Αναλυτικά οι ερωτήσεις και οι απαντήσεις για τα βασικότερα σημεία του νομοσχεδίου, καθώς και για τις επικρίσεις που δέχεται η κυβέρνηση από την αντιπολίτευση.

1.     Χρειάζεται υπέρβαση των στόχων για να εφαρμοστούν  τα αντιμέτρα;

• Είναι σημαντικό να ξεκαθαριστεί ότι ο βασικός παράγοντας που διαφοροποιεί τα εναλλακτικά σενάρια είναι αν θα πιαστούν οι στόχοι των πρωτογενών πλεονασμάτων.
• Και όταν λέμε οι στόχοι, εννοούμε οι γνωστοί στόχοι του 3.5%. Καμία υπέρβαση έναντι αυτών των στόχων δεν απαιτείται για να εφαρμοστούν τα αντίμετρα.
• Η ελληνική κυβέρνηση, η οποία τα τελευταία 2 χρόνια όχι απλώς δεν πέφτει έξω στις προβλέψεις της, αλλά αν κάποιος μπορεί να την κατηγορήσει για κάτι είναι ότι είναι πολύ συντηρητική στις εκτιμήσεις της, εκτιμά ότι οι συμφωνημένοι στόχοι των πρωτογενών πλεονασμάτων είναι κάτι παραπάνω από εφικτοί, όπως αποτυπώνεται και στο Μεσοπρόθεσμο 2018-2021
  

ΕΠΙΤΕΥΞΗ ΣΤΟΧΩΝ:

• Έτσι  τα αντίμετρα θα εφαρμοστούν στο σύνολό τους σε περίπτωση που το καλοκαίρι του 2018 η πρόβλεψη του διαφανούς μηχανισμού είναι ότι το πλεόνασμα θα είναι ίσο με 3.5%.
• Σε αυτήν την περίπτωση λόγω της εφαρμογής των περιοριστικών (κακών) μέτρων 1% του ΑΕΠ το πλεόνασμα χωρίς τα αντίμετρα θα έφτανε το 3.5%+1%=  4.5%.
• Όμως αυτό ΔΕΝ θα συμβεί ποτέ, καθώς θα εφαρμοστούν αντίμετρα 1% του ΑΕΠ άρα 3.5% + 1% -1% =3.5%.  Αντίστοιχη είναι η λογική και για το 2020.

ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΣΤΟΧΩΝ:

• Στην περίπτωση που η πρόβλεψη  πλεόνασμα είναι μεγαλύτερο από 3.5% πχ 4% θα γίνει ό,τι περιγράφεται παραπάνω και θα έχουμε και άλλο 0.5% του ΑΕΠ (λίγο κάτω από 1 δις/ έτος) επιπλέον πλεόνασμα μέρος του οποίου θα μπορεί να κατευθυνθεί σε άλλες κοινωνικές παροχές.
• Αυτό αποτυπώνεται και στο Μεσοπρόθεσμο, όπου στο σενάριο με τις παρεμβάσεις (μέτρα-αντίμετρα) έχουν προστεθεί και άλλα θετικά μέτρα –για το 2019 στο σκέλος των δαπανών και για 2020-2021 στο σκέλος των εσόδων.

ΥΣΤΕΡΗΣΗ ΕΝΑΝΤΙ ΤΩΝ ΣΤΟΧΩΝ:

