Είναι ενδεικτικό ότι ο κ. Γ. Εμίρης, πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ βρέθηκε και αυτός στο υπ. Οικονομικών τις ημέρες που γινόταν η παρέλαση των κυβερνητικών στελεχών, ώστε να καταθέσει τα δικές του απόψεις για την πορεία του προγράμματος.
Κι έτσι, μπορεί η διαπραγμάτευση για τη μείωση του Δημοσίου να αποτέλεσε το κυρίαρχο της τελευταίας επίσκεψης της τρόικας, ωστόσο δεν είχε λιγότερη σημασία η πίεση που ασκήθηκε για την προώθηση του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στον σχεδιασμό του τέλους του 2012 προβλεπόταν ΟΠΑΠ, Κρατικά Λαχεία, ΕΛΤΑ,ΕΛΠΕ,ΔΕΗ, λιμάνια, αεροδρόμια, ΔΕΠΑ-ΔΕΣΦΑ, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ, ΟΛΠ, ΟΛΘ, ΟΔΙΕ.ΕΑΣ, ΕΛΒΟ, Εγνατία Οδός, ΛΑΡΚΟ, ακίνητα του Δημοσίου, IBC, Αφάντου Ρόδου, Κασσιόπη Κέρκυρας, ΤΡΑΙΝΟΣΕ κλπ. πρέπει να μπουν σε διαδικασία εκποίησης, ώστε τα έσοδα για το 2013 να φτάσουν στα 2.5 δισεκ. ευρώ.
Στόχος ήταν η άντληση περί των 6,6 δισ. ευρώ μέχρι το 2014, ποσού 10 δισ. ευρώ μέχρι το 2016 και 25 δισ. μέχρι το 2020.
Ωστόσο, η διοικητική δυστοκία, το φιάσκο της ΔΕΠΑ, οι επιχειρηματικοί ανταγωνισμοί με φόντο κάποιες εταιρίες φιλέτα, αλλά και η απροθυμία επενδυτών να τοποθετηθούν στο ελληνικό πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων στις τιμές που θέλει το ΤΑΙΠΕΔ έχουν φέρει ανατροπές.
Τώρα τα πράγματα έχουν αλλάξει κι αναζητούνται 1,5 δισεκατομμύρια ευρώ το 2013, καθώς μεταφέρθηκε 1 δισεκατομμύριο στο 2014 λόγω αναβολής της πώλησης της ΔΕΠΑ για το πρώτο εξάμηνο του επόμενου έτους.
Εκκίνηση για ΤΡΑΙΝΟΣΕ
Στο πλαίσιο αυτό ξεκινάει, κατά πάσα πιθανότητα, την Παρασκευή η διαδικασία για την ιδιωτικοποίηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, καθώς, πριν λίγες ημέρες το διοικητικό συμβούλιο του ΤΑΙΠΕΔ ενέκρινε τη διαδικασία, το χρονοδιάγραμμα και τους όρους αξιοποίησης για την πώληση του 100% των μετοχών και τη μεταβίβαση του ελέγχου της ΤΡΑΙΝΟΣΕ σε επενδυτή που θα επιλεγεί μέσω διεθνούς, ανοιχτού, πλειοδοτικού διαγωνισμού.
Όλα αυτά μετά την επιστολή του αρμοδίου επιτρόπου κ. Χ. Αλμούνια, με την οποία μπήκε τέλος στην υπόθεση των κρατικών ενισχύσεων, που διερευνούσε η Ε.Ε.. Η κίνηση αυτή, με την οποία η Ε.Ε. επισήμως παραδέχτηκε ότι η επιτευχθείσα αναδιάρθρωση και η επικείμενη ιδιωτικοποίησή της απαλλάσσουν την εταιρεία από την κατηγορία των παράνομων κρατικών ενισχύσεων ήταν απαραίτητη ώστε να ξεπεραστεί ένας βασικός σκόπελος.
