Συνολικά, στην Ελλάδα αναλογούν 30,5 δισ. ευρώ, ενώ επιπλέον 1,7 δισ. ευρώ έχει εγκριθεί και εκταμιεύεται ήδη μέσω της πρωτοβουλίας ReactEU για την αντιμετώπιση των υγειονομικών, κοινωνικών και οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας. Σύμφωνα, μάλιστα, με όσα ανέφερε προ ημερών ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Θόδωρος Σκυλακάκης, από τα 30,5 δισ. ευρώ του Ταμείου τα 12,7 δισ. ευρώ είναι δάνεια και προβλέπεται να κινητοποιήσουν διπλάσιους επενδυτικούς πόρους, ύψους 60 δισ. ευρώ, αποτελώντας έτσι τη μεγαλύτερη μόχλευση επενδυτικών πόρων στην ιστορία της χώρας.
Πώς θα «απορροφηθεί» η προκαταβολή
Τα πρώτα 4 δισ. ευρώ έρχονται στην Ελλάδα υπό μορφή επιδότησης και αναμένεται να δώσουν σημαντική ώθηση στα επενδυτικά σχέδια που έχουν ήδη καταρτιστεί.
Το πλάνο είναι να ξεκινήσει άμεσα η προσπάθεια υλοποίησης των πρώτων μέτρων και μεταρρυθμίσεων που συνδέονται με την εκταμίευση της πρώτης δόσης του προγράμματος συνολικού ύψους επιπλέον 3,5 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με τον κυβερνητικό σχεδιασμό, τα πρώτα δώδεκα έργα, συνολικού προϋπολογισμού 1,42 δισ. ευρώ, αφορούν:
1. υποδομές εκσυγχρονισμού του Δημοσίου και ψηφιοποίηση αρχείων
2. βελτίωση του εξοπλισμού της ΑΑΔΕ
3. επέκταση και υποστήριξη του Εθνικού Δικτύου Τηλεπικοινωνιών - Σύζευξις ΙΙ
4. ενίσχυση συστημάτων για την ψηφιακή εξυπηρέτηση των πολιτών
5. βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος μέσω του χωροταξικού σχεδιασμού
6. το πρόγραμμα Ψηφιακή Μέριμνα
7. το βόρειο τμήμα του Αυτοκινητοδρόμου Ε65
8. την αποκατάσταση και ανάδειξη των μνημείων της Ακρόπολης Αθηνών
Πέραν της πρώτης προκαταβολής, ύψους 4 δισ. ευρώ, η κυβέρνηση αναμένει τους επόμενους μήνες κι άλλη δόση μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, ύψους τουλάχιστον 3,5 δισ. ευρώ, υπό την προϋπόθεση ότι έχει εκπληρώσει τα ορόσημα που έχουν τεθεί.
Σημειώνεται ότι η χώρα μας πρόκειται να λάβει από το Ταμείο Ανάκαμψης τα περισσότερα χρήματα από κάθε άλλη ευρωπαϊκή χώρα με μεγάλη διαφορά -σχεδόν 20% του ΑΕΠ- σε σύγκριση με το 15% που είναι το αμέσως επόμενο ποσοστό. Σύμφωνα, μάλιστα, με μελέτη της Τράπεζας της Ελλάδος η αποτελεσματική εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου μπορεί να φέρει αύξηση του ΑΕΠ κατά 6,9% έως το 2026, η οποία μπορεί να φτάσει και το 9,9% σε πιο μακροχρόνιο ορίζοντα.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, επεσήμανε πως «μέσα από το Ταμείο Ανάκαμψης η Ευρώπη έδειξε συλλογική δράση απέναντι στην πανδημία και στόχος είναι πλέον όχι μόνο να αναχαιτιστούν οι επιπτώσεις, αλλά και να δομηθεί ένα καλύτερο και βιώσιμο μέλλον», τονίζοντας πως «οι όροι, τόσο της Σύμβασης Χρηματοδότησης όσο και της Δανειακής Σύμβασης, κρίνονται ως ιδιαίτερα ευνοϊκοί για την Ελλάδα».
«Εκτός από τη μη επιστρεπτέα χρηματοδότηση που θα λάβει η χώρα μας, θα χρηματοδοτηθεί επιπλέον με ιδιαίτερα χαμηλό κόστος δανεισμού. Κάτι που είναι σήμερα εφικτό, λόγω της κύρωσης της απόφασης για το νέο σύστημα των ιδίων πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην οποία προχώρησε και η Ελλάδα, έγκαιρα, τον Μάρτιο του 2021» πρόσθεσε ο υπουργός Οικονομικών.
«Αγώνας δρόμου» για την αξιοποίηση των 4 δισ. ευρώ
Από την στιγμή που θα γίνει η εκταμίευση της πρώτης προκαταβολής, αμέσως θα αρχίσει και η πίεση του Ταμείου Ανάκαμψης, καθώς η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών έχει θέσει ως στόχο να «απορροφήσει» μέχρι και το τέλος του χρόνου, εκτός από τα 4 δισ. της προκαταβολής, και την πρώτη δόση του προγράμματος ύψους 3 δισ. ευρώ.
Πριν γίνει αυτό και ακόμη και αν η Ελλάδα καταφέρει να υλοποιήσει τις πρώτες προϋποθέσεις, που αφορούν κυρίως μεταρρυθμίσεις οι οποίες στις πλειοψηφία τους απαιτούν μια νομοθετική κύρωση, η Κομισιόν θα περιμένει μια έκθεση από τις ελληνικές αρχές για την πρόοδο του προγράμματος και για το τι θα κάνουν με τα 3 δισ. της πρώτης δόσης του προγράμματος.
Από τις αρχές Σεπτεμβρίου οι ελληνικές αρχές, θα μπουν σε μια διαδικασία συνεχούς αξιολόγησης και ένταξης δημοσίων επενδύσεων με την κατάλληλη προετοιμασία για ένταξη στο πρόγραμμα ώστε να συνεχίζεται ομαλά, χωρίς καθυστερήσεις η χρηματοδότηση του.
Μέχρι και το τέλος Σεπτεμβρίου θα πρέπει να ολοκληρωθεί η προετοιμασία και του σκέλους των ιδιωτικών επενδύσεων που θα χρηματοδοτηθούν από τα δάνεια του προγράμματος.
Έτσι, μετά τις συμβάσεις με ΕΤΕπ και EBRD που υπογράφηκαν μέσα στο Ιούλιο θα πρέπει να υπογραφούν οι συμβάσεις και με τις μεγάλες εμπορικές τράπεζες που θα συμμετέχουν στην αξιολόγηση και την χρηματοδότηση των ιδιωτικών επενδύσεων.
Με βάση το ελληνικό πρόγραμμα, οι πρώτες εκταμιεύσεις δανείων για ιδιωτικές επενδύσεις -περίπου 600 εκατ. ευρώ- αναμένονται μέσα στο 2022.
Σε περίπτωση που δεν υπάρξει σταθερή πρόοδος των έργων και ιδιωτικών επενδύσεων από την Ελλάδα, τότε η χρηματοδότηση θα αρχίσει να καθυστερεί.