• Η μόνη περίπτωση να μην εφαρμοστούν τα αντίμετρα στο σύνολό τους, είναι να έχει δίκιο το ΔΝΤ που πέφτει κατά μέσο όρο 5% λάθος στις προβλέψεις του
• Σε αυτή την μη πιθανή περίπτωση ας υποθέσουμε ότι δεν πιάνουμε τον στόχο του 3.5% (Κάτι το οποίο θα σήμαινε οτι θα έπρεπε να πάρουμε μέτρα έτσι και αλλιώς). Ας υποθέσουμε ότι πιάνουμε 3%.  Σε αυτή τη περίπτωση 3% +1% (κακά μέτρα)= 4% άρα θα έχουμε την δυνατότητα μόνο για 0.5% (αντί για 1%) αντίμετρα.
• Η μόνη (εντελώς απίθανη) περίπτωση να μην πάρουμε καθόλου αντίμετρα είναι να πιάσουμε πλεόνασμα μικρότερο ή ίσο του 2.5%. Ή να μην πάρουμε λύση για το χρέος όπου εκεί δεν θα εφαρμοστούν ούτε τα μέτρα.
• Σημειώνεται ξανά το 2016 το πλεόνασμα κατά πρόγραμμα έφτασε το 4.2 % με στόχο για 0.5%. Δηλαδή ενώ τα μέτρα που είχαμε πάρει ήταν για 0.5% μέσα από την πάταξη της φοροδιαφυγής, την χρηστή διοίκηση αλλά και την υπεραπόδοση των μέτρων όπως ανέμενε η ελληνική κυβέρνηση (Αντίθετα απο το ΔΝΤ) το αποτέλεσμα ήταν 4.2%.

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΣΗ:

• Σε περίπτωση που η αντιπολίτευση μας κατηγορήσει για το μεγάλο πλεόνασμα, τους θυμίζουμε ότι εκείνοι είχαν συμφωνήσει σε πλεονάσματα 3.0% για το 2015 (εμείς -0.25%), 4.2% για το 2016 (εμείς 0.5%) 4.5 για το 2017 (εμείς 1.75%) και 4.5 για το 2018 (εμείς 3.5). Και τους θυμίζουμε οτι τα μέτρα λαμβάνονται από πριν και με βάση τους στόχους άρα θα έπρεπε να έχουν νομοθετήσει και εφαρμόσει άλλα €20 δις(!) φόρους ή περικοπές δαπανών.
• Αν η αντιπολίτευση μιλήσει για δέσμευση της χώρας πάλι μπορούμε να τους θυμίσουμε ότι η κατάθεση μεσοπρόθεσμου προγράμματος είναι υποχρέωση μας βάσει νόμου και σε κάθε περίπτωση εκείνοι δεν έδειχναν να ενδιαφέρονται για τέτοια ζητήματα όταν συμφωνούσαν το 2012 στο ότι θα έχουμε 4% έως το 2021 και 3.5% έως το 2030, στόχους τους οποίους η κυβέρνηση κατάφερε να αλλάξει.

ΧΡΕΟΣ& ΠΛΕΟΝΑΣΜΑΤΑ:

• Και το γεγονός ότι η ΝΔ υπέγραφε αυτά που υπέγραφε για τα πλεονάσματα καταδεικνύει ότι δεν είχε καμία στρατηγική και στοχοθεσία για την μείωση του χρέους. Θεωρούσε οτι το χρέος είναι βιώσιμο ακόμη και αν έπρεπε να έχουμε πλεονάσματα 4% για 20 χρόνια. Αυτό είναι και μια μάχη που ο ΣΥΡΙΖΑ έδωσε και κέρδισε
• 2.     Λέτε ότι δεν θα εφαρμοστούν τα μέτρα αν δεν υπάρξουν οι ρυθμίσεις για το χρέος;

• Πως ακριβώς θα γίνει αυτό;
• Ολόκληρο το πακέτο δεν θα εφαρμοστεί ούτε τα μέτρα, ούτε τα αντίμετρα;
• Και αν δεν εφαρμοστούν μέτρα για το χρέος μετά την λήξη του προγράμματος, έστω και αν συμφωνηθούν τι θα κάνουμε;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:
Το συνολικό πακέτο μέτρων και αντιμέτρων είναι μια απαίτηση του ΔΝΤ. Το ΔΝΤ για να συμμετέχει στο πρόγραμμα απαιτεί να υπάρξουν οι ρυθμίσεις για το χρέος. Άρα αν δεν υπάρξουν οι ρυθμίσεις για το χρέος, δεν θα συμμετέχει το ΔΝΤ στο πρόγραμμα, και κατά συνέπεια δεν θα υπάρχει κάποιος λόγος να εφαρμόσουμε αυτά τα μέτρα.

