Του Γιώργου Αλεξάκη
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο Reporter Magazine Τεύχος Ιουλίου 2022
Ο Παύλος Ξηραδάκης, Πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Πλοιοκτητών Ρυμουλκών, Ναυαγοσωστικών, Αντιρρυπαντικών & Πλοίων Υποστήριξης Υπεράκτιων Εγκαταστάσεων, μιλά στο Reporter για τις δυνατότητες και τις προτεραιότητες του κλάδου. Αναδεικνύει δε τον κρίσιμο εθνικό ρόλο του κλάδου vis a vis στις επιδιώξεις της Τουρκίας και εξηγεί πόσο σημαντικό είναι να στηριχθεί από την ελληνική κυβέρνηση.
«Η Τουρκία κατασκευάζει ρυμουλκά τα οποία εξάγει παγκοσμίως κάνοντας συμφωνίες εκατομμυρίων και αυξάνοντας επενδύσεις και έσοδα. Για αυτό οφείλω να σημειώσω για άλλη μια φορά ότι εκπέμπεται το απολύτως λάθος μήνυμα με τον αποκλεισμό του κλάδου μας από τις επιλέξιμες επενδύσεις του προσφάτως ψηφισθέντος αναπτυξιακού νόμου», σημειώνει μεταξύ άλλων.
Σε αυτό το πλαίσιο είναι στρατηγική επιλογή των Μελών της Ένωσης η ενίσχυση και ο εκσυγχρονισμός του στόλου των πλωτών μέσων ναυαγιαίρεσης και προστασίας του περιβάλλοντος, έχοντας ήδη ανακοινώσει επενδύσεις άνω των 200 εκ. ευρώ.
Αναλυτικά η συνέντευξη στον Γιώργο Αλεξάκη:
Μπορούν να υποστηριχθούν από τον υφιστάμενο στόλο πλοίων οι υπεράκτιες δραστηριότητες εξόρυξης υδρογονανθράκων στα ελληνικά χωρικά ύδατα και τις ΑΟΖ;
Οι θαλάσσιες έρευνες για κοιτάσματα υδρογονανθράκων, όσο και η όλη διαδικασία εξόρυξης και εκμετάλλευσής τους, προϋποθέτουν τη συνδρομή ορισμένων ειδικών τύπων πλοίων. Τα μέλη της Ένωσης διαθέτουν εκείνα τα εξειδικευμένα πλοία με αυστηρές τεχνικές προδιαγραφές, ικανά να ανταπεξέλθουν σε μία ευρεία γκάμα επιχειρησιακών απαιτήσεων.
Σε αυτό το πλαίσιο τα τελευταία χρόνια η Ένωσή μας έχει αναπτύξει μια ολοένα και πιο στενή επικοινωνία και συνεργασία με τους κρατικούς φορείς και ήδη μέλη της Ένωσης έχουν επίσημα εκφράσει την ισχυρή βούλησή τους να εντάξουν στο εθνικό νηολόγιο 15 πλοία υποστήριξης υπεράκτιων εγκαταστάσεων που διαθέτουν (Offshore Support Vessels) και τα οποία επί του παρόντος πλέουν και εκτελούν εργασίες υπό ξένη σημαία. Γεγονός το οποίο θα ενισχύσει στρατηγικά τη θέση και τις επιχειρησιακές δυνατότητες της χώρας σε επερχόμενες ανάγκες έρευνας και εκμετάλλευσης κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στα ελληνικά χωρικά ύδατα και τις ΑΟΖ, αλλά και στον ευρύτερο θαλάσσιο χώρο της Μεσογείου.
Μπορεί η Τουρκία να διεκδικήσει ρόλο και λόγο στο Αιγαίο με δεδομένες τις ισορροπίες στους στόλους των ναυαγοσωστικών ρυμουλκών;
Είναι γεγονός ότι η γειτονική μας χώρα, η Τουρκία, έχει ανανεώσει τον στόλο της με αρκετά σύγχρονα ναυαγοσωστικά ρυμουλκά σκάφη προκειμένου να ανταποκριθεί στις νέες προκλήσεις συμπεριλαμβανομένων και των διεκδικήσεών της στο Αιγαίο, τόσο στην έρευνα και διάσωση όσο στο πλαίσιο της έρευνας υδρογονανθράκων. Έχει επίσης επενδύσει στην αγορά γεωτρύπανων καθώς και πλοίων σεισμικών ερευνών.
