Η μελέτη, που ονομάζεται Clearstream-LIFE, εξέτασε τις τοξικές επιδράσεις των ηλεκτρονικών τσιγάρων και του καπνού συμβατικών τσιγάρων σε καλλιέργειες κυττάρων. Ερευνητές από το τοξικολογικό εργαστήριο Abich στην Ιταλία, με επικεφαλής τον Δρ Giorgio Romagna, και ο Δρ Κωνσταντίνος Φαρσαλινός, συνεργάτης-ερευνητής στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο στην Ελλάδα, χρησιμοποίησαν μια συσκευή ηλεκτρονικού τσιγάρου για την παραγωγή ατμού από 21 διαφορετικά υγρά (FlavourArt). Στη συνέχεια χρησιμοποίησαν τα εκχυλίσματα ατμού σε καλλιέργειες κυττάρων ινοβλαστών, κύτταρα που υπάρχουν σε πολλά όργανα του ανθρώπινου σώματος μεταξύ των οποίων και στους πνεύμονες. Κατά τη διάρκεια του πειράματος και ως μέτρο σύγκρισης, εκχύλισμα από τον καπνό ενός συμβατικού τσιγάρου εφαρμόστηκε στον ίδιο τύπο κυττάρων. Η μελέτη διεξήχθη σύμφωνα με ένα τυποποιημένο πρωτόκολλο (ISO 10993-5), με την τοξικότητα να ορίζεται ως κυτταρική επιβίωση μικρότερη από 70% μετά από 24 ώρες.
Πρόκειται για την πρώτη παγκοσμίως μελέτη που αξιολόγησε την τοξικότητα του ατμού ηλεκτρονικών τσιγάρων. Μετά από 24 ώρες έκθεση στο εκχύλισμα του συμβατικού τσιγάρου, μόνο το 5,7% των κυττάρων επιβίωσαν. Σε σύγκριση, 20 από τα δείγματα του ηλεκτρονικού τσιγάρου ήταν ουσιαστικά μη-τοξικά (επιβίωση κυτάρρων άνω του 70%) και μόνο ένα δείγμα έδειξε ήπια κυτταροτοξικότητα (51% επιβίωση).
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης, το χειρότερο σε απόδοση υγρό ηλεκτρονικού τσιγάρου είχε 795% υψηλότερη επιβίωση των κυττάρων σε σχέση με τον καπνό του συμβατικού τσιγάρου. “Τα αποτελέσματα είναι ακόμη πιο εντυπωσιακά αν λάβουμε υπόψιν ότι συγκρίναμε ένα συμβατικό τσιγάρο με ποσότητα ηλεκτρονικού τσιγάρου που αντιστοιχεί σε 3 συμβατικά τσιγάρα”, δήλωσε ο Δρ Φαρσαλινός.
Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι ορισμένες τοξικές χημικές ουσίες μπορεί να υπάρχουν στα ηλεκτρονικά τσιγάρα, σε ποσότητες σημαντικά μικρότερες από ό, τι στον καπνό. Ο Δρ Φαρσαλινός είπε: «Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε την χημική σύσταση, ωστόσο, η αξιολόγηση των επιπτώσεων μετά την έκθεση μας δίνει ακόμη πιο κρίσιμες και ουσιαστικές πληροφορίες . Δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο αν η σωστή και πραγματική χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου απελευθερώνει επικίνδυνες ουσίες.
Σε κάθε περίπτωση, τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης δείχνουν ότι ακόμη κι αν κάποιες ουσίες απελευθερώνονται, είναι ελάχιστες σε ποσότητα και φαίνεται πως δεν είναι ικανές να προκαλέσουν οποιεσδήποτε σημαντικές δυσμενείς επιπτώσεις στα κύτταρα που μελετήσαμε.» Και πρόσθεσε: «Στην πλειονότητα των δειγμάτων που ελέγξαμε, η κυτταρική επιβίωση ήταν κοντά στο 100%. Η ποιότητα των υγρών σίγουρα παίζει σημαντικό ρόλο στα αποτελέσματα. Ωστόσο, μέχρι να γίνουν περισσότερες έρευνες και να επιβεβαιωθούν τα αποτελέσματα με κλινικές μελέτες δεν μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι απολύτως ασφαλή.»
Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα βρίσκονται στην αγορά τα τελευταία χρόνια ως εναλλακτική-του-καπνίσματος συνήθεια, και η χρήση τους αυξάνεται εκθετικά. Αυτό έχει προκαλέσει την ανυσυχία των αρχών δημόσιας υγείας στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ. Ο Δρ Φαρσαλινός δήλωσε: «Πρέπει να περιμένουμε 10-15 χρόνια μέχρι να μπορέσουμε να πραγματοποιήσουμε μακροχρόνιες μελέτες ασφάλειας. Παρόλα αυτά, η έρευνα έχει προχωρήσει σημαντικά τα τελευταία χρόνια και τα διαθέσιμα μέχρι σήμερα δεδομένα δείχνουν ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι ξεκάθαρα λιγότερο επιβλαβή σε σχέση με τα συμβατικά τσιγάρα καπνού. Αυτός άλλωστε είναι ο ορισμός
της πολιτικής ελάττωσης του κινδύνου από το κάπνισμα, και τα ηλεκτρονικά τσιγάρα θα παίξουν σημαντικό ρόλο σε αυτό τον τομέα.»
Ο Δρ Φαρσαλινός συνέχισε: «Λαμβάνοντας υπόψιν τις καταστροφικές επιπτώσεις του καπνίσματος, έχουμε επαρκή στοιχεία για να υποστηρίξουμε ότι η μετάβαση από τον καπνό στη χρήση ηλεκτρονικών τσιγάρων μπορεί να είναι ευεργετική για την υγεία των καπνιστών που δεν μπορούν ή δεν επιθυμούν να διακόψουν το κάπνισμα με τις εγκεκριμένες μεθόδους που διαθέτουμε σήμερα. Οι αρχές δημόσιας υγείας θα πρέπει να λάβουν τις αποφάσεις τους βασιζόμενες σε επιστημονικά δεδομένα.»
