Παρά το πρόσκαιρα ευνοϊκό κλίμα με την αποκλιμάκωση της τιμής του φυσικού αερίου στα 155 ευρώ, δηλαδή σχεδόν 60 ευρώ χαμηλότερα μέσα σε ένα 24ωρο, αλλά και την αντίστοιχη πτώση της τιμής του πετρελαίου σε επίπεδα κάτω από τα 115 ευρώ οι ηγέτες, ο φόβος για ένα κύμα ενεργειακής φτώχειας είναι ante portas.
Τιμές
Ήδη, πάντως, στις πρώτες 10 μέρες του Μάρτη η μέση τιμή στη χονδρεμπορική ρεύματος διαμορφώνεται σε επίπεδα άνω των 322 ευρώ/MWh, όταν όλος ο Φεβρουάριος έκλεισε με μέση τιμή στα 211,71 ευρώ/MWh.
Επίσης η τιμή της βενζίνης έχει εκτιναχτεί πάνω από τα 2 ευρώ με την ελπίδα να εναποτίθεται στην αποκλιμάκωση της τιμής διεθνώς και σε ενδεχόμενη μείωση φόρων για να επανέλθει σε κάποια ανεκτά επίπεδα. Πάντως εάν δεν συνεχιστεί η χθεσινή πτώση και το ράλι επανακαμψει, η τιμή προβλέπεται να φτάσει τις επόμενες ημέρες ακόμα και τα 2,5 ευρώ το λίτρο. Άλλωστε ακόμη και μετά την υποχώρηση της τιμής του “μαύρου χρυσού” παραμένει πάνω από τα 110 δολάρια, δηλαδή σχεδόν 67% ακριβότερο από πέρσι.
Το πλαίσιο
Χθες ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μιλώντας στο υπουργικό συμβούλιο επανέλαβε τη δέσμευσή της κυβέρνησης για τη στήριξη επιχειρήσεων, νοικοκυριών και αγροτών ότι θα συνεχιστεί όσο διαρκεί η ενεργειακή αναστάτωση», Προσδιόρισε ότι οι σχετικές ανακοινώσεις θα γίνουν το επόμενο δεκαήμερο του Μαρτίου.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, δε, το δεύτερο δεκαήμερο του μήνα θα έχει δώσει πιο σαφή εικόνα για το που διαμορφωθεί το κόστος της Mwh αλλά δεν προβλέπεται αποκλιμάκωση όσο η πολεμική σύρραξη κατά της Ουκρανίας είναι σε εξέλιξη.
Πάντως επί τάπητος, πέρα από την "επιταγή ακρίβειας" για τους ευάλωτους, είναι ένα σχήμα με επιδοτήσεις για ενεργειακές δαπάνες νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Με βάση πληροφορίες μάλιστα προβλέπεται αύξηση του ποσού της επιδότησης με ταυτόχρονη καθιέρωση εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων έτσι ώστε να ενισχυθούν περισσότερο τα αδύναμα οικονομικά νοικοκυριά που πλήττονται σφοδρότερα απο τη πληθωριστική κρίση. Επίσης εκτιμάται ότι μπορεί να αυξηθεί η επιδότηση σε ενεργοβόρες επιχειρήσεις και σε όσες έχουν πληγεί από την κρίση για να αποσβέσει το 75% των αυξήσεων των τιμών ρεύματος, από το 50% που ήταν τον Ιανουάριο. Επίσης εξετάζεται παράταση και πέραν του Μαρτίου της αναστολής πληρωμής ΥΚΩ από τις επιχειρήσεις που είναι συνδεδεμένες στη Μέση Τάση.
Παράλληλα επί τάπητος είναι το πάγωμα ΕΦΚ και ΦΠΑ, ένα νέο πρόγραμμα επιδότησης δανείων και ευνοϊκές ρυθμίσεις για την εξόφληση των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου αλλά και νέα φόρμουλα αξιοποίησης του ΕΣΠΑ.
