«Καίει», δε, και τις τράπεζες καθώς θα πρέπει να τρέξουν για να αντιμετωπίσουν το ζήτημα των κόκκινων δανείων και των στρατηγικών κακοπληρωτών. Με δεδομένο τον όγκο των NPL's, τα οποία βρίσκονται ήδη στα επίπεδα των 105 δισ. ευρώ οι διοικήσεις των τραπεζών, αλλά και η κυβέρνηση που μέσω του ΤΧΣ έχει ακόμη ισχυρή παρουσία σε συστημικές τράπεζες θα πρέπει να κάνουν άμεσες κινήσεις ώστε να πιστοποιήσουν έναντι των ξένων εποπτικών αρχών ότι δε χρειάζεται νέα ανακεφαλαιοποίηση. Έτσι έως και το 2019 οι ελληνικές τράπεζες έχουν δεσμευτεί να προχωρήσουν σε ρευστοποιήσεις ακίνητων αξίας 11 δισ. ευρώ. Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τον πίνακα της ηλεκτρονικής δημοσιοποίησης των πλειστηριασμών 3.589 πλειστηριασμοί έχουν δρομολογηθεί αλλά δεν έχουν γίνει.
Πίεση στην κυβέρνηση
Στο φόντο αυτό η κυβέρνηση πιέζεται αφόρητα από το χρόνο και τους θεσμούς. Έτσι, η τελευταία τροπολογία για αυτεπάγγελτες διώξεις όσων παρεμποδίζουν τη διεξαγωγή πλειστηριασμών ήλθε ως φυσικό επακόλουθο αλλά έχει βάλει φωτιά στο πολιτικό σκηνικό. Η κυβέρνηση βέβαια επιμένει ότι οι λαϊκές κατοικίες προστατεύονται και οι φτωχοί δανειολήπτες δεν έχουν τίποτα να φοβηθούν λόγω του πλαισίου ρυθμίσεων που υπάρχουν (νόμος Κατσέλη, εξωδικαστικός μηχανισμός, κώδικας καλού δανειολήπτη).
Μάλιστα εν όψει του νέου χρόνου στο Μέγαρο Μαξίμου εξετάζουν πώς θα αναδείξουν, μέσα τόσο από τη διαδικασία όσο και από το επικοινωνιακό κομμάτι της υπόθεσης, ότι οι εκποιήσεις δεν απειλούν ευπαθείς ομάδες, αλλά αποκαθιστούν ένα καθεστώς δικαίου για τους μετόχους των τραπεζών, τους δυνάμει δανειολήπτες τους φερέγγυους πελάτες σε αντίθεση με αυτούς που είναι μπαταχτσήδες.
«Υπάρχει θεσμικό πλαίσιο, που προβλέπει προστασία για χρέη έως 200.000. Οι διαδικασίες πλειστηριασμών, δεν θα αφορούν "λαϊκές κατοικίες"» ανάφερε χτες μιλώντας πρόσφατα στη Θεσσαλονίκη ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας και συμπλήρωσε: «Δεν έχω καμία διάθεση να σώσω αυτούς με τις πισίνες που χρεοκόπησαν και έβγαλαν τα λεφτά τους έξω. Τι είναι πιο δίκαιο να συνεχιστεί αυτή η κατάσταση ή να εξυγιανθούν οι τράπεζες; Οι πλειστηριασμοί θα προχωρήσουν γιατί οι τράπεζες πρέπει να εξυγιανθούν, θα αφορούν μόνο καραμπινάτες περιπτώσεις κακοπληρωτών και όποιοι τολμήσουν να σπεύσουν να τους υπερασπιστούν, θα πρέπει να ντρέπονται.»
Από την πορεία του ρυθμού, λοιπόν, των πλειστηριασμών αναμένεται να κριθούν πολλά τόσο σε πολιτικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο και όχι τόσο από τη δυνατότητα της κυβέρνησης να φέρει επενδυτές πέρα από τα ομόλογα στο Χρηματιστήριο και την πραγματική οικονομία.
