Η Fitch Ratings γίνεται ο τέταρτος οίκος αξιολόγησης που δίνει την επενδυτική βαθμίδα στην Ελλάδα, μετά την Scope Ratings, την DBRS Morningstar και την Standard and Poor’s. Απομένει η Moody’s, η οποία στην τελευταία της αξιολόγηση ανέβασε τη χώρα από τρία «σκαλοπάτια» κάτω από την επενδυτική βαθμίδα σε μόλις ένα. Σημειώνεται ότι με την ετυμηγορία της Fitch έκλεισε ο κύκλος των αξιολογήσεων για το 2023.

Ως μεγάλη εθνική επιτυχία χαρακτηρίζει το upgrade της Fitch o υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, ο οποίος έκανε την ακόλουθη δήλωση:

«Η αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας από τον οίκο Fitch επισημοποιεί την ανάδειξη της Ελλάδας στην επενδυτική κατηγορία από την πλευρά της πιστοληπτικής αξιολόγησης. Είναι μια μεγάλη εθνική επιτυχία!

Η Fitch είναι ο τρίτος – από τους τέσσερις αναγνωρισμένους από την ΕΚΤ- οίκος αξιολόγησης που απονέμει τους τελευταίους μήνες στη χώρα μας το καθεστώς της επενδυτικής βαθμίδας. Γεγονός που πιστοποιεί την πρόοδο της ελληνικής οικονομίας και τις ακόμη πιο θετικές προοπτικές που διανοίγονται με την εφαρμογή της πολιτικής μας. Δημιουργεί παράλληλα τις προϋποθέσεις για περαιτέρω ενίσχυση της εισροής επενδύσεων, καλύτερες συνθήκες χρηματοδότησης της οικονομίας, ανάπτυξη και αύξηση της απασχόλησης.

Υπογραμμίζω τις επισημάνσεις του oίκου για το ρεκόρ της μείωσης του χρέους κατά 65 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ , από το 205 % κατά την περίοδο της πανδημίας στο 160,8 % εφέτος και 141,2 % του ΑΕΠ το 2027. Επίσης, τις επισημάνσεις για την πολιτική δημοσιονομικής υπευθυνότητας η οποία εκτός των άλλων εξασφαλίζει τους αναγκαίους πόρους για μόνιμα και έκτακτα μέτρα κοινωνικής πολιτικής. Τις προβλέψεις για ισχυρή ανάπτυξη και πολιτική σταθερότητα τα επόμενα χρόνια. Την πρόοδο στον τραπεζικό τομέα.

Η σημερινή αναβάθμιση είναι ένα σημαντικό σκαλοπάτι που οδηγεί τη χώρα μας ακόμα πιο ψηλά, με τη συνέχιση του συνδυασμού δημοσιονομικής σοβαρότητας με την κοινωνική ευαισθησία».

Ευνοϊκή δυναμική του χρέους

Όπως αναφέρει στην αξιολόγησή της, η Fitch αναμένει ότι το χρέος της γενικής κυβέρνησης/ΑΕΠ θα παραμείνει σε απότομη πτωτική τάση, χάρη στη σταθερή ονομαστική ανάπτυξη, την υπερεκτέλεση του προϋπολογισμού και την ευνοϊκή δομή εξυπηρέτησης του χρέους. Αξιολογεί επίσης τα πολιτικά ρίσκα ως σχετικά χαμηλά, με σταθερό πολιτικό πλαίσιο και καλά εδραιωμένη δημοσιονομική σύνεση.

Ο αμερικανικός οίκος προβλέπει ότι ο δείκτης χρέους θα μειωθεί στο 160,8% φέτος και στο 141,2% το 2027 από 171,4% το 2022. Η προβλεπόμενη πτώση του δείκτη χρέους κατά 65 ποσοστιαίες μονάδες (π.μ.) από το υψηλό πανδημίας 205% του ΑΕΠ συγκαταλέγεται στις καλύτερες επιδόσεις οποιωνδήποτε κρατικών ομολόγων που αξιολογεί η Fitch, αν και ο δείκτης χρέους εξακολουθεί να προβλέπεται ότι είναι κοντά στο τριπλάσιο της μέσης τιμής «BBB». Μετριαστικοί παράγοντες όπως το χαμηλό κόστος εξυπηρέτησης του χρέους, οι πολύ μεγάλες λήξεις (18 έτη) και το σημαντικό ρευστό απόθεμα μετρητών (περίπου 16,5% του ΑΕΠ στα μέσα Νοεμβρίου) μειώνουν τους δημοσιονομικούς κινδύνους.