Για το λόγο αυτό, η συνδρομή των εξειδικευμένων πλοίων μας είναι κομβικής σημασίας για τη διασφάλιση των εθνικών μας συμφερόντων, ενώ οι Ελληνικές ναυαγοσωστικές εταιρείες με αυταπάρνηση και σε αντίξοες συνθήκες φέρουν εις πέρας καθημερινά αυτό το έργο.
Σε αυτό το πλαίσιο είναι στρατηγική επιλογή των Μελών της Ένωσης η ενίσχυση και ο εκσυγχρονισμός του στόλου των πλωτών μέσων ναυαγιαίρεσης και προστασίας του περιβάλλοντος, έχοντας ήδη ανακοινώσει επενδύσεις άνω των 200 εκ. ευρώ σε περισσότερα των 35 σύγχρονων πλοίων, με νέα καινοτόμα συστήματα.
Επιτρέψτε μου όμως να σημειώσω πως οφείλει και η Πολιτεία να στηρίξει αυτόν τον κομβικής σημασίας εκσυγχρονισμό για την Ελληνική Ναυτιλία. Πέραν του νέου υπό έκδοση Προεδρικού Διατάγματος για τις σύγχρονες προδιαγραφές των ρυμουλκών πλοίων –το οποίο αναβαθμίζει τις προσφερόμενες θαλάσσιες υπηρεσίες και αυξάνει κατακόρυφα το επίπεδο ασφάλειας των Ελληνικών λιμανιών – η στήριξη των επενδύσεων αυτών από τον Αναπτυξιακό Νόμο, κάτι που παρά τις επανειλημμένες παρεμβάσεις μας η Ηγεσία του Υπουργείου Ανάπτυξης & Επενδύσεων συνεχίζει να αποφεύγει πεισματικά, θα έπρεπε να είναι αυτονόητη αν όχι επιβεβλημένη, όπως συμβαίνει στις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες.
Παρά τις συνεχείς υποσχέσεις και δεσμεύσεις της Ηγεσίας του Υπουργείου Ανάπτυξης & Επενδύσεων, επικρατεί η αδιαφορία σε μία τόσο σημαντική, ζωτικής σημασίας, παράμετρο για την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας και την προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος, διακυβεύοντας με αυτόν τον τρόπο θέματα που αφορούν την εθνική μας κυριαρχία.
Οι προαναφερθείσες επενδύσεις θα μπορούσαν να φέρουν μία νέα πνοή και στήριξη, με έσοδα και θέσεις εργασίας, για τα ελληνικά ναυπηγεία δίνοντας ταυτόχρονα και ένα διεθνές φιλοεπενδυτικό σινιάλο.
Αρκεί να σας αναφέρω πως η Τουρκία κατασκευάζει ρυμουλκά τα οποία εξάγει παγκοσμίως κάνοντας συμφωνίες εκατομμυρίων και αυξάνοντας επενδύσεις και έσοδα. Για αυτό οφείλω να σημειώσω για άλλη μια φορά ότι εκπέμπεται το απολύτως λάθος μήνυμα με τον αποκλεισμό του κλάδου μας από τις επιλέξιμες επενδύσεις του προσφάτως ψηφισθέντος αναπτυξιακού νόμου.
Ο ρόλος των Πλωτών Μονάδων Αποθήκευσης και Αεριοποίησης αναδεικνύεται ως κομβικός (FSRU). Μπορεί να υποστηριχθεί από τον υφιστάμενο στόλο ρυμουλκών;
Αδιαμφισβήτητα στη νέα «ενεργειακή» πραγματικότητα που βιώνουμε ο ρόλος των Πλωτών Μονάδων Αποθήκευσης και Αεριοποίησης είναι κομβικός, ιδιαίτερα σημαντικός από τη στιγμή μάλιστα που η χώρα μας διεκδικεί και το «χρίσμα» του κρίσιμου ενεργειακού κόμβου μεταξύ τριών ηπείρων.
