Νομίζω ότι η συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν στη Νέα Υόρκη μπορεί να χαρακτηριστεί ως «σημειωτόν», όχι ασφαλώς με αγέρωχο και ενθουσιώδη βηματισμό, αλλά με ένα βηματισμό κανονικού ρυθμού, όχι ιδιαίτερα θορυβώδους.
Με λίγα λόγια πρόκειται για ένα θετικό «σημειωτόν», καθώς οι δύο πλευρές αποφάσισαν να συνεχίσουν να συμπεριφέρονται πολιτισμένα και εξέφρασαν βούληση για διατήρηση του ήπιου κλίματος στις σχέσεις τους, τουλάχιστον στο με γυμνό μάτι ορατό μέλλον.
Δηλαδή τους επόμενους μήνες, μέχρι το τέλος του 2023.
Άλλωστε από τις δηλώσεις που έκαναν πριν από τη συνάντησή τους, τόσο ο Μητσοτάκης, όσο και ο Ερντογάν, είχε γίνει αντιληπτό ότι δεν περίμεναν περισσότερα πράγματα.
Οπότε η μόνη απορία που έχω είναι γιατί ο Έλληνας πρωθυπουργός δέχθηκε να γίνει η συνάντηση στο «Σπίτι της Τουρκίας», το μεγάλο κτίριο που έκτισε η Άγκυρα κοντά στο κτίριο του ΟΗΕ για να δείξει στους πάντες ότι η Τουρκία είναι ισχυρός και μεγάλος διεθνής παίκτης.
Αυτό προβάλλει συνεχώς ο Ερντογάν, αυτό ζητάει να του αναγνωριστεί, ανάλογη είναι η πολιτική που ακολουθεί, γι’ αυτό το λόγο περάσαμε από μία περίοδο μεγάλης έντασης εμείς ως Ελλάδα και επομένως καλό θα ήταν να αποφύγει ο Κυρ. Μητσοτάκης το «Σπίτι της Τουρκίας», που η ύπαρξή του αποπνέει αντικειμενικά μεγαλοϊδεατισμό.
Η συνάντηση θα μπορούσε κάλλιστα να γίνει σε κάποια αίθουσα του ΟΗΕ.
Τέλος πάντων, πέρα από τη γκρίνια, αξίζει να σημειωθεί ότι μετά από ένα αρχικό διάστημα μετά τις τελευταίες εκλογές που η κυβέρνηση δημιούργησε ή άφησε να δημιουργηθεί ένα κλίμα προσδοκίας περί προσφυγής στη Χάγη και μόνιμης επίλυσης των ελληνοτουρκικών διαφορών, τώρα δεν φαίνεται να διακατέχεται από την ίδια διαδικασία και ενθουσιασμό.
Προφανώς διαπιστώνει ότι η Τουρκία δεν δείχνει διάθεση να αλλάξει στο ελάχιστο τις θέσεις της, ούτε να ελαφρώσει την ατζέντα των ελληνοτουρκικών που φρόντισε να φορτώσει – και συνεχίζει – με ποικίλες αξιώσεις και διεκδικήσεις.
Ελπίζεται οι αρμόδιοι της ελληνικής πλευράς να παρατηρούν ότι συνεχώς ξεπηδούν διάφοροι Τούρκοι αξιωματούχοι για να επισημάνουν το ένα ή το άλλο, από το «κάζους μπέλι» μέχρι την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών και τούμπαλιν. Σε ήπια γλώσσα, είναι η αλήθεια, αλλά η ουσία δεν διαφέρει…
Μεταξύ των άλλων, εκείνο που επίσης ξεχωρίζει είναι η επιμονή της Άγκυρας στην τακτική της συζήτησης και της επίλυσης των ελληνοτουρκικών διαφορών, στο πλαίσιο της ατζέντας που η ίδια διαμορφώνει, αποκλειστικά και μόνο με διμερείς συνομιλίες και διαπραγματεύσεις, χωρίς ανάμειξη ξένων παραγόντων, ούτε του διεθνούς δικαίου, ούτε συμμάχων, ούτε της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κατά την άποψή μου, ούτε της Χάγης.
Όποιος παρακολουθεί προσεκτικά τις τουρκικές δηλώσεις, το διακρίνει. Ακόμη και η τελευταία επίθεση του Ερντογάν κατά του Μενέντεζ σε αυτό το πλαίσιο έγινε. Γιατί πιστεύει – λογικό – ότι ως ισχυρότερη θα αποσπάσει μεγαλύτερα οφέλη από τη διμερή διαπραγμάτευση…
Από την άλλη πλευρά, αναρωτιέμαι αν πρέπει να ανησυχώ διαπιστώνοντας ότι τα ελληνοτουρκικά εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις περισσότερο ή λιγότερο ομαλές σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ, την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Δύση.
Από το αν ο Ερντογάν θα δεχθεί τη Σουηδία στο ΝΑΤΟ ή όχι, από τις σχέσεις του με τη Ρωσία, από το αν θα του δώσουν τα F –16, από το αν συνδέονται τα πανάκριβα F – 35 που ζητάμε με τα F – 16 και όλα μαζί από το πώς συμπεριφέρεται η Άγκυρα απέναντι στην Ουάσινγκτον.
Πολύ απλά, δεν έχω εμπιστοσύνη σε κανένα (π.χ. πάρτε την εντελώς χλιαρή στάση της Ρωσίας σε όσα συμβαίνουν στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, που μυρίζει «ντιλ» μεταξύ Μόσχας και Άγκυρας, καθώς οι Αζέροι αποτελούν βραχίονα της Τουρκίας), αλλά αντιλαμβάνομαι ότι η Αθήνα δεν μπορεί να κάνει και πολλά, πέρα από το να ελπίζει ότι δεν είναι αναλώσιμη για τη Δύση.
Τέλος, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι για πολλούς λόγους, η αέναη αντιδικία με την Τουρκία δεν μας συμφέρει. Αναμφισβήτητα είμαστε η πιο αδύνατη πλευρά, ο χρόνος δεν τρέχει υπέρ μας και μακάρι να βρεθεί μία λύση που θα περιλαμβάνει και συμβιβασμούς.
Οι συμβιβασμοί όμως ξεκινούν από τη στιγμή που ηΤουρκία αναγνωρίσει ότι τα νησιά έχουν υφαλοκρηπίδα, άρα και ΑΟΖ, δεν είναι νούφαρα.
Από εκεί και πέρα μπορούμε να πάμε στην επέκταση ή όχι των χωρικών υδάτων στα έξι μίλια στο Αιγαίο (όχι βέβαια και στην Κρήτη, όπως απαιτεί η Άγκυρα απειλώντας ταυτόχρονα), στην ευθυγράμμιση χωρικών υδάτων και εναέριου χώρου, στην επήρεια κλπ.
Αυτά και από Κυριακή βράδυ, άντε πάλι Κασσελακιάδα!