Δέσμευση για δημοσιονομική εξυγίανση

Η Ελλάδα διατηρεί υψηλή δέσμευση για τη δημοσιονομική εξυγίανση, με το πρωτογενές πλεόνασμα να αναμένεται ότι θα αυξηθεί στο 1,1% του ΑΕΠ το 2023 και κατά μέσο όρο στο 2,2% το 2024-2025 σύμφωνα με τις προβλέψεις της Fitch. Με μέσο όρο 1,1% του ΑΕΠ το 2024-25, το ονομαστικό έλλειμμα θα είναι πολύ χαμηλότερο από τη διάμεση τιμή «BBB» (2,8%). Η δημοσιονομική σύνεση βασίζεται σε συντηρητικές υποθέσεις δαπανών στους πρόσφατους προϋπολογισμούς (και συμβαίνει επίσης στον προϋπολογισμό του 2024), με την υπέρβαση των εσόδων να παρέχει δημοσιονομικό χώρο για προσωρινές δαπάνες: το 2023 περιελάμβανε μέτρα σχετικά με την ενεργειακή κρίση και την κλιματική αλλαγή.

Οι αρχές σχεδιάζουν φορολογικές μεταρρυθμίσεις για την αύξηση των εσόδων το 2024 προκειμένου να συγκεντρώσουν επιπλέον 600 εκατ. ευρώ για κοινωνικές δαπάνες. Σε συνδυασμό με τις προσπάθειες για τη βελτίωση της ψηφιοποίησης και τη μείωση της φοροδιαφυγής, αυτό θα μπορούσε να ενισχύσει τη βάση των φορολογικών εσόδων και να παράσχει περαιτέρω δημοσιονομικό χώρο για πρόσθετες επενδύσεις κεφαλαίου με στόχο την τόνωση της ανάπτυξης.

Ανθεκτική ανάπτυξη

Η Fitch προβλέπει τώρα ότι η ελληνική οικονομία θα αναπτυχθεί κατά 2,4% το 2023, σε μια ελαφρά ανοδική αναθεώρηση από την τελευταία της αξιολόγηση. Αυτό αντικατοπτρίζει μια καλύτερη από την αναμενόμενη απόδοση της κατανάλωσης τα τελευταία τρίμηνα και τις προσδοκίες του οίκου για συνεχιζόμενη ισχυρή επενδυτική απόδοση. Αναμένει, δε, ότι η ανάπτυξη το 2024-2025 θα παραμείνει σε παρόμοια επίπεδα (κατά μέσο όρο 2,4%), βοηθούμενη από τον χαμηλότερο πληθωρισμό, τη συνεχιζόμενη απορρόφηση των πόρων της ΕΕ και τη βελτίωση της οικονομικής εμπιστοσύνης. Οι καθοδικοί κίνδυνοι αφορούν κυρίως τις εξωτερικές εξελίξεις, αν και η Ελλάδα έχει αποδειχθεί γενικά ανθεκτική στην αποδυνάμωση της ζήτησης σε βασικούς εμπορικούς εταίρους, εν μέρει χάρη στις σταθερές επιδόσεις στους τομείς των υπηρεσιών.

Πολιτική συνέχεια

Τα πολιτικά ρίσκα έχουν εκτονωθεί μετά την ξεκάθαρη νίκη της κεντροδεξιάς Νέας Δημοκρατίας στις εκλογές στα τέλη Ιουνίου, η οποία της παρέχει σαφή πλειοψηφία για να εφαρμόσει το μεταρρυθμιστικό της πρόγραμμα τα επόμενα πέντε χρόνια. Μεταρρυθμίσεις σε τομείς όπως το επιχειρηματικό περιβάλλον, το κράτος δικαίου και η αγορά εργασίας, βρίσκονται στα σκαριά και θα μπορούσαν να ενισχύσουν τη μεσοπρόθεσμη αναπτυξιακή δυναμική και να αντιμετωπίσουν ορισμένες διαρθρωτικές αδυναμίες. Η δέσμευση στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας παραμένει ισχυρή, με την Ελλάδα να σημειώνει σταδιακή πρόοδο όσον αφορά τις εκταμιεύσεις και τον προγραμματισμό, παρόλο που ορισμένοι κίνδυνοι στην εφαρμογή εξακολουθούν να υφίστανται.

Βελτίωση του τραπεζικού τομέα

Ο δείκτης του τραπεζικού συστήματος της Ελλάδας βελτιώθηκε σε «bb» από «b» μετά τις αναβαθμίσεις της Fitch για τις αξιολογήσεις βιωσιμότητας των τεσσάρων μεγαλύτερων τραπεζών της χώρας τον Σεπτέμβριο του 2023. Οι αναβαθμίσεις αντανακλούσαν κυρίως διαρθρωτικές βελτιώσεις στην κερδοφορία των τραπεζών, με αποτέλεσμα τη συσσώρευση κεφαλαίου και τη συνεχιζόμενη βελτίωση της ποιότητας του ενεργητικού. Η κεφαλαιοποίηση του τραπεζικού τομέα ήταν 17,3% τον Ιούνιο, ενώ σε συνολικό επίπεδο το μερίδιο των μη εξυπηρετούμενων δανείων είχε μειωθεί ελαφρά στο 8,6% το β' τρίμηνο του 2023. Αυτό συγκρίνεται με το 8,7% στο τέλος του 2022 και με το peak του 46% το 2017.