Ο υφιστάμενος στόλος ρυμουλκών δεν είναι έτοιμος να ανταποκριθεί στις ανάγκες των FSRU σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα αφού μόλις τρία ή τέσσερα ρυμουλκά, από το σύνολο των 150 αδειοδοτημένων ρυμουλκών, μπορούν να εξυπηρετήσουν ασφαλώς αυτές τις δραστηριότητες. Ακόμα και τα ρυμουλκά που επιχειρούν σήμερα στις εγκαταστάσεις της ΔΕΣΦΑ δεν πληρούν τις σύγχρονες απαιτήσεις ασφάλειας όσον αφορά την ελκτική δύναμη, σύστημα πυρόσβεσης, συστήματα ανίχνευσης διαρροής αερίου, εξοπλισμός ρυμούλκησης κλπ.
Η κλιματική αλλαγή και η ασφάλεια περιβάλλοντος είναι κομβική τόσο για την ΕΕ όσο και για την Ελλάδα. Πόσο ο κλάδος μπορεί να εισφέρει σε μια πιο πράσινη θαλάσσια οικονομία;
Η κλιματική αλλαγή και η ασφαλής περιβαλλοντικά ναυσιπλοΐα αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες για την διαμόρφωση μια νέας πράσινης και βιώσιμης θαλάσσιας οικονομίας, τόσο με περιβαλλοντικά όσο και με οικονομικά κριτήρια. Η διέλευση των ολοένα και μεγαλύτερων πλοίων με αυξημένη συχνότητα ενισχύει τον κίνδυνο θαλασσίων ατυχημάτων. Πόσο δε μάλλον όταν τέτοια ατυχήματα μπορούν να έχουν τραγικές οικολογικές και οικονομικές συνέπειες σε σημαντικούς τουριστικούς προορισμούς σε μία ευρύτερη θαλάσσια περιοχή, όπως είναι αυτή του Αιγαίου ή του Ιονίου.
Αυτό που χρειαζόμαστε σήμερα, περισσότερο από ποτέ, είναι η ενίσχυση αυτού του στόλου με στόχο την παροχή υψηλού επιπέδου θαλάσσιες υπηρεσίες αντίστοιχες του επιπέδου της κορυφαίας παγκοσμίως Ναυτιλίας που διαθέτουμε. Η αναβάθμιση των προσφερόμενων υπηρεσιών ως αποτέλεσμα της προσαρμογής του εξοπλισμού στην εξελιγμένη και καθαρή (πράσινη) τεχνολογία θα συμβάλει ουσιαστικά στη διεξαγωγή ασφαλέστερων, ταχύτερων και περισσότερων εργασιών από ρυμουλκά και ναυαγοσωστικά και τα πληρώματά τους.
Η αλήθεια είναι πως λόγω και των Ευρωπαϊκών προσταγών (Ευρωπαϊκής Ένωσης (κανονισμός 1084/2017), που ενθαρρύνουν τις επενδύσεις στα συγκεκριμένα πλωτά μέσα, αλλά και μέσα από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, έχουμε την ευκαιρία να αυξήσουμε το επίπεδο ασφάλειας των Ελληνικών θαλασσών και λιμανιών σημαντικά. Τώρα είναι η ευκαιρία και η στιγμή.
Τι εμπειρίες αποκομίζει ο κλάδος από τα τελευταία συμβάντα ναυτικών ατυχημάτων;
Η χώρα μας αποτελεί παγκόσμια ναυτική υπερδύναμη και ταυτόχρονα διαθέτει τεράστια πείρα και τεχνογνωσία στη ρυμούλκηση και ναυαγιαίρεση, υπό τις πλέον δύσκολες και αντίξοες συνθήκες. Οι Ελληνικές εταιρίες του κλάδου διαθέτουν πλούσια εμπειρία μέσα από τη συμμετοχή τους σε ιδιαίτερα δύσκολα διεθνή συμβάντα όπως η επική ναυαγιαίρεση του πλοίου MSC CARLA, το οποίο κόπηκε στα δύο λόγω των ακραίων καιρικών συνθηκών στον Ατλαντικό ωκεανό, αλλά και στις Ελληνικές θάλασσες όπως στις πρόσφατες επιχειρήσεις ναυαγιαίρεσης και προστασίας του θαλασσίου περιβάλλοντος στα ναυτικά ατυχήματα του «Manassa Rose» στα ανοιχτά της Κισάμου και του τραγικού «Euroferry Olympia» έξω από την Κέρκυρα.
