Σύμφωνα με την έκθεση που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα από το ΙΟΒΕ, η συνολική άμεση ενίσχυση του ΑΕΠ θα έφτανε τα 2,6 δισ. και σε βάθος χρόνου τα 6,3 δισ. ευρώ, εάν η χώρα μας ακολουθούσε τους ρυθμούς των άλλων οικονομιών του Νότου.
Ο συνολικός προϋπολογισμός των συγχρηματοδοτούμενων δαπανών από τα έξι βασικά διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία της ΕΕ στην Ελλάδα την Ε’ Προγραμματική Περίοδο 2014 – 2020 είναι 26,2 δισ., εκ των οποίων 21,4 δισ. κοινοτικοί πόροι και 4,8 δισ. εθνική συμμετοχή.
Εξ’ αυτών, έως τις 30/09/2019, περί τα 22 δισ. ή 84% είχαν κατανεμηθεί σε εθνικές δράσεις και προγράμματα. Τα κατανεμημένα κονδύλια κάθε χώρα μέλος έχει δικαίωμα να τα αξιοποιήσει, εφόσον βρεθούν σχετικές επενδύσεις αντίστοιχης αξίας, προς ενίσχυσή τους.
Ωστόσο, οι πραγματοποιημένες σχετικές επενδύσεις στην Ελλάδα την αντίστοιχη περίοδο έφτασαν τα 7,4 δισ. ή 28% του συνολικού προϋπολογισμού, ενώ σε άλλες χώρες του ευρωπαϊκού νότου η υλοποίηση έχει φτάσει το 43% (Πορτογαλία) και 44% (Κύπρος). Στη Φινλανδία έχει υπερβεί το 64% του προϋπολογισμού τους, με αποτέλεσμα η χώρα να αποτελεί μια εκ των βέλτιστων πρακτικών στην αξιοποίηση των Κοινοτικών κονδυλίων. Με εξαίρεση το 2016, η Ελλάδα υστερεί κάθε έτος έναντι των συνεξεταζόμενων χωρών.
Τι θα άλλαζε στο ΑΕΠ
Από το ΙΟΒΕ εκτιμήθηκαν τα αποτελέσματα στο ΑΕΠ από το 2015 έως το γ΄ τρίμηνο του 2019 από τη συνολική πραγματοποίηση του ΕΣΠΑ 2014-2020 σε χώρες της περιφέρειας της ΕΕ με χαρακτηριστικά παρόμοια με την Ελλάδα, (Κύπρος, Πορτογαλία), όπως επίσης στη Φινλανδία.
Στις δύο πρώτες χώρες τη συγκεκριμένη περίοδο είχε διατεθεί σε επενδύσεις το 43% του συγχρηματοδοτούμενου προϋπολογισμού για την Ε’ Προγραμματική Περίοδο. Εάν ο βαθμός υλοποίησης εγχωρίως ήταν ίδιος με αυτόν, συνολικά στην περίοδο 2015 – γ’ τριμ. 2019 οι δαπάνες του ΕΣΠΑ 2014-2020 θα ήταν περίπου 4,0 δισ. ή 53% περισσότερες από όσες πραγματοποιήθηκαν. Αυτές αναλογούν ανά έτος περίπου σε 790 εκατ. ή 0,44% του μέσου ονομαστικού ΑΕΠ το 2015 - 2018.
Περαιτέρω, εάν η Ελλάδα είχε επιτύχει τον ρυθμό υλοποίησης των συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων της Φινλανδίας (σωρευτικά 64%), θα είχαν διατεθεί στην πενταετία 2015 – 2019 περισσότερες ενισχύσεις περίπου 9,4 δισ. ή 126% παραπάνω από όσες έχουν γίνει έως τώρα. Αυτές αναλογούν ανά έτος σε €1,88 δισ. ή 1% του ονομαστικού ΑΕΠ το 2015 - 2018.
Εκτιμάται επίσης πως μια ταχύτερη υλοποίηση του ΕΣΠΑ σε κάθε έτος την περίοδο 2015 - 2019, με ρυθμούς εφαρμογής Κύπρου και Πορτογαλίας, θα είχε ως αποτέλεσμα μια μεγαλύτερη αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,5 δισ. βραχυχρόνια, η οποία σε βάθος 15 ετών θα έφτανε τα 1,3 δισ.
Μια ταχύτερη υλοποίηση, με ρυθμούς Φινλανδίας, θα είχε ως αποτέλεσμα μια μεγαλύτερη αύξηση του ΑΕΠ βραχυχρόνια, κατά 1,2 δισ., και έως 3 δισ. μακροχρόνια (15-ετία).
Συνεπώς, στο σύνολο των πέντε ετών στα οποία υλοποιείται το ΕΣΠΑ, εάν ακολουθούνταν οι ρυθμοί των χωρών του νότου της Ευρωζώνης, η συνολική άμεση ενίσχυση του ΑΕΠ θα έφτανε τα 2,6 δισ. και αυτή σε βάθος χρόνου τα 6,3 δισ., ενώ εάν εφαρμόζονταν οι βέλτιστες πρακτικές της Φινλανδίας σε αυτό το θέμα, η βραχυχρόνια επίδραση θα ήταν 6,1 δισ., η οποία με προοπτική 15-ετίας θα ανερχόταν έως τα 15 δισ.