Η εύλογη απορία, που δημιουργείται ωστόσο, είναι πόσα αποθέματα έχουν ακόμα οι κεντρικές τράπεζες και πόσα… πυρομαχικά έχουν στη διάθεσή τους. Την απορία αυτή προσπαθεί να λύσει με δημοσίευμά του το πρακτορείο Reuters.

Όπως αναφέρει, οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες σε ΗΠΑ, Ευρωζώνη, Βρετανία, Κίνα και Ιαπωνία έχουν ήδη «ρίξει» 5 τρισ. δολάρια για την ενίσχυση της ρευστότητας, έχουν θέσει σε εφαρμογή έκτακτα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης (όπως το PEPP της ΕΚΤ) και έχουν οδηγήσει τα επιτόκια κοντά ή και υπό το μηδέν.

Ποια θα είναι ωστόσο τα επόμενα βήματά τους; Το Reuters συγκέντρωσε και παρουσιάζει τα 4+1 εργαλεία που παραμένουν στη διάθεσή τους:  

1. Ποσοτική χαλάρωση χωρίς όρια

Το όπλο της ποσοτικής χαλάρωσης (QE) αξιοποιήθηκε για πρώτη φορά εκταταμένα στην παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008-09. Η Fed θα μπορούσε μέσω αυτού να επεκτείνει τον ισολογισμό της στα 10 τρισ. δολάρια έως τα τέλη του 2021 από τα 7 τρισ. δολάρια σήμερα, σύμφωνα με poll του Reuters.

Περαιτέρω επέκταση του QE αναμένεται επίσης να επιλέξουν η ΕΚΤ, η Τράπεζα της Αγγλίας και η Τράπεζα της Ιαπωνίας, ενώ δεν αποκλείεται να καταφύγουν τελικά σε αυτό το όπλο και οι νομισματικές αρχές των αναδυόμενων οικονομιών. Σε αυτά τα προγράμματα εντάσσονται ολοένα και περισσότερα στοιχεία ενεργητικού.

Αρχικά αφορούσαν μόνο αγορές κρατικών ομολόγων, μετά προστέθηκαν τα εταιρικά και τα εξασφαλισμένα με υποθήκες ομόλογα και τώρα υπάρχουν σκέψεις ακόμη και για junk bond. Η κεντρική τράπεζα της Νέας Ζηλανδίας σκέφτεται ακόμη και να προσθέσει ξένο ενεργητικό στη λίστα των αγορών της. 

2. Έλεγχος των αποδόσεων των ομολόγων

Το 2016 η Τράπεζα της Ιαπωνίας δεσμεύθηκε να κρατήσει την απόδοση του 10ετους κρατικού ομολόγου κοντά στο 0%. Τον Μάρτιο όταν ο πανικός του Covid-19 προκαλούσε αναταράξεις στις αγορές, η Αυστραλία έθεσε ανάλογο στόχο για την απόδοση του τριετούς κρατικού ομολόγου στο 0,25%. 

Ο έλεγχος των αποδόσεων των ομολόγων ήταν ένα όπλο που είχε χρησιμοποιήσει η Fed κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. 

3. Αρνητικά επιτόκια 

Με τα επιτόκια σε αρκετές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Βρετανίας και των ΗΠΑ, κοντά στο 0% τα αρνητικά επιτόκια μοιάζουν να είναι το επόμενο λογικό βήμα. Η Σουηδία πρόσφατα έδωσε τέλος στην πολιτική των αρνητικών επιτοκίων, τονίζοντας όμως ότι δεν είναι αδύνατο να επιστρέψει σε αυτήν. 
    
4. Άφθονα φθηνά δάνεια 

Η ΕΚΤ μέσω των στοχευμένων δημοπρασιών ρευστότητας (TLTROs) προσφέρει στις τράπεζες της Ευρωζώνης δάνεια με επιτόκιο -1%, δηλαδή τις πληρώνει για να εξασφαλίσουν από αυτήν ρευστότητα και στη συνέχεια να ρίξουν αυτή τη ρευστότητα στην πραγματική οικονομία εκδίδοντας δάνεια σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Ανάλογη στρατηγική προβλέπεται να ακολουθήσουν αρκετές ακόμη κεντρικές τράπεζες. 

4+1 Χρήματα από το ελικόπτερο

Είναι ουσιαστικά ένα βήμα παραπάνω από το QE. Πρόκειται για την απευθείας χρηματοδότηση των κρατών ή και απευθείας «ενέσεις» στα νοικοκυριά ώστε να αντεπεξέλθουν στις μεγάλες προκλήσεις.

«Κάποτε ήταν μεγάλο ταμπού. Σήμερα τα ταμπού σπάνε ένα-ένα», καταλήγει το δημοσίευμα του Reuters.