Συνεχίζεται η κατάρρευση του αργεντίνικου πέσο
Με μια κρίση χωρίς προηγούμενο βρίσκεται αντιμέτωπη η Αργεντινή, με την κυβέρνηση της χώρας να κάνει δραματικές προσπάθειες να επαναφέρει την εμπιστοσύνη στο νόμισμά της που καταρρέει.
Υπενθυμίζεται ότι την Πέμπτη η κεντρική τράπεζα της Αργεντινής προχώρησε σε κατακόρυφη αύξηση των επιτοκίων, από το 45% στο 60%, στην προσπάθειά της να βάλει φρένο στην ελέυθερη πτώση του νομίσματος. Παράλληλα, αύξησε το ύψος των αποθεματικών που πρέπει να διατηρούν οι τράπεζες.
Ωστόσο, φαίνεται πως οι κινήσεις της κυβέρνησης δεν είναι αρκετές, καθώς το πέσο χτες έκανε «βουτιά» πάνω από 15%, υποχωρώντας σε νέο ιστορικό χαμηλό, δηλαδή στα 39 πέσος έναντι ενός δολαρίου. Από την αρχή του έτους μάλιστα έχει χάσει πάνω από το 50% της αξίας του.
Υπενθυμίζεται ότι οι ισχυρές πιέσεις που δέχεται το νόμισμα ανάγκασαν τον πρόεδρο Μαουρίτσιο Μάκρι να ζητήσει από το ΔΝΤ την Τετάρτη να επιταχύνει την εκταμίευση κεφαλαίων από την πιστωτική γραμμή 50 δισ. δολαρίων για να κατευνάσει τον πανικό στον επενδυτικό κόσμο.
Ο επενδυτικός κόσμος φαίνεται να χάνει την εμπιστοσύνη στο κατά πόσο ο πρόεδρος της χώρας είναι σε θέση να σώσει την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Λατινικής Αμερικής , ενώ φοβάται μήπως οι μαζικές εκροές πδηγήσουν σε μια νέα στάση πληρωμών. Ωστόσο, προς το παρόν η Αργεντινή διαθέτει κάποια αναχώματα, όπως την πιστωτική γραμμή του ΔΝΤ.
«Λαμβανομένων υπόψη των πιο αρνητικών συνθηκών της διεθνούς αγοράς, οι οποίες δεν είχαν προβλεφθεί πλήρως στο αρχικό πρόγραμμα της Αργεντινής, οι αρχές θα εργαστούν για να αναθεωρηθούν οι κυβερνητικοί οικονομικοί σχεδιασμοί», δήλωσε η πρόεδρος του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ.
«Έδωσα οδηγίες στο προσωπικό του ΔΝΤ να συνεργαστεί με τις αρχές της Αργεντινής για να ενισχυθούν οι διευθετήσεις που υποστηρίζονται από το Ταμείο και να επανεξεταστεί το χρονοδιάγραμμα» των εκταμιεύσεων στο πλαίσιο του προγράμματος, πρόσθεσε.
Στην προσπάθειά του να καθησυχάσει τις αγορές, ο Μάκρι δήλωσε νωρίτερα την Τετάρτη πως το Ταμείο θα διαθέσει «όλα τα απαραίτητα κεφάλαια γα να εγγυηθεί την εκτέλεση του οικονομικού προγράμματος της επόμενης χρονιάς», ώστε να μην υπάρχει «αβεβαιότητα».
Ωστόσο, οι δηλώσεις αυτές δεν φαίνεται να καθησύχασαν τις αγορές διεθνώς, οι οποίες άλλωστε βάλλονται και από την αυξανόμενη αβεβαιότητα για την οικονομία της Τουρκίας.
Προσπάθεια να σωθεί η τουρκική λίρα, πρόσκαιρα τα οφέλη
Με την τουρκική λίρα να καταρρέει και τον φόβο για απότομη συρρίκνωση τους τουρκικής οικονομίας να πλησιάζει, οι αρχές της χώρας ανακοίνωσαν την Πέμπτη τον μηδενισμό του φόρου στις καταθέσεις τουρκικής λίρας με παράλληλη αύξηση του φόρου στις καταθέσεις σε ξένο νόμισμα.
