Κατά την παρέμβασή της η Περιφερειάρχης Αττικής, Ρένα Δούρου, αφού υπογράμμισε τον «αβάσιμο χαρακτήρα» των κατηγοριών κατά του ΠΕΣΔΑ, απάντησε στις βασικές από αυτές. Τόνισε ότι η Περιφέρεια Αττικής «δεν έχει να δώσει διαπιστευτήρια της πολιτικής της βούλησης για ρήξη με το παρελθόν και αλλαγή στη διαχείριση των απορριμμάτων» και παρατήρησε ότι «τα πολύ δύσκολα, τα πραγματικά δύσκολα είναι μπροστά μας και δεν αντιμετωπίζονται από μία Περιφέρεια που μόνη της επιχειρεί να καλύψει και ενίοτε να αντιπαλέψει με τις αδυναμίες ενός ελλειμματικού και προβληματικού θεσμικού πλαισίου, την υποκρισία εκείνων που λαϊκίζουν αναίσχυντα, την άγνοια εκείνων που όφειλαν, εκ της θέσεως τους να γνωρίζουν τη σχετική νομοθεσία». «Τα κρίσιμα και τα δύσκολα αντιμετωπίζονται μόνο από ένα μέτωπο αποφασισμένων παραγόντων - δημάρχων, οργανώσεων, συλλογικοτήτων, πολιτών -, που δρουν συντονισμένα, με επίγνωση της συνθετότητας του προβλήματος». Η ίδια κατέληξε στην ανάγκη θετικής γνωμοδότησης για τη ΣΜΠΕ προκειμένου να γίνει το πρώτο βήμα για μια νέα πολιτική διαχείρισης των απορριμμάτων.

Η διοίκηση της περιφέρειας στηρίχθηκε σε δέκα επιχειρήματα προκειμένου να πείσει όσους αντιδρούν για την ανάγκη έγκρισης της μελέτης ώστε να ξεκινήσει η εφαρμογή του σχεδίου διαχείρισης των απορριμμάτων. 

Σύμφωνα με τον διαδημοτικό σύνδεσμο που διαχειρίζεται τα απορρίμματα στην Αττική:

1. Το υπό έγκριση Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων της Αττικής, που έπρεπε να είχε αναθεωρηθεί από το 2011, εκπονήθηκε από τη σημερινή Διοίκηση του ΕΔΣΝΑ, όπως όφειλε εκ του νόμου (ν. 4042/12) μέσα σε χρόνο - ρεκόρ. Χωρίς ανάθεση σε ιδιώτη μελετητή, αλλά από το επιστημονικό δυναμικό του ΕΔΣΝΑ, από 9μελή ομάδα του Συνδέσμου.

2. Ο νέος σχεδιασμός βρίσκεται στον αντίποδα της προηγούμενης πολιτικής που είχε ως «ναυαρχίδα» της τις σχεδιαζόμενες φαραωνικές εγκαταστάσεις τεράστιων ποσοτήτων σύμμεικτων στη Φυλή, με ΣΔΙΤ. Η νέα, τότε, διοίκηση του ΕΔΣΝΑ ακύρωσε τον Δεκέμβριο του 2014 τα ΣΔΙΤ ως σχεδιασμούς εκτός του δικού της πλαισίου στρατηγικής.

3. Το νέο ΠΕΣΔΑ έχει στον πυρήνα του την πρόληψη, τη μείωση, τη διαλογή στην πηγή, την ανακύκλωση, την επανάχρηση και την αποκεντρωμένη διαχείριση με δημόσιο χαρακτήρα.

4. Το νέο ΠΕΣΔΑ ακολουθεί τις οδηγίες της ΕΕ σχετικά με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας, της εγγύτητας, της συμμετοχικότητας. Αποτυπώνει, όπως άλλωστε γνωμοδότησαν τα υπουργεία Εσωτερικών και Περιβάλλοντος, τις κατευθύνσεις του Εθνικού Σχεδιασμού (ΕΣΔΑ).

5. Στο υπό έγκριση ΠΕΣΔΑ συμβάλλουν σημαντικά οι Δήμοι μέσω των Τοπικών Σχεδίων Διαχείρισης Απορριμμάτων. Παίζουν έτσι καθοριστικό ρόλο στα πρώτα στάδια της διαχείρισης απορριμμάτων, σύμφωνα με την πυραμίδα ιεράρχησης του νόμου 4042/12, δηλαδή την πρόληψη, την επανάχρηση, τη διαλογή στην πηγή. Στόχος να γίνεται η διαχείριση του 52% των Αστικών Στερεών Αποβλήτων (ΑΣΑ) σε τοπικό επίπεδο.

6. Με την εφαρμογή του ΠΕΣΔΑ μπαίνει οριστικό τέλος στη λειτουργία του ΧΥΤΑ Φυλής, που βρισκόταν στο επίκεντρο του πλήρους αποτυχημένου μοντέλου του ενός και μοναδικού χώρου διάθεσης με όλες τις αρνητικές συνέπειες για την τοπική κοινωνία.

7. Με το νέο ΠΕΣΔΑ δημιουργείται ένα νέο δίκτυο εγκαταστάσεων επεξεργασίας και τελικής διάθεσης των απορριμμάτων και υλοποιείται στη βάση της κοινωνικής συμμετοχής και συναίνεσης, με ευρεία διαβούλευση.