Εσωκομματική αντίδραση
Ωστόσο τα μέτωπα που ανοίγουν είναι πολλά και μέσα στο ΣΥΡΙΖΑ. Ο βουλευτής Ά Αθήνας Νίκος Φίλης ζήτησε νομοθετική ρύθμιση για οριζόντια προστασία της πρώτης κατοικίας μιλώντας στη Βουλή κατά τη διάρκεια της συζήτησης για τον προϋπολογισμό.
«Η κυβέρνηση πρέπει να μελετήσει σοβαρά το θέμα της οριζόντιας νομοθετικής προστασίας της πρώτης κατοικίας, με βάση την αντικειμενική αξία και να μην αρκεστεί στη συμφωνία κυρίων με τις τράπεζες» είπε ο Νίκος Φίλης και πρόσθεσε, ότι «η σημερινή συνάντηση του πρωθυπουργού με τους εκπροσώπους των τραπεζών, επιβεβαιώνει ότι υπάρχουν όρια και ίσως και αδιέξοδα, σε αυτή την ονομαζόμενη συμφωνία κυρίων».
«Οι στόχοι που έχουν θέσει οι τραπεζίτες για το 2018-2019, οδηγούν σε πάνω από 40.000 πλειστηριασμούς και ο καθένας κατανοεί ότι από ένα σημείο και μετά οι πλειστηριασμοί δεν θα αφορούν μόνο στρατηγικούς κακοπληρωτές ή μπαταχτσήδες, αλλά φτωχό κόσμο και απλούς ανθρώπους της πρώην μεσαίας τάξης που εξαφάνισε η κρίση» είπε ο Νίκος Φίλης και υπογράμμισε πως η κυβέρνηση πρέπει, ταυτόχρονα με την οριζόντια προστασία, να δει θέματα όπως η μη διενέργεια πλειστηριασμών στην αγοραία, αλλά στην αντικειμενική αξία και τη δυνατότητα να παίρνει ο δανειολήπτης το σπίτι του στην τιμή που θα το εξαγόραζε το fund.
Και οι «53» έχουν ξεκαθαρίσει τη τη διαφωνία τους με τον τρόπο που χειρίζεται η Κυβέρνηση τους πλειστηριασμούς, ζητώντας έξτρα νομοθετικό πλαίσιο προστασίας. Πολλά επίσης, στελέχη της κυβέρνησης, εν όψει και της διαδικασίας αδειοδοτήσεων των τηλεοπτικών σταθμών, εμφανίζονται «παγωμένα», καθώς φαντάζονται το επικοινωνιακό τσουνάμι που μπορεί να δημιουργήσει ένας ενδεχομένως άστοχος πλειστηριασμός πρώτης κατοικίας.
Παράλληλα, δεν παραβλέπουν και τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει στην αγορά ακινήτων μια μαζική διαδικασία εκπλειστηριάσεων, έστω κι αν μέχρι στιγμής οι τράπεζες προχωρούν με φειδώ στις εκποιήσεις.
Πολλές από τις τιμές εκκίνησης για ακίνητα που βγαίνουν στο σφυρί είναι έως και 40% πιο χαμηλές από τις αντικειμενικές αξίες, καθώς η τιμή της πρώτης προσφοράς δίνεται από τον επισπεύδοντα μετά από έκθεση των ειδικών εκτιμητών ακινήτων. Ωστόσο με την επικείμενη αλλαγή στο νόμο Κατσέλη και την πίεση για εκκαθάριση των χαρτοφυλακίων ακινήτων των τραπεζών η πιθανότητα «ατυχήματος» είναι μεγάλη.
Αναμφισβήτητα πάντως το θέμα δημιουργεί πολιτικές παρενέργειες σε μια περίοδο που η κυβέρνηση συναντά τη σκληρή κριτική για το θέμα της φυσικής καταστροφής στη Μάνδρα.
Μπορεί να υπάρχει δημόσια δέσμευση ότι σε πρώτη φάση οι πλειστηριασμοί θα αφορούν ακίνητα αξίας άνω των 300.000 ευρώ ή πολύ μεγαλύτερης, ωστόσο κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει ότι στη συνέχεια το όριο αυτό θα χαμηλώσει.
Γιώργος Αλεξάκης