Η ΔΙΜΕΑ, όπως λέγεται, θα αντικαταστήσει το ΣΥΚΕΑΠ (το συντονιστικό κέντρο για την αντιμετώπισης του παρεμπορίου) και θα έχει αναβαθμισμένο ρόλο τόσο σε συντονιστικό, όσο και σε επιχειρησιακό επίπεδο.
Πλέον, όπως αναφέρεται, οι επιχειρήσεις πάταξης του λαθρεμπορίου θα επεκταθούν και χωρικά και σε νέους τομείς με μεγάλες επιχειρησιακές απαιτήσεις. Κεντρικό ρόλο στο νέο σχήμα άλλωστε θα έχει η ενίσχυση της κατασταλτικής δράσης του ελεγκτικού μηχανισμού μέσω της συνεργασίας με τα σώματα ασφαλείας. Επίσης, με βάση την εμπειρία υπάρχει απλούστευση των διαδικασιών, ενώ προβλέπεται η δημιουργία μοναδικού σημείου διαχείρισης της πληροφορίας για το παράνομο εμπόριο και την προστασία της διανοητικής ιδιοκτησίας.
Σε σχέση με τη δομή κάτω από το διοικητή της ΔΙΜΕΑ, θα υπάρχει το Γραφείο Συντονισμού και Διοικητικής Υποστήριξης και ακολουθούν η Διεύθυνση Διυπηρεσιακής Συνεργασίας για τον Έλεγχο της Αγοράς και την Αντιμετώπιση του Παράνομου εμπορίου και η Διεύθυνση Διαχείρισης Δεδομένων, Στατιστικής Επεξεργασίας και Εποπτείας Ηλεκτρονικού Εμπορίου.
Στην πρώτη διεύθυνση θα υπάγονται το Τμήμα Διυπηρεσιακής Δράσης και το Τμήμα Ελέγχου της Αγοράς και στη δεύτερη Διεύθυνση το Τμήμα Διαχείρισης Πληροφοριών και Εποπτείας Ηλεκτρονικού Εμπορίου και το Τμήμα Ανάλυσης Δεδομένων.
Η δύναμη της Επιτελικής Μονάδας θα ανέρχεται στα 65 άτομα ανθρώπινο δυναμικό (από 20 της υφιστάμενης δομής). Η στελέχωσή της, θα γίνει από υπαλλήλους του υπουργείου, ή αν χρειαστεί, από μετατάξεις.
Επίσης, στο σχέδιο νόμου, προβλέπεται η προμήθεια νέου ψηφιακού συστήματος διαχείρισης πληροφοριών, η παροχή ψηφιακών μέσων στους ελεγκτές , η ενίσχυση του μηχανοκίνητου στόλου, καθώς και η σύσταση Εθνικού Μητρώου Ελεγκτών.
Μεγάλο κόστος
Αξίζει να σημειωθεί ότι με βάση στοιχεία του Γραφείου Διανοητικής Ιδιοκτησίας της ΕΕ, που έχει δώσει στη δημοσιότητα ο Οργανισμός Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας, το μέγεθος της παραποίησης - απομίμησης που έχει λάβει τεράστιες διαστάσεις.
Οι απώλειες και οι κλάδοι
Στην ΕΕ οι ετήσιες απώλειες πωλήσεων ανέρχονται σε 58,9 δισ. ευρώ ενώ οι συνολικές θέσεις εργασίας που χάθηκαν φτάνουν στις 434.701. Οι απώλειες σε ευρώ ανά κάτοικο υπολογίζονται σε 125 ετησίως στην Ελλάδα και 116 ευρώ στην ΕΕ.
Μάλιστα, οι πέντε κλάδοι με τη μεγαλύτερη απώλεια πωλήσεων στην Ελλάδα είναι:
- Τα φάρμακα (10,5%) και απώλειες 490 εκατ. ευρώ
- Τα είδη ένδυσης (12,8%) και απώλειες 394 εκατ. ευρώ
- Τα καλλυντικά (16,8%) και απώλειες 195 εκατ. ευρώ
- Τα έξυπνα τηλέφωνα (16,9%) και απώλειες 90 εκατ. ευρώ
- Τα κρασιά και τα αλκοολούχα ποτά (10,7%) με απώλειες 50 εκατ. ευρώ.
Κόστος σε απασχόληση και ΑΕΠ
Βάσει, μάλιστα, των πορισμάτων της τελευταίας έρευνας του ΟΟΣΑ/EUIPO, η Ελλάδα συγκαταλέγεται μεταξύ των χωρών που εμπλέκονται περισσότερο σε υποθέσεις διακίνησης παραποιημένων προϊόντων, με συνέπεια να κατατάσσεται στην πρώτη θέση μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών, όσον αφορά τον αντίκτυπο που έχει στην οικονομία της η κυκλοφορία προϊόντων – «μαϊμού».
