Μαζί με το taxisnnet, την ηλεκτρονική συνταγογράφηση, την ψηφιακή βάση του ΕΦΚΑ η ενεργοποίηση του Εθνικού Συστήματος Ηλεκτρονικών Δημόσιων Συμβάσεων (ΕΣΗΔΗΣ) που αποτελεί κεντρικό στόχος της κυβέρνησης βάζει σε άλλη τροχιά τη σχέση δημόσιας διοίκησης με τον πολίτη όπως ανέφερε ο Γενικός Γραμματέας Εμπορίου και Καταναλωτή Αντώνης Παπαδεράκης σε ειδική ενημερωτική εκδήλωση χτες για τις Δημόσιες Συμβάσεις που διοργάνωσε η Γενική Γραμματεία.

Σημειώνεται ότι το τελευταίο διάστημα έχει καταγραφεί μεγάλη πρόοδος καθώς το 2015 διενεργήθηκαν 5.133 ηλεκτρονικοί διαγωνισμοί, εκτιμώμενης αξίας 2,8 δισ. ευρώ, ενώ το 2016 διενεργήθηκαν 3.999 διαγωνισμοί, εκτιμώμενης αξίας 3,3 δισ. ευρώ. Το 2014 ο αριθμός των ηλεκτρονικών διαγωνισμών ήταν μόλις 471 και εκτιμώμενης αξίας 215,5 εκατ. ευρώ.

Μαχαίρι στους φουσκωμένους διαγωνισμούς

Σύμφωνα με τα επεξεργασμένα στοιχεία της ΓΓΕΠΚ, το 2016 το όφελος για το ελληνικό δημόσιο από τη διεύρυνση του αριθμού και της αξίας των συμβάσεων που διενεργούνται με ηλεκτρονικό τρόπο ανήλθε σε περίπου 300 εκατ. ευρώ, καθώς επί συμβάσεων εκτιμώμενης αξίας 3,3 δισ. ευρώ, η εξοικονόμηση δαπάνης σε σχέση με τον αρχικά προβλεπόμενο προϋπολογισμό διαμορφώθηκε στο 9,49%. Το ποσοστό εξοικονόμησης είναι αυξημένο κατά 1,1% σε σχέση με αυτή που επιτεύχθηκε το 2015 (8,39%).

Ο κ. Παπαδεράκης τόνισε τη σπουδαιότητα αυτών των μεταρρυθμίσεων και βάσει του προκύπτοντος οικονομικού οφέλους που παρουσιάζουν, υπολογίζοντας τη συνολική εξοικονόμηση πόρων για τις προμήθειες να ανέρχεται σε ένα συνολικό ποσοστό της τάξεως του 10% σε σχέση με τις προϋπολογισθείσες δαπάνες. Ως παράδειγμα ανέφερε την προμήθεια εργαστηριακών αντιδραστηρίων. Ο αρχικός προϋπολογισμός είχε εκτιμηθεί στα 33 εκατ. ευρώ αλλά τελικώς ο διαγωνισμός κατακυρώθηκε στα... 23 εκατ. ευρώ. Δηλαδή το όφελος ήταν 10 εκατ. ευρώ.

Επιπλέον, τόνισε ότι εκτός του παραπάνω οικονομικού οφέλους προκύπτουν και άλλα οφέλη για το Δημόσιο και τους οικονομικούς φορείς – χρόνου και κόστους – όπως για παράδειγμα το όφελος για το Δημόσιο από την εξάλειψη του χαρτιού στις διοικητικές διαδικασίες των Δημοσίων Συμβάσεων που υπολογίζεται την τελευταία διετία στις 700.000 περίπου ευρώ. 

Ανοίγοντας την εκδήλωση ο υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης, τόνισε τη σημασία της εν εξελίξει μεταρρύθμισης των δημοσίων συμβάσεων και τον εκσυγχρονισμό αυτών, δεδομένου ότι συντελούν στην επίτευξη δύο αναπτυξιακών στόχων στρατηγικής σημασίας: αφενός στην αποδοτικότητα των δημοσίων δαπανών με γνώμονα τη προμήθεια ποιοτικών ειδών σε ανταγωνιστικές τιμές, αφετέρου στην αξιοποίηση των δημοσίων συμβάσεων για την μόχλευση της αγοράς και την παραγωγική ανασυγκρότηση της οικονομίας και ειδικότερα την ενίσχυση των Μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Διαφάνεια και εξοικόνομηση

Ο κ. Παπαδεράκης στην ομιλία που απηύθυνε, αναφέρθηκε στο βασικό στόχο της Γενικής Γραμματείας για τον τομέα των Δημοσίων Συμβάσεων που αποσκοπούν στο να αποτελέσουν έναν ενεργητικό παράγοντα συμβολής στην παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας και των ΜμΕ, λειτουργώντας ως συντελεστές εξυγίανσης και εκσυγχρονισμού της Δημόσιας Διοίκησης. Και τόνισε ότι για να συμβεί αυτό, προϋποτίθεται να αφήσει οριστικά πίσω του ο τομέας των Δημοσίων Συμβάσεων τα νοσηρά φαινόμενα αδιαφάνειας, αμφισβητούμενων διαδικασιών, προνομιακών σχέσεων και προμηθειών χωρίς το αναγκαίο όφελος. 