Η λίρα ανέκαμψε προσωρινά το πρωί της Παρασκευής, πραγματοποιώντας μίνι άλμα 4% έναντι του δολαρίου, αλλά γρήγορα τα κέρδη εξανεμίστηκαν, με την άνοδο να περιορίζεται στο 0,9% και την ισοτιμία να διαμορφώνεται στις 6,5822 λίρες ανά δολάριο.
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει επανειλημμένως απευθύνει έκκληση στους Τούρκους πολίτες να μετατρέψουν τα δολάρια και τα ευρώ τους σε τουρκικές λίρες, προκειμένου να στηρίξουν το νόμισμα, το οποίο από την αρχή του έτους έχει χάσει 40% της αξίας του. Τις τελευταίες εβδομάδες, δε, η μεταβλητότητα στο νόμισμα είναι ιδιαίτερα έντονη, μετά και την επιβολή κυρώσεων από τις ΗΠΑ, σε μια προσπάθεια να πιέσουν την Άγκυρα να απελευθερώσει τον Αμερικανό πάστορα Άντριου Μπράνσον.
Υπενθυμίζεται ότι την Πέμπτη το τουρκικό νόμισμα έκανε βουτιά 4,7%.
Σύμφωνα με την ING, τα μέτρα της κυβέρνησης του προέδρου Ερντογάν «δεν είναι αρκετά ώστε να ανασχέσουν την αποδυνάμωση του τουρκικού νομίσματος», οπότε τα όποια πρόσκαιρα κέρδη της λίρας θα εξανεμιστούν σύντομα.
«Η κλίμακα των φορολογικών αλλαγών για τις καταθέσεις δεν ήταν όσο 'επιθετική' χρειαζόταν, δεδομένων των κινήσεων του νομίσματος», προσθέτει η ING, η οποία επιμένει ότι μόνη λύση είναι «ορθόδοξα» μέτρα, όπως η αύξηση των επιτοκίων από πλευράς της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας.
Την Τρίτη ο οίκος Moody's προχώρησε σε υποβάθμιση 20 τραπεζών της Τουρκίας, ενώ τη χαριστική βολή έδωσε στη συνέχεια η JP Morgan, η οποία σε έκθεσή της προειδοποίησε για πιθανή απότομη συρρίκνωση της τουρκικής οικονομίας, επισημαίνοντας ότι η χώρα θα πρέπει να αποπληρώσει έως τον Ιούλιο του 2019 εξωτερικό δημόσιο χρέος ύψους 179 δισ. δολαρίων, ποσό που αντιστοιχεί στο 25% του ΑΕΠ!
Το μεγαλύτερο τμήμα των χρεογράφων που ωριμάζουν –περί τα 146 δισ. δολάρια- κατέχεται από τον ιδιωτικό τομέα και κυρίως τις τράπεζες. Για την αποπληρωμή ή την επιμήκυνση του χρέους η τουρκική κυβέρνηση χρειάζεται 4,3 δισ. δολάρια, ενώ για το υπόλοιπο ποσό είναι υπόχρεες επιχειρήσεις του τουρκικού δημοσίου τομέα, σύμφωνα με την έκθεση της JPM.
«Οι ανάγκες χρηματοδότησης στους επόμενους 12 μήνες είναι μεγάλες και η πρόσβαση στις αγορές έχει καταστεί προβληματική», υπογραμμίζεται στην ανάλυσή της η JPMorgan.
Μάλιστα να σημειωθεί ότι την Πέμπτη ανακοινώθηκε το πρώτο μεγάλο «κανόνι» στην τουρκική αγορά, καθώς ο τηλεπικοινωνιακός κολοσσός Turk Telekom πέρασε στον έλεγχο των τραπεζών.
Στο στόχαστρο οι ιταλικές τράπεζες
Παράγοντας κινδύνου που απειλεί τις διεθνείς αγορές παραμένουν και οι ιταλικές τράπεζες, οι οποίες πιέζονται όλο και περισσότερο από την υποχώρηση της εξωτερικής ζήτησης για τα ιταλικά ομόλογα.
Υπενθυμίζεται ότι η ιταλική αγορά δέχεται ισχυρές πιέσεις. Είναι ενδεικτικό ότι η απόδοση του 10ετούς ομολόγου στην Ιταλία έχει φθάσει το 3,14%.
