Πιο συγκεκριμένα η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για την επιστροφή των μειώσεων που έγιναν στις συντάξεις από τον Ιούνιο του 2015 μέχρι τον Μάιο του 2016, ύψους περίπου 4 δισ. ευρώ σε οικονομικό επίπεδο δημιουργεί ένα πρόσθετο δυσβάστακτο βάρος στον προϋπολογισμό, σε μια περίοδο μεγάλων ελλειμμάτων αλλά και αυξημένων αναγκών λόγω πανδημίας.
Ήδη το θέμα έχει τεθεί από τους θεσμούς στις διμερείς συζητήσεις με το οικονομικό επιτελείο (άλλωστε ήταν μια πάγια επισήμανση των εκθέσεων που συνέτασσαν οι θεσμοί τα τελευταία χρόνια), ενώ δεν έλαθε και της προσοχής των ευρωπαίων ηγετών στο «παζάρι» για το Ταμείο Ανάκαμψης. Κι αυτό γιατί η ελληνική πλευρά «λοξοκοιτάζει» στο ενδεχόμενο κάλυψης των αναδρομικών από τα ποσά που θα έλθουν στη χώρα μετά και τη χτεσινή συμφωνία. Κάτι που όμως αφήνει «ανοικτή» την ελληνική κυβέρνηση σε τυχόν άλλα μέτωπα και δίνει περιθώρια για πιέσεις για ανταλλάγματα στους «εταίρους», που εφαρμόζοντας κατά γράμμα το «πνεύμα» της συμφωνίας για το Ταμείο Ανάκαμψης θα μπορούσαν να βάλουν προσκόμματα στην «αξιοποίηση» των χρημάτων για συντάξεις την ώρα που προορίζονται για στήριξη της παραγωγικής βάσης. Ουσιαστικά η κάλυψη των συνταξιούχων, που αποτελεί ένα θέμα με υψηλό κόστος, αναδεικνύεται για άλλη μια φορά τα τελευταία χρόνια σε καταλύτη για την περαιτέρω πορεία της χώρας.
Τα εξοπλιστικά
Όμως το ποσό των 4 δισ. περίπου λειτουργεί και ως «φρένο», πραγματικό ή κατ΄ επίφαση για την πορεία των εξοπλιστικών προγραμμάτων, που στη δεδομένη συγκυρία είναι αναγκαία για τη θωράκιση της χώρας εν όψει της, όπως φαίνεται έξωθεν προωθούμενης διαπραγμάτευσης «πακέτο» με την Τουρκία, για σειρά ζητημάτων. Ήδη, οι πληροφορίες που διακινούνται στα δημοσιογραφικά γραφεία παραπέμπουν σε «πάγωμα» των συζητήσεων για την απόκτηση των γαλλικών φρεγατών και ίσως και της υπογραφής της συνδεόμενης διμερούς αμυντικής συμφωνίας με τη Γαλλία λόγω του νέου λογαριασμού που έχει βγει με τα αναδρομικά. Βέβαια, όπως αναφέρουν αναλυτές, βασικός λόγος είναι η παρέμβαση του αμερικανικού και δευτερευόντως γερμανικού παράγοντα στην όλη προσέγγιση με τη Γαλλία, ωστόσο και το γεγονός ότι εξοπλιστικά και αναδρομικά είναι δυο «βαριά καρπούζια» για την ίδια μασχάλη (σχεδόν 7 δισ. ο λογαριασμός αθροιστικά) παίζει το ρόλο του.
Τούτων δοθέντων η κυβέρνηση μέχρι τον Οκτώβρη οπότε και θα έχει μια εικόνα για τον τρέχων προϋπολογισμό αλλά και των προτάσεων για την αξιοποίηση των πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης θα πρέπει να έχει ξεκαθαρίσει τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να κινηθεί. Πολιτικά είναι προφανές ότι θα προσπαθήσει να κεφαλαιοποιήσει κέρδη δίνοντας τα χρήματα, ή λέγοντας ότι θα δώσει τα χρήματα αλλά και κάνοντας επίθεση στον ΣΥΡΙΖΑ για «ρεσιτάλ» κακής νομοθέτησης την περίοδο 2015 υπενθυμίζοντας το τι συνέβη τότε.
Κάτω βέβαια από τις πολιτικές κορώνες βρίσκεται η δυσκολία της πεζής πραγματικότητας. Η κυβέρνηση, δηλαδή, θα πρέπει να βρει λεφτά για επιστροφή χρημάτων σε 2,4 εκατομμύρια συνταξιούχους, για την αμυντική θωράκιση της χώρα σε μια πολύ κρίσιμη περίοδο, αλλά και να μην εκτροχιάσει τον προϋπολογισμό σε μια συγκυρία που θα πρέπει να δώσει ανάσα σε επιχειρήσεις, ανέργους και βέβαια τους νέους.
Βέβαια υπάρχει και το «μαξιλάρι διαθεσίμων» των 34 δισ. ευρώ. Ωστόσο προς ώρας η ασάφεια για την εξέλιξη της πανδημίας αλλά και της οικονομίας με ανοικτές τις ανάγκες δανεισμού «κρατά» την κυβέρνηση από το να το ανοίξει για τους συνταξιούχους. Πάντως τις επόμενες μέρες οπότε θα υπάρξουν και οι αποφάσεις για τα αναδρομικά των συνταξιούχων του δημοσίου θα υπάρξουν ανακοινώσεις από την κυβέρνηση σε επίπεδο Πρωθυπουργού.
Στο μεταξύ ήδη το οικονομικό επιτελείο επεξεργάζεται σχέδια για το πώς θα δοθούν τα χρήματα στους δικαιούχους, κάτι που θα γίνει ως φαίνεται τμηματικά. Έτσι εναλλακτικά εξετάζεται η εξόφληση σε βάθος εξαετίας, σε 12 όμως δόσεις (καταβολές χρημάτων ανά εξάμηνο, δυο φορές τον χρόνο) ή ο συμψηφισμός μέρους των ποσών με φόρους και εισφορές.
Επίσης το οικονομικό επιτελείο προσπαθεί να δει πώς θα ξεκινήσει να επιστρέφει τα ποσά αρχής γενομένης από τον Ιανουάριο του 2021 χωρίς όμως να διασφαλιστεί η δημοσιονομική ισορροπία αλλά και να αποφύγει πιέσεις από τους δανειστές για «ισοδύναμα» μέτρα περιοριστικής πολιτικής ή αλλιώς μνημόνιο.
Γιώργος Αλεξάκης