8. Συγκεκριμένα, για πρώτη φορά, διαχωρίζονται οι μονάδες επεξεργασίας (ΜΕΑ) από τους χώρους τελικής διάθεσης των υπολειμμάτων επεξεργασίας (ΧΥΤΥ). Δηλαδή το δίκτυο των νέων ΧΥΤΥ σχεδιάζεται ανεξάρτητα από τη χωροθέτηση των ΜΕΑ (δεν είναι υποχρεωτική η δημιουργία ΟΕΔΑ). Το σύνολο των εγκαταστάσεων (ΜΕΑ και ΧΥΤΥ) αποκεντρώνονται και εγκαθίστανται σε όλη την Αττική. Σύμφωνα με την αρχή της εγγύτητας, απαιτούνται ελάχιστοι έως καθόλου τοπικοί ΣΜΑ. Δεν προβλέπονται κεντρικοί ΣΜΑ.

9. Παράλληλα, επίσης για πρώτη φορά, προβλέπονται 6 Μονάδες επεξεργασίας σύμμεικτων για το σύνολο της Περιφέρειας, εκ των οποίων για τις 3 είναι σε εξέλιξη η διαδικασία ένταξης στο ΕΣΠΑ.

10. Σε ό,τι αφορά στους ΧΥΤΥ, μεσοπρόθεσμα προβλέπεται η αξιοποίηση κάποιων θέσεων των οποίων έχει εγκριθεί η καταλληλότητα από τον ισχύοντα ΠΕΣΔΑ και έχουν αποτυπωθεί στο άρθρο 33 του Ν. 3164/2003 και έγκαιρα θα ξεκινήσουν οι διαδικασίες περιβαλλοντικής αδειοδότησης και χρηματοδότησης τους, ενώ ήδη μελετάται η δημιουργία δικτύου νέων χώρων διάθεσης υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ) για την κάλυψη των μακροπρόθεσμων αναγκών (>20ετίας), κατά προτεραιότητα σε εξοφλημένα ανενεργά λατομεία - μεταλλεία. Η σχετική μελέτη θα ολοκληρωθεί στις αρχές του 2017.

Αντίδραση Σγουρού

Τον κίνδυνο να παραπεμφθεί στις καλένδες η ανακύκλωση και να συνεχίσει να διαιωνίζεται το απαράδεκτο καθεστώς της υγειονομικής ταφής της συντριπτικής πλειονότητας των παραγόμενων αποβλήτων στην Αττική σε βάρος συγκεκριμένων περιοχών, έκρουσε ο πρώην περιφερειάρχης Γιάννης Σγουρός κατά τη χθεσινή συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Αττικής.

Σύμφωνα με ανακοίνωση του κ. Σγουρού, στη συνεδρίαση συζητήθηκε η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) Αττικής παρουσία πολλών φορέων, εργαζομένων της τοπικής αυτοδιοίκησης (ΠΟΕ ΟΤΑ), κινημάτων για την ανακύκλωση και πολιτών από την πολύπαθη περιοχή της Φυλής που προσήλθαν για να εκφράσουν την αντίθεσή τους στο προτεινόμενο σχέδιο της διοίκησης της Περιφέρειας. 

Όπως επεσήμανε ο κ. Σγουρός η μελέτη που παρουσιάστηκε αποτελεί μια εξίσωση με πολλούς αγνώστους και λιγοστά δεδομένα και αυτό διότι ο Περιφερειακός Σχεδιασμός εξακολουθεί να αποτελεί μνημείο ασάφειας και αοριστίας.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση, «είναι χαρακτηριστικό ότι στον ΠΕΣΔΑ προσδιορίζεται επακριβώς τι θα γίνει μόλις με το 30% των παραγόμενων αποβλήτων στο λεκανοπέδιο (που συνολικά ανέρχονται σε σχεδόν 2 εκ. τόνους) και αυτό με βάση τις χωροθετήσεις του παλαιού σχεδιασμού, ενώ το υπόλοιπο 70 % είναι άγνωστο που θα πηγαίνει και που θα καταλήγει».

Κατά τον πρώην περιφερειάρχη, «τα παραπάνω οδηγούν στο ασφαλές συμπέρασμα πως παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις, ο ΧΥΤΑ στη Φυλή θα κλείσει μόνο όταν κορεστεί και το τελευταίο του κύτταρο και άρα δεν θα μπορεί να δέχεται εκ των πραγμάτων άλλα απορρίμματα, ενώ μόνο ως ανέκδοτο μπορεί να εκληφθεί ο στόχος ότι μέχρι το 2020 θα θάβεται μόλις το 22 % των παραγόμενων αποβλήτων στην Αττική, από το 85 % που είναι σήμερα, στόχος ακόμη πιο υψηλός και από αυτόν του Εθνικού Σχεδιασμού που προβλέπει 30%!!!».

Χθες, πάντως, η περιφερειάρχης Αττικής Ρένα Δούρου τόνισε πως η Φυλή θα κλείσει και γι’ αυτό το σκοπό προωθούνται μεσοπρόθεσμα μέτρα για την υλοποίηση των υπολοίπων χώρων διάθεσης / επεξεργασίας των απορριμμάτων.