Αν τα μέτρα (συμπεριλαμβανομένου του χρονοδιαγράμματος) για το χρέος συμφωνηθούν, η εφαρμογή τους θα ξεκινήσει καθώς θα είναι δοθείσα πολιτική εντολή στον ESM και η εφαρμογή τους θα είναι πλέον τεχνικό ζήτημα.

3.     Γιατί βάζουμε στόχους για το 2019 και 2020, είναι υποχρέωση της Ελλάδας στα πλαίσια του μεσοπρόθεσμου; Συμβαίνει σε άλλες χώρες μετά την έξοδο από το πρόγραμμα (π.χ. Πορτογαλία, Κύπρος;) Μήπως είναι τέταρτο μνημόνιο;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ναι, είναι υποχρέωση της χώρας στα πλαίσια του μεσοπρόθεσμου. Επίσης υπάρχουν και οι υποχρεώσεις από το σύμφωνο σταθερότητας, οι οποίες έχουν μεν ανασταλεί για την Ελλάδα λόγω προγραμμάτων, ισχύουν δε για όλες τις χώρες και βάζουν στόχους χρέους και πλεονασμάτων.

Αν παρακολουθήσετε το πρόγραμμα των συνεδριάσεων του Eurogroup, έχει περιοδικά «post programme reviews» για τις χώρες που ήταν σε μνημόνιο όπου αξιολογούν την πορεία τους κάνουν αντίστοιχες εισηγήσεις. Προφανώς η παρεμβατικότητα είναι μειωμένη, ωστόσο δεν αναιρεί τους μεσοπρόθεσμους στόχους/δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει οι χώρες. Και στα δυο προηγούμενα προγράμματα οι αξιολογήσεις έφερναν επικαιροποίηση της συμφωνίας και νέα μέτρα. Με την ίδια λογική δεν θα μιλούσαμε για 2 προηγούμενα μνημόνια, αλλά για 15.

Διαφορές με προηγούμενες συμφωνίες:

• Μειωμένη εποπτεία από το 2018 και μετά. Από το 2018 και μετά θα ισχύει η εποπτεία που προβλέπεται για χώρες που έχουν βγει από το μνημόνιο στα πλαίσια λειτουργίας της Ε.Ε. Πρόκειται περισσότερο για εποπτεία στόχων και όχι εποπτεία των μέσων επίτευξης των στόχων.
• Η συμφωνία φέρνει μέτρα με δημοσιονομική ουδετερότητα. Δεν είναι λοιπόν τέταρτο μνημόνιο.
• 4.     Μας κατηγορούν ότι φέρνουμε 4^ο μνημόνιο χωρίς χρηματοδότηση; Τι απαντάμε; Οι διεθνείς συμφωνίες που θα υπογράψουμε με Ευρωπαϊκούς θεσμούς και ΔΝΤ, δεν αποτελούν δεσμεύσεις της χώρας, ανεξαρτήτως ποιος θα κυβερνά από το 2019 και μετά; Θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν ως μεσοπρόθεσμο;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:
Το μεσοπρόθεσμο σχέδιο είναι ένα κάτι που κάθε ευνομούμενο κράτος πρέπει να κάνει για να φαίνεται ποια είναι η πορεία της χώρας σε ορίζοντα πέραν του έτους (το οποίο καλύπτεται από τον προϋπολογισμό). Άρα δεν πρέπει ο όρος μεσοπρόθεσμο σχέδιο να τρομάζει.

