Τόσο ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, όσο και ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης, όπως έχουν διατυπώσει δημοσίως, είναι αποφασισμένοι να θέσουν το θέμα «των παιχνιδιών εις βάρος της Ευρώπης που απροκάλυπτα παίζει ο Ερντογάν», ζητώντας σαφή θέση από όλους τους Ευρωπαίους.
Η Γερμανία την Τετάρτη φρόντισε να ψαλιδίσει τις ελληνικές προσδοκίες, σχολιάζοντας πως καταννοεί την ελληνική ενόχληση, αλλά δεν μπορεί με μία "παρασπονδία" να υπάρξουν κυρώσεις στην Τουρκία. Ανάλογο κλίμα προκύπτει και από πηγές στις Βρυξέλλες, που θα προτιμούσαν να μη συζητήσουν καν το θέμα, το οποίο άλλωστε συζητήθηκε μόλις πριν από 2 εβδομάδες στην προηγούμενη Σύνοδο.
Στο κείμενο συμπερασμάτων αυτής της Συνόδου θα "πατήσει", ωστόσο, η Ελλάδα, υπενθυμίζοντας στους Ευρωπαίους ηγέτες πως αναφερόταν ότι «σε περίπτωση ανανεωμένων μονομερών ενεργειών ή προκλήσεων κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, η ΕΕ θα χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα και τις επιλογές που έχει στη διάθεσή της, συμπεριλαμβανομένων σύμφωνα με το άρθρο 29 της ΣΕΕ και το άρθρο 215 ΣΛΕΕ, προκειμένου για να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της και τα συμφέροντα των κρατών μελών της». Τα αναφερόμενα άρθρα της Συνθήκης αφορούν κυρώσεις, απλά δεν αναφέρεται ρητώς η λέξη.
Συνεπώς, η Ελλάδα μπορεί να ισχυριστεί ότι η προηγούμενη Σύνοδος αποφάσισε πως αν ξανακάνει μονομερείς ενέργειες η Τουρκία, θα πρέπει να ενεργοποιηθούν αυτοί οι μηχανισμοί. Και εφόσον οι εταίροι αρνηθούν αυτό να γίνει άμεσα, η ελληνική αντιπροσωπεία, θα ζητήσει να υπάρξει συγκεκριμένη ημερομηνία που αυτό θα συμβεί.
Βασικά, η Ελλάδα δεν μπορεί να περιμένει μέχρι τον Δεκέμβριο, όπως ζητούν οι εταίροι και οι λύσεις είναι βασικά δύο: Να παραπεμφθεί το όλο θέμα στην επόμενη Σύνοδο του Νοεμβρίου και μέχρι τότε να αναζητηθεί εκ νέου αποκλιμάκωση στην ανατολική Μεσόγειο και δεύτερη επιλογή αποτελεί η παραπομπή του θέματος στο συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, για να το χειριστούν σε αυτό το επίπεδο.
Είναι βέβαιο πως το επόμενο διήμερο αναμένεται δύσκολο για την ελληνική διπλωματία, που θα πρέπει να πιέσει ιδιαίτερα τους υπόλοιπους ηγέτες, για να πάρει κάτι θετικό, καθώς σε πρώτη φάση τουλάχιστον, υπάρχει κατανόηση για τις ελληνικές θέσεις, αλλά όχι και διάθεση για έμπρακτη στήριξη σε επίπεδο κυρώσεων.
Θα υπάρξει βέβαια σαφές μήνυμα στην Τουρκία, ωστόσο, έχει αποδειχθεί πως δεν ιδρώνει ιδιαίτερα το αυτί του Ερντογάν από αυτά.
Τέλος, να σημειώσουμε πως υπάρχει και το ενδεχόμενο να έρθει στο προσκήνιο η διεξαγωγή διεθνούς πολυμερούς διάσκεψης για την ανατολική Μεσόγειο, ωστόσο, αυτό είναι ένα λεπτό θέμα για την Ελλάδα και ιδιαίτερα για την Κύπρο, που δεν μπορεί να δεχθεί παρουσία της τουρκοκυπριακής πλευράς στο τραπέζι, όπως ζητά ο Ερντογάν.
Η Σύνοδος ξεκινά στις 16.00 (ώρα Ελλάδας).
Σπύρος Πολυχρονόπουλος