Σε ανάλογες εκροές κεφαλαίων κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους στην ευρωζώνη και όπως παραδοσιακά συνηθίζεται, οι ιταλικές τράπεζες είχαν αναλάβει να απορροφήσουν τα ομόλογα που εγκατέλειπαν οι ξένοι επενδυτές. Ως αποτέλεσμα, οι τοποθετήσεις των ιταλικών τραπεζών σε ομόλογα της χώρας αυξάνονταν κατά 20% ετησίως, στα χρόνια της κρίσης.
Ενώ λοιπόν το κόστος δανεισμού της Ιταλίας γίνεται όλο και υψηλότερο, αυξάνεται και η πίεση στις τράπεζες της χώρας να παρέμβουν ως «ύστατος δανειστής» του Δημοσίου, καθώς και ο κίνδυνος που καλούνται να αναλάβουν.
Η πίεση στις τράπεζες της χώρας γίνεται ακόμα εντονότερη αν αναλογιστεί κανείς ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) θα τερματίσει το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων στα τέλη του 2018.
Ευάλωτα τα ελληνικά assets
Το εκρηκτικό αυτό σκηνικό στις διεθνείς αγορές και ιδιαίτερα οι πιέσεις στην ιταλική αγορά ομολόγων πλήττουν ιδιαίτερα τα ελληνικά ομόλογα, δείχνοντας ότι είναι ακόμα ιδιαίτερα ευάλωτα στις αναταράξεις και ότι θεωρούνται ως assets υψηλού κινδύνου από τους διεθνείς επενδυτές.
Η απόδοση του ελληνικού 10ετούς ομολόγου διαμορφώνεται στο 4,373% έχοντας αυξηθεί από την αρχή της εβδομάδας κατά 4,7%, ενώ ακόμη μεγαλύτερη είναι η εκτόξευση της απόδοσης του 5ετούς η οποία διαμορφώνεται σήμερα στο 3,409% με άνοδο 7,1% από τη Δευτέρα.
Στο πλαίσιο αυτό, ιδιαίτερης βαρύτητας είναι οι δηλώσεις του επικεφαλής της Bundesbank Γενς Βάιντμαν, κατά την ομιλία που παρέθεσε στην Ενωση Ελληνικών Τραπεζών.
Ο κ. Βάιντμαν διεμήνυσε ότι η ολοκλήρωση του προγράμματος δεν αποτελεί το τέλος του δρόμου για την Ελλάδα, αλλά ένα ορόσημο στον μακρύ δρόμο της ανάκαμψης, επισημαίνοντας πως οι δημοσιονομικές και οικονομικές πολιτικές της χώρας θα παρακολουθούνται στενά από τις αγορές.
Οπως υπογράμμισε, η Ελλάδα ολοκλήρωσε με επιτυχία το τρίτο πρόγραμμα προσαρμογής και είναι έτοιμη να σταθεί και πάλι στα πόδια της.
Ωστόσο, σημείωσε ότι το να ανακοινώσει κανείς πως η «αποστολή εξετελέσθη» θα ήταν πρόωρο: η δουλειά δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί, σημείωσε χαρακτηριστικά. Οι πρόσθετες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που ευνοούν την ανάπτυξη θα έφερναν την οικονομία σε πιο ισχυρή αναπτυξιακή πορεία και θα προσέφεραν περισσότερες ευκαιρίες απασχόλησης και ταχύτερη αύξηση της παραγωγικότητας και των πραγματικών μισθών, τόνισε ο επικεφαλής της Bundesbank.
Σε ό,τι αφορά τη δημοσιονομική πολιτική, ο κ. Βάιντμαν τόνισε πως μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος, οι δημοσιονομικές και οικονομικές πολιτικές στην Ελλάδα θα παρακολουθούνται στενά.
Αναφερόμενος ξανά στις δηλώσεις του κ. Στουρνάρα, επισήμανε: «Οι αγορές θα έχουν μια σκληρή προσέγγιση», προσθέτοντας πως «δεν μπορείς να πας κόντρα στις αγορές». Η εμπιστοσύνη των επενδυτών πρέπει να αποκατασταθεί και να διατηρηθεί, όπως σημείωσε. Αυτό απαιτεί, μεταξύ άλλων, την κατάλληλη πορεία στη δημοσιονομική πολιτική.
Μαρία Μιχάλη