Οι επιπτώσεις φάνηκαν τόσο στην «τσέπη» των καταθετών, αλλά και στην μικρή αύξηση που παρουσίασε πέρυσι το απόθεμα των καταθέσεων. Μάλιστα στην περίπτωση των καταθέσεων προθεσμίας, τα διαθέσιμα στοιχεία μέχρι το Νοέμβριο δείχνουν μία μείωση τους κατά περίπου 1 δισ. ευρώ.

Στη διάρκεια του 11μηνου Ιανουάριος - Νοέμβριος 2019 οι τράπεζες μείωσαν το μέσο επιτόκιο των καταθέσεων κατά περίπου 0,10% από το 0,29% στο 0,19%. Την ίδια περίοδο οι καταθέσεις νοικοκυριών και επιχειρήσεων αυξήθηκαν, μετά και την πλήρη άρση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων στα 114,897 δισ. ευρώ από 109,422 δισ. ευρώ αντιστοίχως. Τούτο συνεπάγεται ότι τον Ιανουάριο του 2020 οι καταθέτες θα έπρεπε να εισπράξουν στο τέλος του έτους τόκους περίπου 317,323 εκατ. ευρώ. Τον Νοέμβριο ο τόκος που αναλογεί, στο αυξημένο απόθεμα των καταθέσεων, διαμορφώνεται σε περίπου 218,3 εκατ. ευρώ.

Επομένως μέσα στη διάρκεια του έτους οι τόκοι που θα πρέπει να καταβάλλουν οι τράπεζες (χωρίς να υπολογιστεί η αφαίρεση της φορολογίας) μειώθηκαν κατά περίπου 100 εκατ. ευρώ. Η συμπίεση των αποδόσεων σε μηδενικό, αν όχι σε αρνητικό επίπεδο, εξηγεί την μείωση των καταθέσεων προθεσμίας στα 43,607 δισ. ευρώ το Νοέμβριο από 44,558 δισ. ευρώ που ήταν στις αρχές του περασμένου έτους. Στο διάστημα αυτό το επιτόκιο για προθεσμιακές καταθέσεως έως 2 έτη μειώθηκε στο 0,47% από το 0,58%. Μεγαλύτερη ήταν η μείωση στο επιτόκιο του απλού ταμιευτηρίου το οποίο υποχώρησε στο 0,36% από 0,61%.

Παρά ταύτα οι τράπεζες διαπίστωσαν ότι ένα πολύ μικρό μέρος από τις καταθέσεις που είχε βγει από το σύστημα τα προηγούμενα χρόνια επέστρεψε στα «γκισέ». Πιο συγκεκριμένα στο διάστημα αυτό οι καταθέσεις ταμιευτηρίου αυξήθηκαν στα 56,209 δισ. ευρώ από 52,107 δισ. ευρώ.

Την ίδια ώρα που τα πιστωτικά ιδρύματα μηδένιζαν τα επιτόκια καταθέσεων, χρέωναν περισσότερες προμήθειες για τις υπηρεσίες που προσφέρουν. Εκτιμάται ότι εντός του 2019 συνολικά οι τέσσερεις συστημικές τράπεζες (Εθνική, Πειραιώς , Eurobank και Alpha Bank) εισέπραξαν περισσότερα από 1,5 δισ. ευρώ σε προμήθειες. Η νομιμότητα κάποιων εξ αυτών έχει τεθεί υπό αμφισβήτηση από την Επιτροπή Ανταγωνισμού στην μεγάλη έρευνα που διεξάγει.

Για τη νέα χρονιά η πορεία των επιτοκίων καταθέσεων δεν αναμένεται να αντιστραφεί, σύμφωνα με το ΑΠΕ. Άλλωστε στις περισσότερες χώρες του ευρώ οι τράπεζες δραστηριοποιούνται σε περιβάλλον «αρνητικών επιτοκίων», το οποίο αργά αλλά σταθερά μεταφέρεται και στην ελληνική αγορά. Ήδη το Ελληνικό Δημόσιο προσφέρει αρνητικά επιτόκια στα τρίμηνα και εξάμηνα έντοκα γραμμάτια. Είναι αναμενόμενο ότι θα ακολουθήσουν και οι τράπεζες, εφόσον συνεχιστεί η ίδια πολιτική από την ΕΚΤ και διαμορφωθεί το κατάλληλο οικονομικό περιβάλλον (μείωση των κόκκινων δανείων, αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας και των ίδιων των τραπεζών). Ο αρμόδιος υφυπουργός Οικονομικών Γ. Ζαββός δήλωσε πρόσφατα ότι το 2020 οι τράπεζες θα μειώσουν τα «κόκκινα» δάνειά τους κατά 30 δισ. ευρώ ή κατά 40% του συνολικού όγκου των μη εξυπηρετούμενων δανείων.