Η Fitch αναμένει περαιτέρω βελτίωση της ποιότητας ενεργητικού βραχυπρόθεσμα έως μεσοπρόθεσμα, αλλά με πιο ήπιο ρυθμό, με τις εκποιήσεις περιουσιακών στοιχείων να διαδραματίζουν μικρότερο ρόλο. Η πιστωτική επέκταση συνέχισε να αποδυναμώνεται το 2023, συμπεριλαμβανομένου του στεγαστικού και καταναλωτικού δανεισμού, αλλά ο οίκος αναμένει ότι θα επιταχυνθεί εν μέρει το 2024, καθώς οι παράγοντες προσαρμόζονται σε περιβάλλον υψηλότερων επιτοκίων.

Παράγοντες που θα μπορούσαν, μεμονωμένα ή συλλογικά, να οδηγήσουν σε υποβάθμιση

-Δημοσιονομικά: Ανανεωμένο ανοδικό trend του χρέους προς ΑΕΠ της γενικής κυβέρνησης, για παράδειγμα, λόγω διαρθρωτικής δημοσιονομικής χαλάρωσης, παρατεταμένης ασθενούς ανάπτυξης ή υλοποίησης σημαντικών ενδεχόμενων υποχρεώσεων.

-Μακροοικονομικά: Σοβαρό δυσμενές σοκ που θα επηρεάσει τη μεσοπρόθεσμη αναπτυξιακή δυναμική της Ελλάδας και θα επιδεινώσει την εξωτερική ανταγωνιστικότητα.

Παράγοντες που θα μπορούσαν, μεμονωμένα ή συλλογικά, να οδηγήσουν σε αναβάθμιση

-Δημοσιονομικά: Επίμονη και σημαντική μείωση του χρέους προς ΑΕΠ της γενικής κυβέρνησης, που οφείλεται για παράδειγμα στη δημοσιονομική εξυγίανση μεσοπρόθεσμα.

-Μακροοικονομικά: Βελτίωση της μεσοπρόθεσμης αναπτυξιακής δυναμικής και των επιδόσεων, για παράδειγμα, λόγω της υψηλότερης επενδυτικής δυναμικής ή/και της εφαρμογής διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.

Παπαθανάσης: Αποτέλεσμα συστηματικής δουλειάς η επενδυτική βαθμίδα

«Η νέα αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας, αυτή τη φορά από τον οίκο Fitch, είναι αποτέλεσμα της συστηματικής δουλειάς που γίνεται από την Κυβέρνηση Μητσοτάκη και ενισχύει περαιτέρω τη διεθνή ψήφο εμπιστοσύνης στη μεταρρυθμιστική πολιτική που ακολουθείται», δήλωσε ο αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Νίκος Παπαθανάσης και πρόσθεσε:

Όπως και το 2023 έτσι και το 2024 θα πετύχουμε τους στόχους που θέσαμε στον Προϋπολογισμό, την ανάπτυξη με ρυθμούς διπλάσιους από την υπόλοιπη Ευρωζώνη, τη δημοσιονομική πειθαρχία με κοινωνική ευαισθησία.

Η επενδυτική βαθμίδα που κατακτά η Ελλάδα, μετά από 13 χρόνια, ενισχύει την αξιοπιστία της χώρας. Το δημόσιο χρέος αποκλιμακώνεται και καθιστά τους ελληνικούς τίτλους πιο ορατούς από θεσμικούς μακροπρόθεσμους επενδυτές διεθνώς. Προκαλεί νέα μείωση του κόστους δανεισμού. Μεγεθύνει τις προοπτικές περαιτέρω αυξήσεων των εισοδημάτων για όλους, πρωτίστως για τις νέες και τους νέους.  

Συνεχίζουμε να κάνουμε πράξη όλα όσα έχουμε δεσμευθεί».

Γεωργιάδης: Η περιπέτεια της Ελλάδας έληξε σήμερα επισήμως

«Η περιπέτεια της χώρας μας που άρχισε από το τέλος του 2009 και το 2010 έληξε σήμερα επισήμως», υπογραμμίζει από την πλευρά του ο Άδωνις Γεωργιάδης.

«Επιτέλους!!! Επισήμως στην επενδυτική βαθμίδα! Η περιπέτεια της Χώρας μας που άρχισε από το τέλος του 2009 και το 2010 έληξε σήμερα επισήμως. Μπράβο στον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη τον ευχαριστώ που μου έκανε την Τιμή να είμαι μέρος της ομάδας που μας έφθασε εδώ!» επισημαίνει ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης.

{https://twitter.com/AdonisGeorgiadi/status/1730710185654497530}