Αναφορικά με την αξιολόγηση, κάθε φορά που κλείνει μια αξιολόγηση η αντιπολίτευση μιλάει για 4^ο μνημόνιο. Η αξιολόγηση είναι ταυτόχρονα ένας έλεγχος της πορείας ως τώρα, αλλά και επικαιροποίηση των επόμενων στόχων. Ότι δεν έχει χρηματοδότηση δεν είναι σωστό. Στα πλαίσια των αξιολογήσεων προγραμματίζονται και οι επόμενες εκταμιεύσεις οι οποίες επαρκούν για την κάλυψη των αναγκών. Οι εκταμιεύσεις είναι τμήμα της χρηματοδότησης που συμφωνήθηκε το καλοκαίρι του 2015.

Αν το επιχείρημα είναι ότι δεν υπάρχει χρηματοδότηση για το 2019 και το 2020, αυτό είναι κάπως οξύμωρο. Ο σχεδιασμός χρηματοδότησης για το 2019 και το 2020, δεν είναι απαραίτητος γιατί η χώρα θα χρηματοδοτείται από τις αγορές – αφού το υφιστάμενο πρόγραμμα λήγει τον Αύγουστο του 2018.

Από πολιτικής σκοπιάς, σε κάθε περίπτωση, αυτό που συμβαίνει τώρα είναι ότι η αντιπολίτευση, η οποία έλεγε κλείστε την αξιολόγηση με κάθε τρόπο, τώρα που η αξιολόγηση κλείνει με μηδενικό δημοσιονομικό ισοζύγιο προσπαθεί να βρει αφήγημα.

Για την δέσμευση των επόμενων κυβερνήσεων, το επιχείρημα είναι κάπως κοντόφθαλμο. Κάθε νόμος και κάθε ρύθμιση εξ’ορισμού δεσμεύει τις επόμενες κυβερνήσεις. Αυτό είναι βασικό συστατικό της έννοιας της συνέχειας του Κράτους Δικαίου. Διαφορετικά θα έπρεπε κάθε 4 χρόνια να ανακαλύπτουμε εκ νέου τον τροχό. Προφανώς στα πλαίσια της διαμόρφωσης πολιτικής, κάθε Κυβέρνηση έχει δικαίωμα να αλλάζει την πολιτική του Κράτους.

Τέλος οι διεθνείς συμφωνίες αποτελούν δεσμεύσεις της χώρας. Αυτό άλλωστε είναι κάτι που φώναζε συνέχεια η ΝΔ όταν ήταν στην Κυβέρνηση. Προφανώς είναι δικαίωμα της κάθε Κυβέρνησης να επιχειρεί να επαναδιαπραγματευθεί όρους των συμφωνιών. Εξάλλου αυτό προσπαθούμε και εμείς συνεχώς, και το έχουμε ήδη πετύχει σε αρκετούς τομείς όπως για παράδειγμα στην αλλαγή των στόχων πλεονασμάτων που είχε υπογράψει η ΝΔ.

5.     Ποιες αξιολογήσεις μένουν ως το τέλος του προγράμματος, Πότε θα γίνουν; έχουμε δύσκολα προαπαιτούμενα και ποια;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:
Θεωρητικά οι αξιολογήσεις είναι ανά τρίμηνο. Όμως είναι προφανές ότι αυτό το χρονοδιάγραμμα δεν έχει τηρηθεί σε κανένα από τα προγράμματα. Το πρόγραμμά της συμφωνίας του 2015 είναι εμπροσθοβαρές και ως εκ τούτου τα πιο δύσκολα προαπαιτούμενα ήταν κομμάτι της πρώτης αξιολόγησης.

O λόγος που κατέστη δύσκολη και η δεύτερη αξιολόγηση ήταν ότι το ΔΝΤ ανέβαλε την απόφαση που ήταν να πάρει στην πρώτη αξιολόγηση (για την συμμετοχή του ή μη) για την δεύτερη αξιολόγηση.  Με δεδομένο ότι αυτή η απόφαση θα ληφθεί τώρα, τα δύσκολα έχουν περάσει.

