Σε μια πιο μακροπρόθεσμη προοπτική δημιουργούνται σοβαρές αβεβαιότητες για τη διατηρησιμότητα της ανάπτυξης: για να διασφαλισθούν οι ταχείς ρυθμοί ανόδου που απαιτούνται δεν αρκεί η εγχώρια ζήτηση, η οποία μέχρι σήμερα στηρίζει την άνοδο και είναι ενδεχόμενο να αποδυναμωθεί. Χρειάζεται σταδιακή και σταθερή μετατόπιση της βαρύτητας στην προσφορά, δηλαδή στη διεύρυνση της παραγωγικής ικανότητας της οικονομίας να παράγει διεθνώς ανταγωνιστικά προϊόντα. Τα όσα έχουν επιτευχθεί μέχρι σήμερα είναι σημαντικά, αλλά δεν αρκούν. Όσο η ελληνική οικονομία θα εκτίθεται εντονότερα στο διεθνή ανταγωνισμό, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η ανάγκη για την παραγωγή νέων, ποιοτικών και ανταγωνιστικών προϊόντων και υπηρεσιών.
Θετική η επίπτωση της οικονομικής πολιτικής αλλά και καθυστερήσεις
Στην πρόσφατη περίοδο η οικονομική πολιτική είχε θετική επίπτωση στην ανάπτυξη. Η πρόοδος ήταν εμφανής, στον τομέα της δημοσιονομικής προσαρμογής, με τον περιορισμό του ελλείμματος κάτω του 3% του ΑΕΠ και την έξοδο από τη διαδικασία επιτήρησης. Στον τομέα των μεταρρυθμίσεων τα σοβαρότερα ζητήματα έχουν μεν τεθεί και κωδικοποιηθεί στο Εθνικό Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων, η υλοποίηση όμως κάποιων απ αυτά καθυστερεί, με κυριότερο τον εκσυγχρονισμό της λειτουργίας του Δημόσιου Τομέα και της Δημόσιας Διοίκησης.
Ειδικότερα στον τομέα των διαρθρωτικών αλλαγών υπήρξαν σημαντικές θεσμικές και νομοθετικές παρεμβάσεις (νέος Αναπτυξιακός Νόμος, ΣΔΙΤ, αποκρατικοποιήσεις, κ.α). Οι εξελίξεις αυτές συνέβαλαν οπωσδήποτε στη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και την άνοδο του επιχειρηματικού κλίματος.
Από την άλλη πλευρά ωστόσο υπήρξαν καθυστερήσεις και διστακτική πρόοδος σε τομείς όπως:
α) το Κράτος και τη Δημόσια Διοίκηση, η λειτουργία των οποίων εξακολουθεί να μην προσφέρει ικανοποιητικές υπηρεσίες στους πολίτες και να δημιουργεί σοβαρά προσκόμματα στην επιχειρηματική δραστηριότητα.
β) το Ασφαλιστικό Σύστημα, η συνολική αναμόρφωση του οποίου κρίνεται από όλους ως αναγκαία, αλλά αναβάλλεται συνεχώς
γ) η αναποτελεσματική προσπάθεια για μεταρρύθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος.
Στον δημοσιονομικό τομέα εκτιμάται ότι οι αλλαγές στους φορολογικούς συντελεστές ενίσχυσαν την οικονομική δραστηριότητα και την ανάπτυξη. Η θετική συμβολή του φορολογικού συστήματος στην ανάπτυξη θα μπορούσε όμως να είναι σημαντικά ισχυρότερη, αν οι αλλαγές αυτές είχαν συνοδευτεί με ουσιώδη πρόοδο στην αναμόρφωση του συστήματος με στόχο την αποτελεσματικότητα, την απλοποίηση, τη βελτίωση της φορολογικής διοίκησης και τον περιορισμό του κόστους λειτουργίας του.
Όσον αφορά στη δημοσιονομική προσαρμογή παρά την ουσιαστική μείωση του ελλείμματος, η δημοσιονομική κατάσταση παραμένει εύθραυστη και απαιτεί ακόμη μεγαλύτερη προσπάθεια για να μπορέσει η χώρα να μπει σε σταθερά διατηρήσιμη τροχιά μείωσης του ελλείμματος και δημιουργίας πλεονασμάτων, που θα επιτρέψουν την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του μεγάλου δημόσιου χρέους.
Η εκλογή νέας Κυβέρνησης ευκαιρία για μια νέα οικονομική πολιτική
Ο σχηματισμός νέας κυβέρνησης μετά τις εκλογές της 16ης Σεπτεμβρίου, δίνει τη δυνατότητα για την υιοθέτηση μιας οικονομικής πολιτικής, που θα λαμβάνει υπόψη τις μεσοπρόθεσμες ανάγκες της ελληνικής οικονομίας, θα προβλέπει και θα σχεδιάζει, περιορίζοντας στο ελάχιστο δυνατό τις παρεμβάσεις που επηρεάζονται έντονα από οικονομικές και πολιτικές συγκυρίες. Η νωπή λαϊκή εντολή δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την άσκηση μιας πολιτικής με μεγαλύτερο βαθμό ελευθερίας έναντι του πολιτικού κόστους τόσο, για την κυβέρνηση όσο και για την αντιπολίτευση. Αυτό διευκολύνει την αναζήτηση κοινωνικής και πολιτικής συναίνεσης που είναι απολύτως απαραίτητη για την προώθηση κρίσιμων ζητημάτων, όπως το Ασφαλιστικό, η Αναμόρφωση του Κράτους και η Παιδεία.
Η εκλογή της νέας Κυβέρνησης αποτελεί ευκαιρία για μια νέα οικονομική πολιτική, που θα απομακρυνθεί από τα στερεότυπα του παρελθόντος και θα υλοποιήσει τη βούληση της κοινωνίας για μεταρρυθμίσεις.
Η οικονομική πολιτική γ