Η Φον ντερ Λάιεν πρότεινε πέντε «άμεσες» κινήσεις που θα βοηθήσουν στην εξομάλυνση της ενεργειακής κρίσης της Ευρώπης:
- πλαφόν τιμής στο ρωσικό φυσικό αέριο
- υποχρεωτικά μέτρα για τη μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας
- ανώτατο όριο στα έσοδα των εταιρειών που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια από πηγές χαμηλού κόστους με αυτά τα «απροσδόκητα κέρδη» να επιστρέφουν στους καταναλωτές
- φόρος αλληλεγγύης στις εταιρείες ορυκτών καυσίμων που πραγματοποιούν μεγάλα κέρδη
- διευκόλυνση της υποστήριξης σε προβληματικές επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας.
Η πρόταση που χαρακτηρίζεται αμφιλεγόμενη είναι αυτή για το πλαφόν στην τιμή του ρωσικού φυσικού αερίου, που στοχεύει σε μεγάλο βαθμό στην οικονομική τιμωρία του Κρεμλίνου για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Αν γίνει αυτό, ο Ρώσος πρόεδρος έχει απειλήσει ότι θα κλείσει εντελώς τις στρόφιγγες.
Οι χώρες μέλη έχουν «πολύ αντιφατικές απόψεις», δήλωσε Ευρωπαίος διπλωμάτης στο Politico.
Η Γερμανία έχει δηλώσει ότι είναι «δύσπιστη» σχετικά με την ιδέα. Η Ουγγαρία, ο στενότερος σύμμαχος της Ρωσίας στην ΕΕ, είναι εναντίον της, όπως και η Σλοβακία και τουλάχιστον δύο άλλες χώρες, δήλωσαν διπλωμάτες.
Άλλοι, συμπεριλαμβανομένης της Πολωνίας και της Ιταλίας, θέλουν η Επιτροπή να προχωρήσει περισσότερο και να περιορίσει την τιμή όλου του φυσικού αερίου που εισάγεται στην ΕΕ.
Η Ελλάδα επίσης εκφράζει ενστάσεις, καθώς θεωρείται δεδομένο πως το πλαφόν στο ρωσικό αέριο θα οδηγήσει σε κλείσιμο της στρόφιγγας από τη μεριά του Πούτιν. "Η παρέμβαση θα πρέπει να αφορά παρέμβαση στον τρόπο τιμολόγησης του αερίου (TTF)", τονίζει κυβερνητική πηγή. Επίσης η Ελλάδα ζητεί πλαφόν στις τιμές ανά τεχνολογία παραγωγής ρεύματος.
«Πρέπει να δράσουμε από κοινού, αλλά όχι με το να πυροβολήσουμε τα πόδια μας», έλεγε άλλη κυβερνητική πηγή, υπογραμμίζοντας ότι δεν είναι ευκταίο να διακοπεί η ροή του αερίου, όσο και αν η χώρα μας εκτιμάται ότι είναι σε καλύτερη θέση λόγω των σημαντικών προμηθειών που δρομολογούνται με LNG.
Παράγοντες της αγοράς ενέργειας σχολιάζουν επίσης ότι το πλαφόν στο ρωσικό αέριο θα είχε ως συνέπεια να σπάσουν οι ευρωπαϊκές εταιρείες ενέργειας τα συμβόλαιά τους με την Gazprom, κάτι το οποίο θα οδηγούσε σε δικαστικές περιπέτειες με αβέβαιη έκβαση και πιθανές σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις.
Το ευρωπαϊκό ντέρμπι λοιπόν μόλις ξεκίνησε. Στη Σύνοδο των υπουργών Ενέργειας την Παρασκευή αναμένεται να διατυπωθούν αναλυτικότερα οι θέσεις των χωρών και θα φανεί αν υπάρχουν περιθώρια συμφωνίας και σε ποιο πλαίσιο. Πάντως, πρέπει να σημειωθεί πως γενικά στην Ευρώπη υπάρχει πια η άποψη πως πρέπει να γίνουν κοινές δράσεις. Απλώς, για το πλαφόν στο αέριο υπάρχουν ενστάσεις. Οι υπόλοιπες προτάσεις της Κομισιόν, όμως, αναμένεται να έχουν μεγάλη αποδοχή.
Σπύρος Πολυχρονόπουλος
