα υπάρξει απένταξη. Παράλληλα, διαπιστώνουμε ότι το σκέλος του Εθνικού Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων για την επόμενη εξαετία για το σύνολο της Ελληνικής Επικράτειας θα ανέλθει στο ύψος των 80 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό είναι απελπιστικά μικρό, σε μια περίοδο όπου η ελληνική οικονομία έχει άμεση ανάγκη από επενδύσεις και θέσεις εργασίας. Η χρηματοδότηση των ελληνικών επιχειρήσεων, μέσω του βασικού αναπτυξιακού εργαλείου της χώρας, ανέρχεται ουσιαστικά σε κάτι περισσότερο από  10 εκατομμύρια ευρώ ετησίως, όταν οι ετήσιες επενδυτικές δαπάνες μιας πολυεθνικής εταιρείας είναι τουλάχιστον δεκαπλάσιες.

Πόσο θα υποστηριχθούν νέα επενδυτικά σχέδια, από τη στιγμή που ο νέος αναπτυξιακός αποσκοπεί κυρίως στην επίλυση εκκρεμοτήτων των προηγούμενων δύο νόμων; Είναι γεγονός ότι από τα 3,6 δισ. ευρώ που προορίζονται για ενισχύσεις, τα 2,5 δισ. ευρώ θα κατευθυνθούν στην αποπληρωμή παλαιότερων επενδύσεων;

Στο ζήτημα αυτό υπάρχει μια σύγχυση.  Έχει αναφερθεί αυτές τις ημέρες λανθασμένα ότι υπάρχουν μέχρι και 4,5 δις. ευρώ που οφείλει η σημερινή κυβέρνηση σε επενδυτικά σχέδια των προηγούμενων νόμων. Αυτό δεν ισχύει. Το πραγματικό ποσό ανέρχεται σε 1,5 δις. γιατί ενώ πολλοί είχαν δηλώσει επενδύσεις το 2004 και το 2011, πολλές από αυτές δεν προχώρησαν. Δεδομένου λοιπόν ότι αυτά τα επενδυτικά σχέδια είναι πολύ δύσκολο να ξεκινήσουν τώρα και να προλάβουν τις προθεσμίες που θέτει ο νέος νόμος, τα σχέδια αυτά ουσιαστικά έχουν απενταχθεί. Ναι μεν λοιπόν μπορεί τα αρχικά ποσά να ήταν τέτοιου ύψους, αλλά τώρα οι πραγματικές οφειλές προς αυτά τα σχέδια δεν υπερβαίνουν το 1,5 δις. ευρώ.

Θεωρείτε ότι είναι ένας «φτωχός» αναπτυξιακός νόμος;

Οτιδήποτε αυτή τη στιγμή είναι καλοδεχούμενο, καλύτερο από το τίποτα, αλλά είναι λογικό λόγω της υφιστάμενης οικονομικής κατάστασης να μην μπορεί αυτός ο αναπτυξιακός νόμος να παρέχει το ύψος των επιδοτήσεων που έδιναν οι προηγούμενοι. Και για να είμαι ειλικρινής θεωρώ ότι ακόμα κι αν υπήρχε η δυνατότητα πρέπει να πάμε σε ένα διαφορετικό επίπεδο την ελληνική επιχειρηματικότητα. Οι επενδυτικοί νόμοι και τα ΕΣΠΑ κατά κάποιο τρόπο έδιναν μέχρι τώρα έναν εύκολο τρόπο να κάνουν μια επιχείρηση, χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα. Υπήρχε ένα «τυχοδιωκτικό» στοιχείο.

Οι προηγούμενοι δύο νόμοι αποδείχτηκαν εξαιρετικά αναποτελεσματικοί όσον αφορά στη ενίσχυση της απασχόλησης. Θεωρείτε ότι ο νέος νόμος θα έχει καλύτερα αποτελέσματα;

Οι προηγούμενοι νόμοι δεν βοήθησαν όσον αφορά στη δημιουργία θέσεων εργασίας γιατί το κόστος ανά θέση εργασίας ήταν πολύ υψηλό. Όσον αφορά στο νέο νόμο, αν παραμείνει ως έχει πολύ φοβάμαι ότι δεν θα πετύχει το στόχο του γιατί αφήνει όπως είπαμε χωρίς στήριξη ανταγωνιστικούς κλάδους με συγκριτικά πλεονεκτήματα. Μπορεί να μειώνει το κόστος ανά θέση εργασίας σε σύγκριση με τους προηγούμενους νόμους, αλλά το γεγονός ότι αναφέρεται σε μια πολύ υψηλή φορολογική βάση καθιστά το εγχείρημα πολύ δύσκολο.

Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι η ολοκλήρωση της αξιολόγησης σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες, όπως η εισαγωγή του αναπτυξιακού νόμου, θα οδηγήσει σε μια περίοδο σταθεροποίησης και ανάπτυξης. Ωστόσο, με το ασφαλιστικό και φορολογικό νομοσχέδιο πέρασε μέτρα που ακόμα και στελέχη της χαρακτηρίζουν ως υφεσιακά. Εσείς τι προβλέπετε για το επόμενο διάστημα;

Το ασφαλιστικό και το φορολογικό νομοσχέδιο που ψήφισε η κυβερνητική πλειοψηφία στη Βουλή δεν επιτρέπουν θετικά σενάρια και υπονομεύουν ευθέως την ανάπτυξη της οικονομίας. Αυτό θα φανεί στις 30 Ιουνίου, οπότε θα έχουμε τον απολογισμό των φορολογικών εσόδων για το πρώτο εξάμηνο. Προβλέπω ότι αυτά θα αποκλίνουν πάρα πολύ από τον στόχο. Εάν προσθέσουμε τα νέα φορολογικά μέτρα και στην άμεση και στην έμμεση φορολογία, αυτό που προβλέπω είναι ότι θα ακολουθήσει ένα όργιο φοροδιαφυγής κατά τη θερινή περίοδο. Θα έχουμε ρεκόρ αποτυχίας σε ό, τι αφορά τα φορολογικά έσοδα. Διότι με 24% ΦΠΑ πλέον δίνεται κίνητρο για να φοροδιαφύγει κανείς, δεδομένου ότι δεν υπάρχει κι ένας επαρκής φοροεισπρακτικός μηχανισμός. Ακόμα κι ένας πρωτοετής φοιτητής οικονομικών ξέρει ότι όσο αυξάνονται οι φορολογικοί συντελεστές τόσο μειώνονται τα φορολογικά έσοδα. Γι’ αυτό η πάγια πρόταση μας είναι 15% φορολογία στις επιχειρήσεις, αλλά με τον συνδυασμό ενός εξαιρετικά αυστηρού φοροεισπρακτικού μηχανισμού, στο πρότυπο του βρετανικού, του γερμανικού ή του αμερικανικού μοντέλου. Παράλληλα, θα πρέπει να δοθούν κίνητρα στους πολίτες και τους επιχειρηματίες να μην φοροδιαφεύγουν.