Κίνδυνοι για τον καταναλωτή
Τα προϊόντα «μαϊμούδες» δεν αφορούν μόνο αγαθά πολυτελείας, αλλά εμφανίζονται σε όλους τους τομείς καταναλωτικών προϊόντων. Παράλληλα, μια ολόκληρη χύμα αγορά, δηλαδή χωρίς προέλευση και συσκευασία, εξακολουθεί να ανθεί, επιβαρύνοντας το δημόσιο ταμείο καθώς οδηγεί σε μεγάλο όγκο φοροδιαφυγής. Λόγω της άγνωστης προέλευσης, τα φαινόμενα αυτά, θέτουν σε κίνδυνο τον ίδιο τον καταναλωτή και πολύ συχνά την υγεία του.
Πέρα από τα τρόφιμα και τα ποτά όπου οι ελεγκτικοί μηχανισμοί αλλά και το πλαίσιο είναι ελλειμματικά, το πρόβλημα, όπως φαίνεται και από τα διαθέσιμα στοιχεία, εκτείνεται σε κομβικούς τομείς όπως π.χ. στην αγορά του φαρμάκου με μη εγκεκριμένα φαρμακευτικά σκευάσματα, συμπληρώματα διατροφής και παραϊατρικά είδη να πωλούνται μέσω internet με άδηλες διαδικασίες, όπως επίσης και στα ηλεκτρονικά τσιγάρα που πωλούνται ελεύθερα χωρίς άδειες σε no name καταστήματα, όπου γίνεται μάλιστα και επίκληση ισχυρισμών μειωμένου κινδύνου υγείας.
Αναμφισβήτητα, η κρίση, όπως παρατηρεί η αγορά, έφερε αυτές τις νεόκοπες συνήθειες, ωστόσο το κόστος για την υγεία δεν είναι αμελητέο. Έτσι, σχεδόν όλοι οι φορείς εμπλεκόμενων κλάδων ζητούν ελέγχους και ρύθμιση της παράνομης και άναρχης υφιστάμενης αγοράς, ώστε να πάψει ο καταναλωτής να πέφτει θύμα παραπλάνησης, αλλά και η οικονομία να βρει ένα κρυμμένο, πίσω από τα fake προϊόντα, ΑΕΠ.
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι πριν λίγες μέρες το ζήτημα του λαθρεμπορίου καπνικών προϊόντων έθεσε εκ νέου με επιστολή της στον πρωθυπουργό, συναρμόδιους υπουργούς, αλλά και στην Ελληνική Αστυνομία, η Ένωση Καπνοπωλών, Ψιλικών και Περιπτέρων Μακεδονίας.
«Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα του κλάδου, που ταλανίζει αυτούς που ασκούν επιχειρήσεις στη μικρή λιανική», σημειώνει χαρακτηριστικά το προεδρείο της Ένωσης, τονίζοντας ότι «η αγορά σταμάτησε να κινείται και μαζί της σε μεγάλο βαθμό σταμάτησε και η παράνομη αγορά, που δρα απ' ό,τι φαίνεται παρασιτικά. Τα αστυνομικά δελτία μαρτυρούν βέβαια πως το λαθρεμπόριο καπνικών προϊόντων συνεχίζει και τώρα να υφίσταται. Η επόμενη μέρα κουβαλά αβεβαιότητα και θα είναι αδιαμφισβήτητα δύσκολη για τον μέσο επαγγελματία στη μικρή λιανική. Αν κρίνουμε από την κυβερνητική διαχείριση της κρίσης του κορονοϊού, καταλήγουμε ότι καταλυτικός παράγοντας για θετικές εξελίξεις είναι η ύπαρξη πολιτικής βούλησης. Ένα και μόνο ερώτημα προκύπτει ως εκ τούτου: Για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου καπνικών προϊόντων, υπάρχει πολιτική βούληση; Αντιμετωπίζουμε, εσείς ως κυβέρνηση και εμείς ως πολίτες, κερδοφόρα μία πανδημία υγείας. Ήρθε η ώρα να κοιτάξουμε κατάματα και να αντιμετωπίσουμε και άλλες πανδημίες της κοινωνίας μας, όπως αυτή του λαθρεμπορίου καπνικών προϊόντων» αναφέρει η Ένωση Καπνοπωλών, Ψιλικών και Περιπτέρων Μακεδονίας.
Γιώργος Αλεξάκης