Όπως είναι γνωστό, οι προϋποθέσεις που θέτει ο Μάριο Ντράγκι για να εντάξει τη χώρα μας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης είναι δύο: Να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση και να καταστεί βιώσιμο το χρέος.
Στην παρούσα φάση και μετά την αποτυχία να υπάρξει έστω μία «τεχνική συμφωνία» στο Eurogroup και οι δύο προϋποθέσεις παραμένουν «ανοιχτές».
Για το θέμα του χρέους σημειώθηκε, ασφαλώς, πρόοδος με την έγκριση των βραχυπρόθεσμων μέτρων, ωστόσο, όπως παραδέχθηκε και ο Γιώργος Χουλιαράκης «χρειαζόμαστε περισσότερα» για να μιλήσουμε για βιωσιμότητα του χρέους.
Η ΕΚΤ, ωστόσο, θα μπορούσε, εφόσον κάνει δική της έκθεση για το ελληνικό χρέος να παρακάμψει αυτό το εμπόδιο. Αρκεί όμως να κλείσει πρώτα η αξιολόγηση και η αλήθεια είναι πως στην παρούσα φάση κάτι τέτοιο δεν φαίνεται ορατό στον ορίζοντα. Σημειώστε δε πως η βιωσιμότητα του χρέους είναι παράγωγο των πρωτογενών πλεονασμάτων και των μεσοπρόθεσμων μέτρων ελάφρυνσης του χρέους, θέματα για τα οποία αυτή τη στιγμή δεν διαφαίνεται κάποια σύγκλιση απόψεων ανάμεσα στους θεσμούς.
Η Ελλάδα είναι η μόνη που βιάζεται
Σε αντίθεση με την Ελλάδα που βιάζεται να «κλείσει» όλες αυτές τις εκκρεμότητες, οι δανειστές δεν νιώθουν αντίστοιχη πίεση. Γνωρίζουν πως όσο κυλάει ο χρόνος, οι αντιστάσεις της ελληνικής κυβέρνησης θα μειώνονται. Μόνο η Κομισιόν μοιάζει να επιθυμεί γρήγορες διαδικασίες.
Το ΔΝΤ σε ρόλο «κακού» αξιώνει μεταρρυθμίσεις που γνωρίζει ότι η κυβέρνηση είναι μάλλον αδύνατο να υλοποιήσει και την ίδια ώρα ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, που έχει μεγάλη επιρροή στην όλη διαδικασία δηλώνει πως «έχουμε δρόμο ακόμα…»
Το σενάριο έκτακτου Eurogroup μέσα στον Δεκέμβριο δεν παίζει πια και ουσιαστικά η αξιολόγηση πάει για τον Ιανουάριο (Eurogroup στις 23/1), στην καλύτερη περίπτωση.
Και σημειώστε πως από τον Μάρτιο του 2017 και μετά η Ευρώπη μπαίνει σε ένα μπαράζ εκλογικών αναμετρήσεων και τότε θα είναι ακόμα πιο δύσκολο να γίνουν υποχωρήσεις προς το συμφέρον της Ελλάδας.
Είναι ξεκάθαρο πια πως πρόκειται για έναν «γρίφο» που είναι εξαιρετικά δύσκολο να λυθεί και να ικανοποιήσει όλες τις πλευρές. Ευρώπη, Γερμανία και ΔΝΤ μετρούν τις δυνάμεις τους, με την Ελλάδα να έχει κάνει ήδη σαφείς υποχωρήσεις και να νιώθει ότι οι απαιτήσεις δεν έχουν τελειωμό.
QE και πολιτικές εξελίξεις
Με βάση όλα τα παραπάνω , η ένταξη στο QE, όπως επισημαίνουν σε αναλύσεις τους και διεθνείς οίκοι αξιολόγησης, κινδυνεύει να μετατεθεί πολύ χρονικά και ουσιαστικά να περιοριστεί κατά πολύ το περιθώριο για οφέλη στην ελληνική οικονομία.
Όπως για παράδειγμα σημειώνει η Morgan Stanley, η ένταξη των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα της ΕΚΤ, λόγω των ενστάσεων του ΔΝΤ για το χρέος και των γερμανικών εκλογών, θα είναι έκπληξη αν θα μπορέσει να επιτευχθεί πριν από το καλοκαίρι του 2017. Με δεδομένο ότι ο τελευταίος γύρος επέκτασης του QE της ΕΚΤ θα έχει ήδη ξεκινήσει, ο χρόνος που θα απομένει για να αγοράσει η ECB ελληνικά κρατικά ομόλογα, θα είναι λίγος και δεν θα προλάβει η χώρα μας να πάρει σημαντικές ανάσες.
Σε αυτό το πλαίσιο λοιπόν, η κυβέρνηση νιώθει πια τεράστια πίεση και γι` αυτό δεν μπορεί κανείς να αποκλείσει το ενδεχόμενο πολιτικών εξελίξεων. Είναι κοινό μυστικό πως εντός του ΣΥΡΙΖΑ υπάρχουν ήδη εισηγήσεις για ρήξη και εκλογές. Το Μαξίμου δείχνει για την ώρα αποφασισμένο να επιμείνει, ελπίζοντας σε άρση του αδιεξόδου, αλλά αυτό σίγουρα δεν θα συμβαίνει επ` αόριστον…
Και ασφαλώς δεν είναι τυχαία η πληροφορία που προέκυψε από το Πολιτικό Συμβούλιο του ΣΥΡΙΖΑ πως ο Αλέξης Τσίπρας θα έχει στο αμέσως επόμενο διάστημα σειρά επαφών με Ευρωπαίους ηγέτες, αναζητώντας πολιτική λύση, έχοντας στα… επιχειρήματά του και την απειλή των πρόωρων εκλογών.
Σπύρος Πολυχρονόπουλος