Το outlook της ελληνικής οικονομίας
Αναλυτικότερα, το Ίδρυμα προβλέπει για το 2018 τόνωση της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας κυρίως από άνοδο εξαγωγών (+8%) και μικρή κλιμάκωση της κατανάλωσης των νοικοκυριών στο β’ εξάμηνο λόγω καλύτερων προσδοκιών στο +6%. Παράλληλα, διαφαίνεται ηπιότερη της αρχικά αναμενόμενης συμβολή της αύξησης των επενδύσεων στο ΑΕΠ (+4%), κυρίως σε εξωστρεφείς τομείς (μεταποιητικούς, τουρισμό και μεταφορές), και σε κατασκευαστικά έργα (αποκρατικοποιήσεις – ιδιωτικοποιήσεις, νέες οικοδομές). Υποτονική συμβολή του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) για δεύτερο έτος. Τέλος προβλέπεται περιστολή δημόσιας κατανάλωσης της τάξης του 1%.
Σε ότι αφορά το επόμενο έτος, το ΙΟΒΕ «βλέπει» κλιμάκωση της επενδυτικής δραστηριότητας (+12-14%) και ιδιωτικής κατανάλωσης (+1,4%). Η ισχυρότερη εγχώρια ζήτηση θα εκδηλωθεί και στις εισαγωγές (+6-6,5%) Υπό τα μέτρα πολιτικής στο διεθνές εμπόριο και την ολοκλήρωση επέκτασης του QE θα αποκλιμακωθεί η άνοδος των εξαγωγών (+5-5,5%).
Ζητούμενο η ομαλή μετάβαση στο μεταπρογραμματικό περιβάλλον
Παρουσιάζοντας το οικονομικό περιβάλλον αμέσως μετά το πρόγραμμα ο συντονιστής της Έκθεσης, Μιχάλης Βασιλειάδης, τόνισε την τάση βελτίωσης των προσδοκιών στα νοικοκυριά μέσα από τη λήψη πρόσθετων δημοσιονομικών μέτρων για φέτος και το 2019. Αναλυτικότερα το σενάριο βάσης εστιάζει στη μείωση των συντάξεων, χωρίς αυξήσεις υφιστάμενων και επιβολή νέων φόρων, ενώ πιθανό είναι και το σενάριο να μην εμφανιστεί μερικώς ή ολικώς.
Επιπλέον στην έκθεση υπογραμμίζεται το γεγονός ότι οι πιέσεις σε επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες θα συνεχιστούν, όσο η υψηλή άμεση φορολογία και εισφορές παραμένουν αμετάβλητες. Την ίδια στιγμή οι δανειακές εκκρεμότητες, αποτρέπουν νέο δανεισμό και παραμένουν ως ένας ανασχετικός παράγοντας.
Το ζητούμενο, για το ΙΟΒΕ, είναι οι μεταρρυθμίσεις που γίνονται να μην γίνονται αποσπασματικά, ενώ για τον Γενικό Διευθυντή του ΙΟΒΕ, Νίκο Βέττα, το μεγαλύτερο στοίχημα της ελληνικής οικονομία είναι η αξιοπιστία της οικονομίας να παραμένει στα ίδια επίπεδα αν όχι να ενισχυθεί περεταίρω.
Οι προκλήσεις
Σύμφωνα με την έκθεση του ΙΟΒΕ, η μείωση των τραπεζικών ανοιγμάτων χωρίς επιπτώσεις σε θεμελιώδη μεγέθη παραμένει μείζον ζήτημα. Αυτό σημαίνει: θετικά αποτελέσματα στα strees test, πιστοληπτική αναβάθμιση και μικρή κλιμάκωση επιστροφής καταθέσεων.
Οι προκλήσεις που βρίσκονται στο επίκεντρο περιορίζονται κατά κύριο λόγο στους στόχους για τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα, που παραμένουν σε υψηλά επίπεδα. Ενώ σημαντική πρόκληση είναι και τα αδύναμα ποιοτικά στοιχεία του ενεργητικού και των ιδίων κεφαλαίων, τα οποία έχουν αντίκτυπο στο χρηματιστήριο με απώλειες έως και 40% σε ένα τρίμηνο.
Τέλος, ανησυχητική παραμένει η υποεκτέλεση ΠΔΕ για δεύτερο έτος του ΠΔΕ, ενώ μεγάλο αγκάθι αποτελεί η εκκίνηση επενδύσεων σε αποκρατικοποιήσεις με ολοκληρωμένη δανειοδότηση. Χαρακτηριστικά παραδείγματα τα Περιφερειακά Αεροδρόμια, ο Αστέρας Βουλιαγμένης και η επέκταση «Ελευθέριος Βενιζέλος».
Το θέμα των συντάξεων
Σχολιάζοντας την έκθεση ο Νίκος Βέττας χαρακτηριστικά ανέφερε ότι «Παρατηρούμε μια οικονομία που φαίνεται να ανακάμπτει μετά από μια 10 ετή περιπέτειας. Το κύριο ερώτημα είναι αν το μίγμα πολιτικής θα μπορέσει να ανταπεξέλθει».
Εμμένοντας στο θέμα των δημοσιονομικών ο Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ τόνισε πως το βασικό ζήτημα είναι οι συντάξεις. «Το πολιτικό βάρος βρίσκεται στις παλαιότερες γενιές, ωστόσο οι νεότεροι έχουν φέρει μεγάλο μέρος αυτού του βάρους μέσα από τα υψηλά ποσοστά ανεργίας που αντιμετωπίζουν». Ο κ. Βέττας επισήμανε πως η νέα γενιά πρέπει να γίνει προτεραιότητα. «Πηγαίνοντας προς τις εκλογές ο πολιτικός ανταγωνισμός πρέπει να είναι στο ποιος θα φέρει εξωστρέφεια και επενδύσεις στη χώρα και όχι ποιος θα μοιράσει το πλεόνασμα» σχολίασε κλείνοντας ο ίδιος.
Παναγιώτης Ζαΐμης