Μια πτώση λοιπόν του ΑΕΠ στη γειτονική χώρα λόγω μείωσης των τουριστικών εισπράξεων αναμένεται να κτυπήσει τη ζήτηση, και άρα και τις πωλήσεις στην Ιταλία Ελληνικών προϊόντων. Με βάση, δε, τα στοιχεία του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων και του Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών (ΚΕΕΜ), επί των προσωρινών στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ η Ιταλία εξακολουθεί και κατά το 2019 (για 9η συνεχή χρονιά) να αποτελεί το σημαντικότερο προορισμό των ελληνικών εξαγωγών ενώ στη δεύτερη θέση παραμένει η Γερμανία, όπως και κατά το 2018. Ακολουθεί η Κύπρος με άνοδο μίας θέσης στη σχετική κατάταξη και μετά η Τουρκία, προς την οποία η μείωση των εξαγωγών ελληνικών προϊόντων (κατά -3%) το 2019 οδήγησαν στο να υποχωρήσει από την 3η θέση.
Ακολουθούν, η Βουλγαρία στην ίδια θέση με το 2018, οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο στις θέσεις 6 έως 7, αμφότερες μία θέση παραπάνω από το αντίστοιχο περσινό διάστημα. Στην 8η θέση βρίσκεται η Γαλλία (από 11η) προς την οποία καταγράφεται μεγάλη άνοδος των εξαγωγών (+17,5%) και έπεται ο Λίβανος, προς τον οποίο σημειώθηκε σημαντική μείωση των ελληνικών εξαγωγών (κατά -21,8%) και έτσι υποχώρησε από την 6η θέση που ήταν το 2018. Την πρώτη δεκάδα των κυριότερων προορισμών των ελληνικών εξαγωγών, συμπληρώνει η Ισπανία, η οποία βρισκόταν σε αυτή τη θέση και κατά το 2018.
Ο τουρισμός και οι εξαγωγές
Είναι προφανές ότι μια επιβράδυνση της ανάπτυξης για τη γειτονική χώρα, ( που ούτως ή άλλως είχε, όπως και η άλλη ευρωζώνη πρόβλεψη για έναν αναιμικό ρυθμό αύξησης, κοντά στο 1% περίπου) θα κτυπήσει και τη χώρα μας. Άλλωστε πέρα από τις εξαγωγές υπάρχει και ο τουρισμός καθώς η Ιταλία αποτελεί μια από τις 6 βασικές αγορές για τον ελληνικό τουρισμό. Μόνο μέχρι το Σεπ. Του 2019 με βάση την έρευνα συνόρων της ΤτΕ οι τουρίστες που ήλθαν από την Ιταλία έφτασαν το 1.074.200.
Ήδη πάντως και πριν σκάσει ο κορονοϊός, συνολικά, οι εξαγωγές έχουν παρουσιάσει μια κάμψη λόγω της συγκυρίας όπου βρίσκεται η οικονομία της ευρωζώνης. Μπορεί σε επίπεδο έτους (2019) να έγραψαν αύξηση κατά 4,8%, όμως ήδη τα καμπανάκια ηχούν.
Με βάση τις τελευταίες ανακοινώσεις της ΕΛΣΤΑΤ (τριμηνιαίοι λογαριασμοί) οι εξαγωγές κατέγραψαν αύξηση 1% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2018. Η επίδοση αυτή είναι ανησυχητική καθώς είχε προηγηθεί μια σειρά πολύ καλών εξαγωγικών επιδόσεων τα προηγούμενα τρίμηνα κι έτη. Μάλιστα σε σχέση με το προηγούμενο τρίτο τρίμηνο του 2019 υπήρξε μια μείωση – 3,5%. Πρέπει μάλιστα να σημειωθεί ότι το σενάριο που έχει «γράψει» στον προϋπολογισμό για το 2020, το υπουργείο Οικονομικών προβλέπει αύξηση των εξαγωγών κατά 5,1%. Μια ανατροπή είναι προφανές ότι επηρεάζει το ΑΕΠ αλλά και το σενάριο για τα πλεονάσματα.
Πάντως για το ενδεχόμενο η Iταλία να εισέλθει σε ύφεση προειδοποιεί η DBRS, με την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης να απειλείται από την παγκόσμια επιβράδυνση, τα περιοριστικά μέτρα λόγω της έξαρσης του κορονοϊού, αλλά και από την υπόθεση ότι ο φόβος όσον αφορά τον COVID-19 δεν πρόκειται να καταλαγιάσει σύντομα, επηρεάζοντας την κατανάλωση. Η DBRS αναμένει την ανακοίνωση μέτρων στήριξης από την πλευρά της κυβέρνησης, αν και η Ρώμη έχει περιορισμένο δημοσιονομικό χώρο. Ποιες οι επιπτώσεις σε χρέος και πιστοληπτική ικανότητα.
«Δεδομένης της αρνητικής ανάπτυξης του ιταλικού ΑΕΠ στο τέταρτο τρίμηνο, την επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας και των παραγόντων που αναφέρθηκαν παραπάνω, η Ιταλία θα μπορούσε να εισέλθει σε τεχνική ύφεση (δηλαδή δύο διαδοχικά τρίμηνα αρνητικής ανάπτυξης)», αναφέρει ο οίκος σε έκθεσή του. «Εάν περιορισθεί σε προσωρινό σοκ της ζήτησης, σε συνδυασμό με το βασικό σενάριο της DBRS Morningstar ότι ο κορονοϊός θα έχει ήπιο αντίκτυπο στην οικονομική δραστηριότητα στο πρώτο και δεύτερο τρίμηνο, τότε δεν αναμένονται επιπτώσεις στην πιστοληπτική αξιολόγηση της Ιταλίας (ο DBRS την κατατάσσει στη βαθμίδα ΒΒΒ)».
Παρ' όλα αυτά, ο DBRS προειδοποιεί για κινδύνους. «Η απρόβλεπτη φύση της μετάδοσης παγκοσμίως φαίνεται να συνεπάγονται το ρίσκο ενός βαθύτερου και μεγαλύτερης διάρκειας σοκ στη ζήτηση. Και για την Ιταλία, μια παρατεταμένη και σοβαρή οικονομική ύφεση θα οδηγούσε σε αύξηση του δημοσίου χρέους επηρεάζοντας και την πιστοληπτική της ικανότητα», επισημαίνει ο οίκος.
Γιώργος Αλεξάκης