Σύμφωνα με την τράπεζα, η τρέχουσα συγκυρία χαρακτηρίζεται από τα ακόλουθα στοιχεία:

1. Τη μεγάλη αύξηση της συνολικής κεφαλαιοποίησης των εισηγμένων εταιρειών.
2. Την τεράστια πτώση των επασφαλίστρων κινδύνων της Ελληνικής Δημοκρατίας και κατά συνέπεια των αποδόσεων των ελληνικών κρατικών τίτλων, καθώς για πρώτη φορά το ελληνικό Δημόσιο δανείζεται με έντοκα γραμμάτια που έχουν μηδενικό, ακόμη και αρνητικό επιτόκιο.
3. Τη συνεχιζόμενη βελτίωση της βιωσιμότητας του χρέους της Γενικής Κυβέρνησης, η οποία υποστηρίζεται από την ταχύτατη μείωση του κόστους δανεισμού, την καλύτερη του αναμενομένου δυναμική της οικονομικής μεγέθυνσης, την εμπέδωση της πολιτικής σταθερότητας και την υψηλότερη επίδοση όσον αφορά τους δημοσιονομικούς στόχους. Ως αποτέλεσμα, συνεχίζεται η σταδιακή βελτίωση της διαβάθμισης της χώρας από τους οίκους αξιολόγησης, όπως πρόσφατα από τη Fitch.
4. Τη ραγδαία αποκλιμάκωση του κόστους δανεισμού του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, όπως αντικατοπτρίστηκε στην πρόσφατη έκδοση ομολόγου Tier 2 από την Alpha Bank.
5. Την έντονα ανοδική πορεία της αγοράς οικιστικών και εμπορικών ακινήτων, όσον αφορά την πορεία τόσο των τιμών, όσο και της επενδυτικής δραστηριότητας.
6. Τη σημαντική βελτίωση του δείκτη επιχειρηματικών προσδοκιών τόσο στη βιομηχανία, όσο και στο λιανικό εμπόριο, οι οποίοι προσεγγίζουν τα επίπεδα του 2008.

Οι ανωτέρω παράγοντες δύνανται να ανατρέψουν την πτώση των εγχώριων επενδύσεων ως ποσοστό του ΑΕΠ που κληροδότησε η κρίση, υποστηρίζοντας έναν ταχύτερο ρυθμό οικονομικής ανάκαμψης και την περαιτέρω ενσωμάτωση της χώρας μας στην παγκόσμια αλυσίδα παραγωγής, μέσω της ενίσχυσης των άμεσων ξένων επενδύσεων.

Οι προϋποθέσεις για την ενίσχυση των Άμεσων Ξένων Επενδύσεων

Στην έκθεση “2019 Foreign Direct Investment Confidence Index” της συμβουλευτικής εταιρείας A.T. Kearney, που επικαλείται η Alpha Bank, περιλαμβάνεται ο ομώνυμος δείκτης, ο οποίος αποτυπώνει τους παράγοντες που εξετάζουν οι επενδυτές για να εκτιμήσουν το κατά πόσο μία οικονομία είναι πιθανός προορισμός άμεσων ξένων επενδύσεων τα επόμενα τρία χρόνια

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έκθεσης, οι ανεπτυγμένες οικονομίες κυριάρχησαν το 2019, καθώς κατέλαβαν τις 22 από τις 25 πρώτες θέσεις στη σχετική κατάταξη. Εξ αυτών, οι 14 ήταν ευρωπαϊκές οικονομίες, με την Γερμανία να βρίσκεται στη 2^η θέση, το Ηνωμένο βασίλειο στην 4^η και τη Γαλλία στην 5^η.

Στο Γράφημα, που παραθέτει στο δελτίο της η Alpha Bank, παρουσιάζονται - με σειρά προτεραιότητας - οι καθοριστικοί παράγοντες για την προσέλκυση ΑΞΕ, όπως αναλύονται στην έρευνα της A.T. Kearney, οι οποίοι εξηγούν και την προτίμηση των επενδυτών για τοποθετήσεις στις ανεπτυγμένες οικονομίες. Ως σημαντικοί, αναδεικνύονται παράγοντες οι οποίοι σχετίζονται με τη διακυβέρνηση και το κανονιστικό πλαίσιο.

Ειδικότερα, στην πρώτη θέση βρίσκεται η φορολογία (φορολογικοί συντελεστές, ευκολία πληρωμών φόρων), ενώ ακολουθούν η ασφάλεια, η διαφάνεια και η έλλειψη διαφθοράς, η προστασία των δικαιωμάτων των επενδυτών και της ιδιοκτησίας και το κόστος εργασίας. Η βαρύτητα του κάθε παράγοντα έχει προκύψει από το ποσοστό των  θετικών απαντήσεων των επενδυτών που συμμετείχαν στην έρευνα.

Συνοψίζοντας, προκειμένου η χώρα μας να προσελκύσει περισσότερες ΑΞΕ χρειάζεται να επιταχύνει τις μεταρρυθμίσεις στους ακόλουθους τομείς:

• Χαμηλοί και σταθεροί φορολογικοί συντελεστές: Η πρόσφατη μείωση των φορολογικών συντελεστών επιχειρήσεων στη χώρα μας, αναμένεται να έχει θετική επίδραση στην τόνωση των ΑΞΕ, αν και εξακολουθούν να είναι υψηλοί σε σχέση με άλλες χώρες. Για παράδειγμα, η Ιρλανδία της οποίας το απόθεμα ΑΞΕ ως ποσοστό του ΑΕΠ υπερβαίνει το 260% (Γράφημα 3), έχει φορολογικό συντελεστή επιχειρήσεων (εγχώριων και ξένων) 12,5%, πολύ χαμηλότερο από τον αντίστοιχο της χώρας μας που είναι 24%.

• Μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα: Η αποτελεσματική εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών, κυρίως στους τομείς της ταχύτερης απονομής της δικαιοσύνης, της διευθέτησης των δικαιωμάτων χρήσης γης, της βελτίωσης της αποτελεσματικότητας του δημόσιου τομέα και της αντιμετώπισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων, θα ενισχύσουν την εμπιστοσύνη των επενδυτών στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας.

• Εξαγωγικός προσανατολισμός: H χώρα μας, παρά την ανθεκτικότητα του εξαγωγικού τομέα κατά τη διάρκεια της κρίσης και τη σχετική πρόοδο που επετεύχθη, παραμένει μια μικρή και συγκριτικά κλειστή οικονομία, αφού ο βαθμός εξωστρέφειάς της - όπως τον μετρά ο λόγος εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών προς ΑΕΠ - αυξήθηκε από 19% το 2009, σε 38% το 2018. Η Ελλάδα χρειάζεται να εκσυγχρονίσει την οικονομία της, ανοίγοντάς την περισσότερο σε παραγωγικές επενδύσεις και ξένες άμεσες επενδύσεις, παράλληλα με τη βαθμιαία μεταστροφή της εγχώριας παραγωγικής δραστηριότητας, από τα μη εμπορεύσιμα στα διεθνώς εμπορεύσιμα αγαθά υψηλότερης προστιθέμενης αξίας.

• Φιλικότερο επιχειρηματικό περιβάλλον: Εκτός από τους χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές, για να προσελκύσει η χώρα περισσότερες ΑΞΕ, θα πρέπει να επιταχυνθούν οι ιδιωτικοποιήσεις, και να ολοκληρωθούν οι δημόσιες επενδύσεις, οι οποίες έχουν πολλαπλασιαστικά οφέλη και στις λοιπές επενδύσεις (ξένες και εγχώριες). Επιπλέον, απαιτείται να μειωθεί η γραφειοκρατία, καθώς και η ασάφεια και αστάθεια του νομοθετικού, ρυθμιστικού και θεσμικού πλαισίου.

• Ενδυνάμωση των κλάδων με συγκριτικό πλεονέκτημα και υποστήριξη της ψηφιακής οικονομίας: Η Ελλάδα είναι ένας δυνητικά ελκυστικός επενδυτικός προορισμός, αφού παρουσιάζει θετικές προοπτικές σε κλάδους με μεγάλη εξαγωγική δραστηριότητα, όπως ο τουρισμός και η ναυτιλία. Επίσης, ο κλάδος των μεταφορών και αποθήκευσης έχει μεγάλο ενδιαφέρον, καθώς η χώρα αποτελεί το γεωγραφικό σταυροδρόμι της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Η ενίσχυση των κλάδων αυτών θα έχει πολλαπλασιαστικά οφέλη και σε άλλους κλάδους, όπως η αγορά ακινήτων, το εμπόριο, οι υποδομές και, ως εκ τούτου, θα δημιουργηθούν περισσότερες ευκαιρίες για τους ξένους επενδυτές. Ωστόσο, μια σημαντική πρόκληση παραμένει η χρονική υστέρηση στον ψηφιακό μετασχηματισμό της οικονομίας. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να αυξηθούν τα κίνητρα για επενδύσεις σε κλάδους υψηλής τεχνολογίας και καινοτομίας, οι οποίοι είναι περισσότερο «συνδεδεμένοι» με τις ΑΞΕ. Για παράδειγμα, η γερμανική κυβέρνηση επιχορηγεί (με τη μορφή χαμηλότερων επιτοκίων για δάνεια) τους ξένους επενδυτές για τη διεξαγωγή Έρευνας και Τεχνολογίας.

• Πολιτική ευστάθεια και διεθνής ασφάλεια: Η Ελλάδα, ως μέλος, της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και άλλων παγκόσμιων οργανισμών, διασφαλίζει την αναγνώριση της από τη διεθνή επενδυτική κοινότητα, ως ένας ασφαλής επενδυτικός προορισμός. Επίσης, η υιοθέτηση ενός φιλικότερου προς την ανάπτυξη μίγματος δημοσιονομικής πολιτικής, μετριάζει σε μεγάλο βαθμό την πολιτική αβεβαιότητα. Οι παραπάνω εξελίξεις συνεπάγονται τη μείωση του κινδύνου χώρας και του πολιτικού κινδύνου και με τη σειρά τους έχουν θετικό αντίκτυπο στις αποφάσεις των επενδυτών για ανάληψη επενδυτικού κινδύνου στην Ελλάδα.

• Ανταγωνιστικότητα της οικονομίας - Εκπαίδευση - Τεχνολογία: Η Ελλάδα, κατά τη διάρκεια της δημοσιονομικής προσαρμογής, την προηγούμενη δεκαετία, μείωσε το κόστος παραγωγής, μέσω της εσωτερικής υποτίμησης. Επιπλέον, διαθέτει εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό και υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης, παράμετρος που εν δυνάμει μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στην προσέλκυση ΑΞΕ έντασης κεφαλαίου και τεχνολογίας. Ιστορικά, έχει αποδειχθεί ότι οι χώρες που δεν ενσωματώνουν γρήγορα τη νέα τεχνολογία μένουν πίσω αναπτυξιακά, ενώ χώρες που επενδύουν στην ψηφιακή αγορά και την τεχνολογία αιχμής μπορούν να πετύχουν εντυπωσιακούς ρυθμούς ανάπτυξης, όπως για παράδειγμα η Ιρλανδία, η οποία το 2018 σημείωσε ετήσιο ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης 8,2%.