Τα μέλη της Ένωσης αξιοποιούν καθημερινά αυτήν την εκτενή και υψηλού επιπέδου τεχνογνωσία μέσα από τη συμμετοχή σε πληθώρα έργων τόσο σε εγχώριο όσο και στο διεθνές περιβάλλον ενώ προσφέρουν ετησίως τις υπηρεσίες τους σε περισσότερα από 8000 πλοία που διέρχονται τις θάλασσες μας. Παράλληλα, όμως πλέον είναι πιο αυτονόητο από ποτέ πως η ασφάλεια των Ελληνικών λιμανιών και θαλασσών καθώς και η θωράκιση της απρόσκοπτης λειτουργίας τους ως διεθνείς εμπορευματικοί και τουριστικοί κόμβοι αποτελούν κορυφαίο Εθνικό ζήτημα. Οι εταιρίες μέλη μας επιβεβαιώνουν σε κάθε ευκαιρία πως είναι έτοιμες να ανταπεξέλθουν σε αυτές τις προκλήσεις. Αυτό όμως πρέπει να συνοδευτεί και από την αντίστοιχη έμπρακτη ετοιμότητα της Πολιτείας στηρίζοντας τον κλάδο, θέτοντας κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο για τις συνθήκες ενός υγιούς ανταγωνισμού.
Πόσο εξωστρεφής είναι ο κλάδος; Πού αλλού δραστηριοποιείται;
Αρχικά είναι σημαντικό να πούμε πως οι εταιρείες μέλη της Ένωσης στο πλαίσιο εξωστρέφειας τους δραστηριοποιούνται επιχειρησιακά σε απαιτητικά έργα διεθνώς, ταυτόχρονα όμως συμμετέχουν ενεργά και σε ερευνητικά προγράμματα (MOSES, H2020) παρακολουθώντας τις εξελίξεις της τεχνολογίας, ώστε να ανταποκρίνονται με συνέπεια στις ανάγκες της εποχής αλλά και των νέων δεδομένων.
Παράλληλα ως κλάδος παρακολουθούμε από κοντά τις εξελίξεις και καινοτομίες οι οποίες προσφέρουν περισσότερες και πιο αποτελεσματικές λύσεις και επιλογές, ώστε άνθρωποι και αγαθά να μεταφέρονται με ασφάλεια και σεβασμό προς το περιβάλλον. Ως εκ τούτου βρισκόμαστε σε διαρκή συνεργασία με πανεπιστημιακά ιδρύματα, ακαδημαϊκούς φορείς, διεθνείς οργανισμούς με στόχο τόσο να υποστηρίζουμε αποτελεσματικά τις σύγχρονες ανάγκες των θαλασσών μας αλλά και να πρωτοπορούμε στην αντιμετώπιση των νέων προκλήσεων.
Σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο η Ένωση σε συνεργασία με το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, έχει ήδη προχωρήσει σε δύο εξειδικευμένες μελέτες όσον αφορά στον απαραίτητο εκσυγχρονισμό και τις αναγκαίες αλλαγές που πρέπει να γίνουν στο θεσμικό πλαίσιο για τα ρυμουλκά και ναυαγοσωστικά. Μελέτες τις οποίες έχουμε θέσει στη διάθεση στου Υπουργείου Ναυτιλίας. Είναι αξιοσημείωτο επίσης ότι η Ένωσή μας, σε συνεργασία με την σχολή ναυπηγών του ΕΜΠ, συμμετέχει στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα MOSES το οποίο αποσκοπεί στην τεχνολογική εξέλιξη των ρυμουλκών, κάνοντας τα πιο αυτόνομα και πιο φιλικά προς το περιβάλλον.
Μόνον έτσι μπορούμε να διασφαλίζουμε στο μέλλον την ασφαλή και πράσινη διακίνηση των χιλιάδων πλοίων - πολλά από τα οποία είναι γιγαντιαίων διαστάσεων - που διέρχονται κάθε χρόνο από τις ελληνικές θάλασσες καθώς και την πρόληψη και αντιμετώπιση ναυτικών ατυχημάτων.