Ωστόσο τώρα ξεκινάει μια δύσκολη διαδικασία ανεύρεσης επενδυτή, καθώς και στο παρελθόν υπήρχε ενδιαφέρον, όμως μόνο για το κομμάτι της λειτουργίας, καθώς λόγω των υποχρεώσεων που είχε η εταιρία προς τρίτους, αλλά και των σύνθετων ζητημάτων που συνδέονται με αυτήν (διαλειτουργικότητα ευρωπαϊκών δικτύων, νοοτροπία λειτουργίας κτλ) κανείς δεν ήταν πρόθυμος να μπει σε μια αβέβαιη περιπέτεια.
Πάντως η πρόθεση του ΤΑΙΠΕΔ και της κυβέρνησης να εκχωρήσει το 100%, αλλά και να βάλει συνολικά τη διαδικασία σε διαφορετική βάση (που θα δούμε με την εκκίνηση της διαδικασίας), ίσως να προκαλέσει το ενδιαφέρον σε σχήματα αλλά και κρατικές εταιρείες από τη Ρωσία, την Κίνα, τη Γαλλία, κλπ, που έχουν ακουστεί αλλά δεν έχουν καταγράφει ως πραγματικά ενδιαφερόμενες ακόμα.
Το μοντέλο ΟΛΠ και οι κόντρες
Παράλληλα με την ΤΡΑΙΝΟΣΕ τρέχει και η διαδικασία για τα λιμάνια καθώς ειδικά στην περίπτωση του ΟΛΠ και του ΟΛΘ υπάρχει ζωηρό ενδιαφέρον. Ωστόσο εδώ φαίνεται ότι υπάρχουν αντικρουόμενες απόψεις εντός της κυβέρνησης. Ο κ. Γ. Ανωμερίτης πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΟΛΠ έχει ταχθεί δημοσίως υπέρ του μοντέλου των παραχωρήσεων δραστηριοτήτων, όπως και ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Ευάγγελος Βενιζέλος, ενώ το ΤΑΙΠΕΔ και το Μέγαρο Μαξίμου τάσσονται υπέρ της συνολικής εκμετάλλευσης του μεγάλου λιμανιού της χώρας, καθώς βλέπουν ότι έτσι μόνο μπορεί να αποσπάσουν ένα καλό τίμημα, (πιθανότατα από την Cosco) αλλά και να δώσουν το στίγμα για το πώς σχεδιάζουν συνολικά το πρόγραμμα των ιδιωτικοποιήσεων.
Σημειώνεται ότι πρόσφατα κατά τη γενική συνέλευση του ΟΛΠ απεφεύχθησαν τελευταία στιγμή αψιμαχίες μεταξύ ΟΛΠ και ΤΑΙΠΕΔ καθώς έγινε δεκτό τελευταία στιγμή από όλους να υπάρξει διαβούλευση όλων των μερών (ΤΑΙΠΕΔ, ΥΝΑ, ΟΛΠ) μετά την εισήγηση του ΤΑΙΠΕΔ πριν το Μέγαρο Μαξίμου λάβει την τελική απόφαση. Προφανώς στο πεδίο του ΟΛΠ αναμένεται να υπάρξει έντονο επιχειρηματικό και γεωπολιτικό παρασκήνιο, καθώς η σημασία του και η κερδοφορία του αποτελεί κίνητρο για πολλούς.
Ελληνικό, το μεγάλο στοίχημα
Στο μέτωπο, πάντως, του Ελληνικού κρίνεται το πρεστίζ και η αξιοπιστία του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων άρα και της ελληνικής οικονομίας. Μετά τα φάουλ με τη ΔΕΠΑ, αλλά και τα προβλήματα με τον ΟΠΑΠ, που ίσως οδηγήσουν σε απρόβλεπτες εξελίξεις, οι διαχειριστές του προγράμματος επιθυμούν να δουν για το μεγαλύτερο project αξιοποίησης ακινήτων στην Ευρώπη αυξημένο επενδυτικό ενδιαφέρον.
