Το στίγμα το έδωσε χτες ο υπουργός Ανάπτυξης, Άδωνις Γεωργιάδης μιλώντας στην τηλεόραση του ΣΚΑΪ: «Αργά ή γρήγορα αμφιβάλλω αν θα υπάρχει επιχείρηση που δεν θα επηρεαστεί» από την κρίση λόγω κορονοϊού, τόνισε καθώς όπως είπε το «φρένο» στην οικονομία δεν αφορά μόνο την Ελλάδα αλλά όλο τον κόσμο. Σχετικά με την επέκταση των μέτρων στήριξης της οικονομίας, τόνισε ότι οι πόροι του κράτους δεν είναι απεριόριστοι και γι’ αυτό γίνεται μια πρώτη ιεράρχηση «και ανάλογα θα προχωράμε σε διορθωτικές κινήσεις». Εξήγησε ότι στόχος είναι όταν οι γιατροί πουν ότι «το κακό πέρασε» να γίνει ένα σοκ ρευστότητας για να πάρει μπρος η αγορά.
Την ίδια ώρα το Σάββατο ο υπουργός Οικονομικών αναγνώρισε ότι το διάστημα Μάρτιος- Απρίλιος-Μάιος θα επηρεαστεί η πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού καθώς θα υπάρξει απώλεια εσόδων (φορολογικών και ασφαλιστικών) ενώ ταυτόχρονα έχουν αυξηθεί οι δαπάνες. Σύμφωνα με το Χρήστο Σταϊκούρα τα ταμειακά διαθέσιμα επαρκούν έως αρχές Ιουνίου, χωρίς να χρειαστεί να αξιοποιηθεί το λεγόμενο «μαξιλάρι ασφαλείας» ύψους 32 δισ. ευρώ. Κι αυτό οφείλεται με βάση τον υπουργό στη συνετή δημοσιονομική διαχείριση που υπήρξε το προηγούμενο χρονικό διάστημα.
Κεντρικός στόχος πάντως είναι να μην αξιοποιηθεί το «μαξιλάρι» καθώς αποτελεί το «μπαζούκα» για να κτυπηθεί μια ενδεχόμενη κίνηση κερδοσκοπίας στην αγορά ελληνικού χρέους. Εναλλακτικά η ένταξη της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ ανοίγει το δρόμο για πιθανή έκδοση ομολόγων 12- 14 δισ. ευρώ, τα οποία θα αγοράσει η ΕΚΤ από τη δευτερογενή αγορά. Τα κεφάλαια αυτά, που ξεπερνούν κατά πολύ τον αρχικό σχεδιασμό, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τονωτικές ενέσεις στην οικονομία.
Μια άλλη πηγή πόρων για την οικονομία που ήδη έχει προγραμματιστεί είναι οι τα κοινοτικά ταμεία και το ΕΣΠΑ. Ήδη το υπ. Ανάπτυξης έχει ανακοινώσει σειρά χρηματοδοτικών εργαλείων που ξεπερνούν τα 6 δισ. και έχουν στόχο τη μόχλευση της αγοράς. Σύμφωνα πάντως με παράγοντες της αγοράς μπορεί το μέτρο να είναι θετικό όμως δεν επαρκεί. Χαρακτηριστική η αναφορά της ΕΣΕΕ: «Η επιδότηση του επιτοκίου ενήμερων επιχειρηματικών δανείων για 3 μήνες, τα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και η ενίσχυση κατά 250 εκ. ευρώ των πόρων της Αναπτυξιακής Τράπεζας θα δημιουργήσουν ανάσχεση στις επιπτώσεις της πρωτοφανούς κρίσης, ιδιαίτερα σε επιχειρήσεις μεσαίου και μεγαλύτερου μεγέθους που είναι σε θέση να τα εκμεταλλευθούν.
Για την ΕΣΕΕ όμως είναι ιδιαίτερα σημαντικό να στηριχθούν αυτή την ώρα οι μικρές επιχειρήσεις με τους εργαζομένους τους και οι αυτοαπασχολούμενοι που συντηρούσαν ολόκληρες οικογένειες, οι οποίοι πληρώνουν ταυτόχρονα στεγαστικά δάνεια πρώτης κατοικίας και δεν έχουν τα οικονομικά αποθέματα για να επιβιώσουν σε ένα τέτοιο τοξικό οικονομικό περιβάλλον. Γι’ αυτό, πέρα από την ενδυνάμωση των ενισχύσεων από την πλευρά της κυβέρνησης, πρέπει και οι Τράπεζες να διευρύνουν άμεσα τη δική τους παρέμβαση, διευκολύνοντας ουσιαστικά και τα φυσικά πρόσωπα που έχουν πάσης φύσεως δανειακές υποχρεώσεις.»
Επίσης και για τα μέτρα μόχλευσης που ανακοίνωσε το υπ. Ανάπτυξης υπάρχει προβληματισμός στην αγορά για το κατά πόσο σε περιόδους ύφεσης μπορεί να αποδώσουν ειδικά σε τομείς που ούτως ή άλλως είχαν προβληματική χρηματοδότηση από θεσμικούς φορείς ή το πιστωτικό σύστημα.
Τέλος η αξιοποίηση των πόρων του ESM, που φτάνουν στα 410 δισ. ευρώ είναι ένα άλλο θέμα που καλούνται οι ηγέτες της ΕΕ να αποφασίσουν μαζί με το μεγάλο βήμα για έκδοση Ευρωομολόγων. Μια αμοιβαιοποίηση του Χρέους εντός της Ευρωζώνης όμως φέρνει την ΕΕ ενώπιον ιστορικών αποφάσεων για τη φυσιογνωμία και μετεξέλιξή της. Ο κορονοϊός φαίνεται να είναι ο καταλύτης είτε προς μια ενίσχυση των εθνικών συνόρων στην ΕΕ, που σήμερα είναι πραγματικότητα, είτε προς μια περαιτέρω ενδυνάμωση της ενοποίησης.
Γιώργος Αλεξάκης