Στη συνέχεια, αναφέρθηκε στη μεταρρύθμιση που υλοποιήθηκε στο τομέα των δημοσίων συμβάσεων τα δύο τελευταία χρόνια και η οποία έχει επιφέρει έμπρακτα αποτελέσματα. Ειδικότερα, ανέφερε ότι από έναν ανενεργό νόμο, περάσαμε πλέον στο νέο θεσμικό πλαίσιο, τον Ν. 4412/2016 που είναι σε εφαρμογή τον τελευταίο χρόνο και μόνο μέσα στο 2016 διεξήχθησαν 4.000 διαγωνιστικές διαδικασίες μέσω του ηλεκτρονικού συστήματος ΕΣΗΔΗΣ (έναντι 471 διαγωνισμών το 2014), δημοσιοποιήθηκαν 218.000 διαδικασίες προμηθειών στο ΚΗΜΔΗΣ (έναντι 115.000 αναρτήσεων το 2014), πολλαπλασιάστηκαν οι εγγεγραμμένοι οικονομικοί φορείς-χρήστες του συστήματος ξεπερνώντας τους 12.000 (έναντι 2.160 το 2014) εκ των οποίων το 98% αφορούσαν σε ελληνικές παραγωγικές και εμπορικές επιχειρήσεις και μειώθηκε σημαντικά ο μέσος χρόνος ολοκλήρωσης μιας διεξαγόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας στις 50 ημέρες (έναντι των 60 ημερών που απαιτούνταν το 2014).

Εξαγωγή τεχνογνωσίας

Μάλιστα ο κ. Παπαδεράκης υποστήριξε ότι σημαντική παράμετρος στην επίτευξη αυτών των αποτελεσμάτων είναι και η συμβολή των υπηρεσιών της Γενικής Διεύθυνσης Δημοσίων Συμβάσεων και Προμηθειών της Γενικής Γραμματείας, που έχει αλλάξει τον προσανατολισμό της, σχεδιάζοντας και υλοποιώντας πλέον δράσεις σε επιτελικό επίπεδο, στηρίζοντας όχι μόνο το γενικό ρόλο του υπουργείου Οικονομίας, αλλά και των επισπευδόντων Υπουργείων, στον τομέα των Δημοσίων Συμβάσεων. Χαρακτηριστικά ανέφερε ότι σήμερα η Γενική Γραμματεία συμμετέχει ως leader ή partner στην υλοποίηση 8 ευρωπαϊκών προγραμμάτων σχετικά με δημόσιες συμβάσεις, σε συνεργασία με Ελληνικά Πανεπιστήμια και οργανισμούς, καθώς και οργανισμούς άλλων ευρωπαϊκών χωρών, συνολικού προϋπολογισμού 9 εκατομμυρίων ευρώ.

Οι στόχοι

Ο κ. Παπαδεράκης, τόνισε επίσης ότι πέραν των θετικών αποτελεσμάτων που σημειώνονται, η Γενική Γραμματεία βρίσκεται αντιμέτωπη με μία σειρά προκλήσεων που καλούνται να αντιμετωπίσουν στο πλαίσιο υλοποίησης της Εθνικής Στρατηγικής για τις Δημόσιες Συμβάσεις. Ειδικότερα, πρόσθεσε ότι προτεραιότητες για τον τομέα στο επόμενο διάστημα, αποτελούν:

1. Η ολοκληρωτική ηλεκτρονικοποίηση των διαγωνιστικών διαδικασιών για όλες τις κατηγορίες προμηθειών άνω των 60.000 ευρώ και η δημοσιότητα για κάθε προμήθεια ή έργο που ξεπερνά τα 1.000 ευρώ,

2. Η αναμόρφωση όλου του προδικαστικού και δικαστικού συστήματος προσφυγών με στόχο την απλοποίηση και συντόμευση των διαδικασιών και ταυτόχρονη ενίσχυση της ασφάλισης δικαίου,

3. Η ηλεκτρονικοποίηση των διαδικασιών Δημοσίων Συμβάσεων και πέραν της ανάθεσης, δηλαδή από την παρακολούθηση εκτέλεσης της σύμβασης μέχρι και την πληρωμή μέσω ηλεκτρονικού τιμολογίου,

4. Η πλήρης ανάπτυξη ενός ευέλικτου, αποτελεσματικού και συνεκτικού πλέγματος Αναθετουσών Αρχών ώστε να διασφαλίζεται η αξιοπιστία και η συνέπεια για το σύνολο των προμηθειών σε αγαθά και υπηρεσίες για όλους τους φορείς του Δημοσίου. 

Ανέφερε επίσης ότι για την υλοποίηση των ανωτέρω, σημαντικά πεδία δράσης αποτελούν η ανάπτυξη του ηλεκτρονικού καταλόγου, των διαλειτουργικοτήτων του ηλεκτρονικού συστήματος, της ηλεκτρονικής ταυτοποίησης και του ηλεκτρονικού μητρώου προμηθευτών, καθώς και η συσχέτιση των μηχανισμών προμηθειών με την ανάπτυξη και υποστήριξη υπηρεσιών logistics.

Και κλείνοντας την ομιλία του ο Γενικός Γραμματέας, εστίασε στο γεγονός ότι τα διαθέσιμα εργαλεία υπάρχουν (το ηλεκτρονικό σύστημα ΕΣΗΔΗΣ, ΚΗΜΔΗΣ), που λόγω της δυναμικής τους πρέπει να εξελίσσονται διαρκώς, και ότι στη Γενική Γραμματεία έχουν περάσει ήδη στον σχεδιασμό της επόμενης μέρας, αναλογιζόμενοι το βάρος που έχουν επωμισθεί με τον εκσυγχρονισμό και την αξιοποίηση των δημοσίων συμβάσεων, αποσκοπώντας όχι μόνο στην ορθή και χρηστή διαχείριση του δημοσίου χρήματος, αλλά και στην ανάδειξη αυτών ως μοχλού βιώσιμης και δίκαιης ανάπτυξης.

Γιώργος Αλεξάκης