Συνεπώς δεν υπάρχει σαφής αριθμός αξιολογήσεων, αλλά εξαρτάται από την πρόοδο σε κάθε δεδομένη στιγμή. Εκτίμηση είναι ότι δεν υπάρχουν χρονικά περιθώρια για πάνω από 3 αξιολογήσεις. Ποιο εύλογο είναι να υποθέσουμε ότι θα υπάρξει μία ως τις αρχές του 2018 και μία η τελική το καλοκαίρι του 2018 με τη λήξη του προγράμματος.

6.     Τι έχει γίνει με τον μηχανισμό που θα προβλέπει τα πλεονάσματα της επόμενης χρονιάς; Έχουμε καταλήξει-ποιος είναι;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:

Πρόκειται για έναν εκ των προτέρων μηχανισμό εκτίμησης του πρωτογενούς πλεονάσματος του 2019 και 2020, που θα λάβει χώρα στα μέσα του 2018.

Yπήρξε διατύπωση περί ενός “διαφανούς μηχανισμού”. Η ελληνική κυβέρνηση θα κάνει πράξη την παραπάνω διατύπωση. Ανεξάρτητα ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια θα εμπλακούν σε αυτή την διαδικασία.

7.     Τι γίνεται με τις ιδιωτικοποιήσεις; Τι ακριβώς θα γίνει με το ταμείο συμμετοχών;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:

Προς ιδιωτικοποίηση είναι ότι περιέχεται στο ADP του ΤΑΙΠΕΔ.

Η Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας έχει ως στόχο την βελτίωση της διαχείρισης σημαντικών περιουσιακών στοιχείων της χώρας. Στόχος της λοιπόν δεν είναι οι ιδιωτικοποιήσεις, αλλά η βελτίωση της λειτουργίας των περιουσιακών στοιχείων, και με αυτό τον τρόπο η διασφάλιση πόρων για επενδύσεις και αποπληρωμή χρέους.   

Οι Συμμετοχές σε ΔΕΚΟ του Ελληνικού Δημοσίου που θα μεταφερθούν στην θυγατρική της ΕΕΣΥΠ, την ΕΔΗΣ (Εταιρεία Δημοσίων Συμμετοχών):

• 25% του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, Ελ. Βενιζέλος
• Ανώνυμος Εταιρεία Διώρυγος της Κορίνθου, Α.Ε.ΔΙ.Κ.
• Ελληνικές Αλυκές Α.Ε.
• ΕΤΒΑ Επιχειρηματικά και Βιομηχανικά Πάρκα
• Οργανισμός Κεντρικής Αγορών και Αλιείας, ΟΚΑΑ
• Κεντρική Αγορά Θεσσαλονίκης, ΚΑΑ
• ΔΕΘ Helexpo Α.Ε.
• Καταστήματα Αφορολόγητων Ειδών
• 23 περιφερειακά αεροδρόμια -μεταφέρονται από το ΤΑΙΠΕΔ στην ΕΔΗΣ

Σημείωση: Λιμάνια που έχουν μεταφερθεί με προηγούμενους νόμους στο ΤΑΙΠΕΔ παραμένουν στο ΤΑΙΠΕΔ - η συμφωνία είναι ότι δεν θα πωληθούν αλλά θα ακολουθηθούν άλλες μέθοδοι αξιοποίησης, π.χ. παραχώρηση

8.     Τι περιέχει το κείμενο της συμφωνίας; Έχουμε και άλλα ζητήματα πέρα από το Νομοσχέδιο;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:

Η συμφωνία καλύπτει διάφορες δράσεις οι οποίες πρέπει να γίνουν. Κάποιες από αυτές χρειάζονται νομοθετική πρωτοβουλία, κάποιες είναι υλοποίηση δεσμεύσεων που έχουν αναληφθεί με προηγούμενες νομοθετικές πρωτοβουλίες, κάποιες είναι ενέργειες που πρέπει να γίνουν σε επίπεδο Υπουργικών Αποφάσεων ή άλλων πράξεων της δημόσιας διοίκησης.. Συνεπώς προφανώς δεν περιέχονται όλα στο Νομοσχέδιο.