Πιο συγκεκριμένα εξετάζεται να δοθεί μια στοχευμένη ενίσχυση σε πάνω από 1 εκατ. νοικοκυριά με βάση εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια και κατά μέσον όρο θα κυμαίνεται στα 200-250 ευρώ ανάλογα με την σύνθεση του νοικοκυριού. Δικαιούχοι, κατά πάσαν πιθανότητα, μπορεί να είναι οι αμειβόμενοι με τον κατώτατο μισθού, νοικοκυριά που εντάσσονται στο Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, άτομα με ειδικές ανάγκες (ΑμεΑ) και άνεργοι εγγεγραμμένοι στον ΟΑΕΔ, αλλά και συνταξιούχοι. Υπενθυμίζεται ότι πριν τα Χριστούγεννα δόθηκαν ενισσύσεις σε όσους είχαν ατομικό φορολογητέο εισόδημα7.200 ευρώ, ή ετήσιο οικογενειακό εισόδημα 14.400 ευρώ με την την αξία της ακίνητης περιουσίας στα 200.000 ευρώ. Το ποσό ήταν στα 250 ευρώ με προσαύξηση 50 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο μέλος.
Επίσης με βάση εκτιμήσεις έχει αρχίσει και πάλι να εξετάζεται μια μείωση εκτός του ΦΠΑ και των ειδικών φόρων κατανάλωσης στα καύσιμα, ενώ στο τραπέζι υπάρχει πρόταση για μείωση του ΕΦΚ στο ηλεκτρικό ρεύμα και το φυσικό αέριο, αν και κάτι τέτοιο έχει βαρύ δημοσιονομικό κόστος.
Παράλληλα στο πλάνο είναι και νέες ισχυρότερες ρυθμίσεις για την εξόφληση των οφειλών από τους λογαριασμούς ρεύματος και φυσικού αερίου. Επίσης, εξετάζεται παράταση για τουλάχιστον ένα μήνα της προθεσμίας για την εφάπαξ εξόφληση του ποσού με το μπόνους του 15% που λήγει κανονικά στις 30 Μαρτίου ενώ βέβαια οι φορείς ζητούν και μετατροπή των ποσών της Επιστρεπτέας σε Μη Επιστρεπτέα. Παράλληλα δεν μπορεί να αποκλειστεί και ένα νέο πρόγραμμα «ΓΕΦΥΡΑ» για δανειολήπτες: Υπενθυμίζεται ότι με βάση την τελευταία ρύθμιση για την παράταση κατά τρείς μήνες του προγράμματος η συνεισφορά του Δημοσίου για όσους έχουν ενήμερα δάνεια ορίστηκε στο 40% της μηνιαίας δόσης, για όσους έχουν ρυθμίσει δάνεια σε καθυστέρηση μικρότερη των 90 ημερών το ποσοστό διαμορφώθηκε στο 35% της μηνιαίας δόσης και για ρυθμισμένα δάνεια σε καθυστέρηση μεγαλύτερη των 90 ημερών η επιδότηση ανήλθε στο 20% της μηνιαίας δόσης.
Φρένο στα αιτήματα
Πάντως χτες ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, μιλώντας χθες το βράδυ στο Διοικητικό Συμβούλιο του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών, κατέβασε τον πήχη λέγοντας ότι λεφτόδεντρα δεν υπάρχουν. «Όσοι με ευκολία καταθέτουν επεκτατικές δημοσιονομικές πολιτικές, η απάντηση είναι ότι δεν θα μπούμε σε αυτή τη λογική», ανέφερε. «Έχουμε πόλεμο. Στον πόλεμο ξέρουμε ότι υπάρχουν δυσμενείς επιπτώσεις στις οικονομίες όλων των χωρών. Δεν έχουμε συνειδητοποιήσει την κατάσταση στην οποία είμαστε. Θα ήθελα να προσγειώσω τις προσδοκίες στην πραγματικότητα. Είναι μια δύσκολη περίοδος στην οποία πρέπει να υπάρχει ρεαλισμός. Η κατάσταση θα έχει πιο μεγάλες δυσκολίες μπροστά» ανέφερε.
Γιώργος Αλεξάκης