«Η επιτυχία θα κριθεί εάν στην τελική φάση περάσουν όσο γίνεται περισσότερες από τις εταιρίες που ενδιαφέρονται. Θα ήταν αποτυχία να δούμε όχι μόνο έναν, όπως σε ΟΠΑΠ και ΔΕΠΑ. Θα ήταν δείγμα αμφισβήτησης συνολικά της πορείας της χώρας» τονίζει στέλεχος που παρακολουθεί από κοντά την όλη διαδικασία. Σημειώνεται ότι πέρα από το Κατάρ (Qatari Diar), που επανέκαμψε, τρία σχήματα έχουν εκφράσει ενδιαφέρον, ο Όμιλος Λάτση Lamda Development SA, , η Elbit Cochin Island Ltd (Ισραήλ), και London and Regional Properties (Βρετανία), ενώ σε αυτήν τη φάση εξετάζονται οι συμφωνίες για τις αγορές μετοχών του Ελληνικού που ανήκουν πλέον στο ΤΑΙΠΕΔ.
Ο πλειοδότης, σύμφωνα με το μέχρι σήμερα προγραμματισμό αναμένεται το Δεκέμβριο, ενώ το Σεπτέμβριο αναμένεται να έχουμε τη δεύτερη φάση του διαγωνισμού και τον Οκτώβριο την κατάθεση προσφορών.
«Όταν σε εταιρίες εισηγμένες, όπως ο ΟΠΑΠ, ή μονοπώλια με άμεσα έσοδα, που τρέχουν, υπάρχει μόνο μία εταιρία που ενδιαφέρεται κι αυτή με προβλήματα, τότε σε ένα επενδυτικό σχέδιο που ο πλειοδότης θα χρειαστεί να χρηματοδοτήσει μεγάλης κλίμακας έργα, που άμεσα δε θα του αποφέρουν έσοδα τότε τα πράγματα είναι δύσκολα» τονίζει τραπεζικό στέλεχος με το οποίο συνομίλησε το «R», εκφράζοντας το δείκτη δυσκολίας που έχει στη συγκυρία του έργου.
Άλλωστε το μέγα θέμα που εξετάζουν και οι ελληνικές αρχές είναι το πώς θα διασφαλιστεί η απρόσκοπτη χρηματοδότηση των έργων που θα απαιτηθούν να κάνει όποια εταιρία προκριθεί για το μεγαλύτερο φιλέτο ακινήτων στην Ευρώπη. Σύμφωνα με υπολογισμούς του ΤΑΙΠΕΔ, για να γίνει το έργο από τον πλειοδότη θα απαιτηθεί η κινητοποίηση 2,6 δισ. ευρώ σε ίδια κεφάλαια και δανεισμό. Εξ αυτών το 50% θα είναι ιδία συμμετοχή και το υπόλοιπο δανεισμός. Ωστόσο ακόμα κι αυτά τα νούμερα από πολλούς αμφισβητούνται καθώς το ύψος της επένδυσης πολλοί θεωρούν ότι θα είναι πολύ μεγαλύτερο, ενώ η εσωτερική σχέση χρηματοδότησης παραμένει ακόμα δυσεπίλητος γρίφος.
Επιπλέον , προκαταρκτικές κινήσεις γίνονται και για τη ΔΕΠΑ, όπου όπως φαίνεται έχει ξεκινήσει παρασκήνιο για τη διαμόρφωση ένος «φιλοδυτικού σχήματος» που θα πάρει την εταιρία.
Ωστόσο, λόγω μεγέθους και τιμής, το εγχείρημα είναι δύσκολο γι’ αυτό και δόθηκε η σχετική παράταση, με στόχο να βρεθούν σχήματα επενδυρών κατά προτίμηση... "φιλοδυτικών διαθέσεων". Τέλος στη δεύτερη φάση προχωρά ο διαγωνισμός για την πρώτη ομάδα τουριστικών λιμένων.
Το Διοικητικό Συμβούλιο του ΤΑΙΠΕΔ ενέκρινε τα 11 επενδυτικά σχήματα που θα συνεχίσουν στη δεύτερη φάση του διαγωνισμού για τη λειτουργία, διαχείριση και εκμετάλλευση της πρώτης ομάδας τουριστικών λιμένων, η οποία απαρτίζεται από την μαρίνα Αλίμου, το τουριστικό αγκυροβόλιο Νέας Επιδαύρου, μέρος του λιμένα Ύδρας και μέρος του λιμένα και του τουριστικού καταφυγίου του Πόρου.
Γιώργος Αλεξάκης