Ενόψει και της μεταβίβασης των μετοχών του ΟΛΠ στην Cosco το Υπουργείο Ναυτιλίας διαμορφώνει ένα νέο θεσμικό πλαίσιο πάνω από τα λιμάνια το οποίο όπως το ίδιο αναφέρει στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου «Με βάση τις αναγκαίες πλέον προσαρμογές στο σύστημα θεσμικού ελέγχου της παροχής λιμενικών υπηρεσιών, η προστασία του δημοσίου συμφέροντος εξασφαλίζεται από το τρίπτυχο Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής – ΡΑΛ – ΔΑΛ»

Οι φόβοι που εκφράζουν οι χρήστες είναι μήπως αυτό το σύστημα θα αποβεί γραφειοκρατικό και αντιαναπτυξιακό. Στην αιτιολογική έκθεση γίνεται πάντως μία προσπάθεια από τη πλευρά του αρμόδιου Υπουργού Θοδωρή Δρίτσα να ξεκαθαριστούν κάποιοι ρόλοι και επιδιώξεις. Όπως αναφέρεται «Βασικό προβληματισμό σχετικά με τη λειτουργία των ελληνικών λιμένων ήταν η σύμπτωση αρμοδιοτήτων διαφορετικής φύσης και ποιότητας, ενίοτε και εξ ορισμού συγκρουόμενων, στο ίδιο πρόσωπο. Η σύγχυση αυτή ήταν γλαφυρή στην περίπτωση των νομικών εκείνων προσώπων (Οργανισμών Λιμένος ή Λιμενικών Ταμείων) που ενεργούσαν ταυτόχρονα τόσο ως φορείς εποπτικής και διαχειριστικής αρμοδιότητας, δηλαδή ασκούσαν εξουσίες δημοσιογενούς φύσης, όσο και ως πάροχοι των λιμενικών υπηρεσιών, δηλαδή ως φορείς της ιδιωτικής οικονομίας. Επομένως, η εποπτική αρμοδιότητα προσέκρουε σε μεγάλο βαθμό στην ταύτιση ελέγχοντος και ελεγχομένου.

Στο σημείο αυτό, συνεχίζει η αιτιολογική έκθεση, είναι πράγματι σημαντικό να διευκρινιστεί ότι το πρότυπο ιδιωτικοποίησης, στο οποίο προσχώρησαν με ευκολία οι προηγούμενες συγκυβερνήσεις, αποτελεί πραγματικά πείραμα με άγνωστα αποτελέσματα, αφού απέχει παρασάγγας από το landlord model, το οποίο είναι προς το παρόν κυρίαρχο εντός ΕΕ. Επίσης, δεν μπορεί παρά να υπογραμμιστεί ότι η επιλογή αυτή έγινε, αν και τα μνημόνια παρείχαν στις κυβερνήσεις τη δυνατότητα να προχωρήσουν σε παραχώρηση μεμονωμένων τερματικών εντός των λιμένων.

Με βάση τις αναγκαίες πλέον προσαρμογές στο σύστημα θεσμικού ελέγχου της παροχής λιμενικών υπηρεσιών, η προστασία του δημοσίου συμφέροντος εξασφαλίζεται, όπως επισημαίνεται στην αιτιολογική έκθεση, από το τρίπτυχο Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής – ΡΑΛ – ΔΑΛ.

Πιο συγκεκριμένα: Tο Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής μέσω της Γενικής Γραμματείας Λιμένων, Λιμενικής Πολιτικής και Ναυτιλιακών Επενδύσεων παραμένει αρμόδιος φορέας για τη διαμόρφωση της εθνικής λιμενικής πολιτικής.

Η ΡΑΛ αναδεικνύεται σε ανεξάρτητη αρχή εποπτείας των εμπορικών μεθόδων και πρακτικών των παρόχων λιμενικών υπηρεσιών, με αναβάθμιση του εποπτικού της ρόλου, ώστε να δύναται να λαμβάνει ρυθμιστικά μέτρα για τη διασφάλιση της ακώλυτης παροχής λιμενικών υπηρεσιών στους χρήστες, της ακώλυτης πρόσβασης σε λιμενικές υπηρεσίες και της εύρυθμης λειτουργίας της συναφούς αγοράς λιμενικών υπηρεσιών, σύμφωνα με το κοινοτικό και εθνικό δίκαιο και σε συνεργασία με την Επιτροπή Ανταγωνισμού.

Τέλος, η ΔΑΛ αποτελεί δημόσιο φορέα με διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια στον οποίο ανατίθεται η άσκηση των διοικητικής φύσης εξουσιών/αρμοδιοτήτων, οι οποίες αφαιρούνται από τους Οργανισμούς Λιμένα δυνάμει των διατάξεων των Συμβάσεων Παραχώρησης, λόγω της ιδιωτικοποίησης, σε συνεργασία με τη ΡΑΛ και τη Γενική Γραμματεία Λιμένων, Λιμενικής Πολιτικής και Ναυτιλιακών Επενδύσεων. Διευκρινίζεται ότι η ΔΑΛ σε καμία περίπτωση δεν παρεμβαίνει στην άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας ή τη λήψη επιχειρηματικών αποφάσεων».