Πηγές της Κομισιόν αναφέρουν πως η Ελλάδα έχει μπροστά της δύσκολο έργο και θα χρειαστεί αρκετά χρόνια ακόμα για να σβήσει όλα τα ίχνη της κρίσης. Το χρέος, το ύψος της ανεργίας και τα κόκκινα δάνεια που επιβαρύνουν τις τράπεζες, είναι ζητήματα που η χώρα μας θα κουβαλά για χρόνια.

Ανώτατος αξιωματούχος των Βρυξελλών τόνισε πάντως πως η Ελλάδα είναι σε σωστή διαδικασία εξόδου. 

"Η πρόκληση είναι να δούμε πώς θα προχωρήσει η Ελλάδα σε μεσοπρόθεσμη βάση.  Η επιτυχής έξοδος είναι εφικτή αλλά μια βιώσιμη διαδικασία δεν έχει διασφαλιστεί ακόμη, Σε μεγάλο βαθμό έχουν διορθωθεί ανισορροπίες αλλά υπάρχει σημαντικό στοκ ακόμη όπως δημόσιο χρέος, κόκκινα δάνεια κλπ".

Προϋποθέσεις ανάκαμψης και προκλήσεις

Ο αξιωματούχος έθεσε δύο προϋποθέσεις για την ανάκαμψη:

-          Ελάφρυνση του χρέους, που όπως είπε η Ευρωομάδα έχει προχωρήσει και υλοποιεί μια σειρά από δράσεις.

-          Συνέχιση της εφαρμογής μεταρρυθμίσεων.

Μίλησε ακόμα για προκλήσεις μέχρι την έξοδο από το μνημόνιο:

-          Γεωπολιτικοί κίνδυνοι και εξελίξεις στην Ιταλία

-          Πορεία των τεστ αντοχής των τραπεζών. Μόλις θα δούμε τα αποτελέσματα στην αρχή του Μάη θα εκτιμήσουμε τις καταστάσεις. Υπάρχει ένας βαθμός αβεβαιότητας αλλά θα δούμε  τότε.

"Άλλη μια πρόκληση είναι το ότι υπάρχουν πολλοί παράγοντες που εμπλέκονται σε μια συμφωνία πακέτο για χρέος, αξιολόγησης, έξοδος και μεταμνημονιακή εποχή, πολλά δηλαδή κράτη μέλη κτλ", είπε.

Η διαφωνία με ΔΝΤ

Φυσικά αναφέρθηκε και στα 88 προαπαιτούμενα για την τέταρτη αξιολόγηση και ειδικότερα στην εφαρμογή των ήδη ψηφισμένων μέτρων για τα δημοσιονομικά (συντάξεις και αφορολόγητο). Όπως είπε, "εδώ υπάρχει μια διαφορά με το ΔΝΤ και την Επιτροπή. Αν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις της Επιτροπής για το πλεόνασμα δε θα έλθει πιο μπροστά το αφορολόγητο και θα υπάρξει το πακέτο των αντιμέτρων. Αν πιστέψουμε το ΔΝΤ όλα θα έλθουν για το 2019. Στο τέλος Απρίλη θα έχουμε δεδομένα και θα εκτιμήσουμε".

Επίσης συμπλήρωσε "ειδικά πρόκληση αποτελεί η αναθεώρηση των αντικειμενικών αξιών. Αλλά και οι ιδιωτικοποιήσεις και ειδικά στην ενέργεια η εφαρμογή του target model. Αν έχουμε σε όλα αυτά καθυστερήσεις τότε θα είναι δύσκολο να είμαστε on time και να τηρήσουμε χρονοδιαγράμματα".

Επιμένοντας στο ζήτημα του ΔΝΤ είπε πως "άλλη μια πρόκληση είναι το ότι υπάρχουν πολλοί παράγοντες που εμπλέκονται σε μια συμφωνία πακέτο για χρέος, αξιολόγησης, έξοδος και μεταμνημονιακή εποχή, πολλά δηλαδή κράτη μέλη κτλ.

Και εδώ έχουμε το ρόλο του ΔΝΤ.  Η μπάλα είναι στην πλευρά του Ταμείου, εμείς θέλουμε αλλά το Ταμείο πρέπει να γίνει πιο ρεαλιστικό στο τι θέλει πχ για χρέος κτλ".

"Θα είναι χρήσιμο να παραμείνει το Ταμείο όχι λόγω των δανείων αλλά λόγω της αξιοπιστίας που έχει στην αγορά. Το Ταμείο όμως θα αποφασίσει", πρόσθεσε.

Οι προκλήσεις μετά το πρόγραμμα

Πηγές της Επιτροπής αναφέρθηκαν και στις μετά προγράμματος προκλήσεις. Συγκεκριμένα:

-          Να υπάρξει ιδιοκτησία του προγράμματος και να μην υπάρχουν ρίσκα ανάσχεσης πολιτικών κατά τις προεκλογικές περιόδους. Το είδαμε το 2013 αλλά και σε άλλες χώρες. Έχουν αλλάξει πολλά από το 2015. Τότε κάθε πολιτική που προτείναμε κατακρινόταν, τώρα έχουν καταλάβει. Υπάρχει η αίσθηση ότι είναι θέμα επάρκειας διοίκησης πχ να μαζεύεις φόρους, να περιορίζεις δαπάνες πχ στην υγεία κι όχι να ιδεολογικοποιείς συνέχεια.

-          Το θέμα είναι η εφαρμογή. Υπάρχουν αδυναμίες στη δημόσια διοίκηση.

-          Ικανότητα να αντισταθεί κάποιος στις ομάδες συμφερόντων και στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.

-          Η αναπτυξιακή διαδικασία growth bounce

Εν όψει εξόδου, σημειώνουν πως θα πρέπει να χτιστεί ένα μαξιλάρι ρευστότητας. Αν οι αγορές ξέρουν ότι υπάρχει θα είναι αασφαλές. 11,7 δις θα δοθούν με το τέλος της αξιολόγησης. Αν γίνει αυτό θα υπάρξει ένα ποσό περίπου 16 δισεκ. Αν έχει τελικά συγκεντρωθεί ένα ποσό 20 δισεκ τότε καλύπτει όλες τις ανάγκες για εξυπηρέτηση χρέους μέχρι το τέλος του 2019. Είναι εφικτό. Μια ιδεά είναι να μπουν τα ποσά αυτά σε ένα ειδικό λογαριασμό μόνο για τα δάνεια κι όχι για δωράκια.

Οι εναλλακτικές μετά το μνημόνιο

Τέλος, δύο είναι οι εναλλακτικές για μετά το μνημόνιο:

"Μια προληπτική πιστωτική γραμμή από τον ESM. Έχει πλεονεκτήματα  (προστασία τραπεζών bank waiver, backstop) αλλά και μειονεκτήματα πχ ιδιοκτησία προγράμματος, εμπλοκή στα κοινοβούλια.

Μια σταθερή μεταμνημονιακή εποπτεία - ίσως αυτό να έχει κινδύνους για την εφαρμογή (κάθε έξι μήνες εποπτεία, ίσως κατάλληλο μόνο ια Ιρλανδία θα έλεγαν κάποιοι όχι για την Ελλάδα) ή ενισχυμένη εποπτεία (κανονισμός 472/2013)".

Γιώργος Αλεξάκης - Σπύρος Πολυχρονόπουλος