Υπενθυμίζεται πάντως ότι με βάση τα στοιχεία για τις τιμές εισαγωγής που έδωσε χθες η ΡΑΕ στη δημοσιότητα από τον Ιούνιο πέρυσι καταγράφηκε πενταπλασιασμός της τιμής. Έτσι από τα 21,1 ευρώ ανά MWh η τιμή τον Ιανουάριο έφτασε 98,3 ευρώ ανά MWh.
Προβλέψεις
Σε ανάλυση, πάντως, για την εξέλιξη της αγοράς, που θα παρουσιαστεί σε ημερίδα για την ενεργειακή κρίση η οποία θα πραγματοποιηθεί αύριο Τετάρτη από το ΙΕΝΕ, σημειώνεται ότι η κρίση και οι πρωτοφανείς τιμές θα διατηρηθούν τουλάχιστον μέχρι και τον χειμώνα του 2023, ενώ σε περίπτωση πολέμου στην Ουκρανία και διακοπής της παροχής ρωσικού φυσικού αερίου (σενάριο που θεωρείται απίθανο), η Ευρώπη πρέπει να επιστρατεύσει όλες τις επιλογές της: «από παλιές μονάδες άνθρακα και πυρηνικά εργοστάσια μέχρι τα αδρανοποιημένα κοιτάσματα φυσικού αερίου, όπως στο Γκρόνινγκεν της Ολλανδίας.
Στο πλαίσιο αυτό συνέρχεται σήμερα στις 9:30 το ΚΥΣΕΑ, όπου σύμφωνα, μάλιστα, με τη σχετική ανακοίνωση στο ΚΥΣΕΑ θα συμμετάσχει και ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας αλλά και θα υπάρχει ανοιχτή γραμμή με τη διοίκηση της ΔΕΠΑ Εμπορίας αλλά και της ΔΕΗ.
Με βάση τις σχετικές επεξεργασίες που ήδη έχουν γίνει, το χειρότερο σενάριο θα ήταν να υπάρξει διακοπή στην τροφοδοσία της χώρας και αν συμβεί αυτό το κενό θα πρέπει να καλυφθεί από φορτία LNG, μέσω Ρεβυθούσας και από το αζέρικο αέριο που φτάνει στην Ελλάδα μέσω του αγωγού TAP. Την ίδια ώρα, κυβέρνηση και φορείς της αγοράς βρίσκονται σε αναζήτηση εναλλακτικών πηγών τροφοδοσίας από άλλες χώρες, όπως για παράδειγμα η Αίγυπτος. Το ήπιο σενάριο είναι να διακοπεί ο διάδρομος του φυσικού αερίου από Ουκρανία και Λευκορωσία, κάτι που προβλέπεται ότι δεν θα έχει επιπτώσεις για τη χώρα μας, καθώς θα συνεχίσει να τροφοδοτείται από το ρωσικό αέριο μέσω Τουρκίας, αλλά και από τις εγκαταστάσεις του ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα συν το αέριο από το Αζερμπαϊτζάν.
Να σημειωθεί ότι ήδη έχουν γίνει κάποιες επαφές με την Αίγυπτο για ενδεχόμενες “ενισχύσεις” στις προμήθειες φυσικού αερίου αλλά και με την Αλγερία όπως και τις ΗΠΑ.
Παράλληλα στα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας που μπορούν να αξιοποιήσουν ως εναλλακτικό καύσιμο πετρέλαιο ήδη έχει δοθεί εντολή για ετοιμότητα. Αυτά είναι οι μονάδες της ΔΕΗ «Κομοτηνή» και «Λαύριο 4» συνολικής εγκατεστημένης ισχύος άνω του 1 GW, οι δύο μονάδες της Elpedison συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 800 MW και οι μονάδες της ΗΡΩΝ ισχύος 120 MW. Βέβαια πάντα υπάρχουν και οι θερμικές μονάδες των διασυβνδεδεμένων νησιών αλλά και οι λιγνίτες όπου με βάση τις αναφορές της ΔΕΗ υπάρχει κατάσταση ετοιμότητας.
Τι λένε οι αναλυτές;
Πάντως, με πληγές αλλά όχι βαριά τραυματισμένη θα μπορούσε να βγει από μια κλιμάκωση της κρίσης στην Ουκρανία η Ελλάδα με βάση όσα αναφέρει η Moody’s σε ανάλυσή της για τους “ενεργειακούς” κραδασμούς λόγω της γεωπολιτικής έντασης στην Αν. Ευρώπη. Όπως ανέφερε πριν λίγες μέρες μία ρωσική εισβολή θα δημιουργούσε πρόβλημα στην Ευρώπη, δεδομένης της υψηλής εξάρτησης της περιοχής από ρωσικά καύσιμα, ωστόσο η χώρα μας δεν περιλαμβάνεται στις πλέον ευάλωτες, αλλά το πλήγμα στον τομέα της ενέργειας θα ήταν σοβαρό.
Aν και το βασικό σενάριο του οίκου θέλει την ένταση να κορυφώνεται χωρίς πολεμική σύρραξη, μία τέτοια αρνητική εξέλιξη θα επηρέαζε άμεσα την Ε.Ε., που καλύπτει από τη Ρωσία το 46% των αναγκών της σε εισαγωγές στερεών καυσίμων (όπως άνθρακας), το 38% σε εισαγωγές φυσικού αερίου και το 26% σε εισαγωγές πετρελαίου.
Έτσι, εφόσον η Ρωσία, έκλεινε τις στρόφιγγες του φυσικού αερίου και πετρελαίου θα μπορούσε να υπάρξει διατάραξη των ροών και έτσι να πληγεί η ευρωπαϊκή οικονομία. Όπως αναφέρεται το ο ρωσικό φυσικό αέριο δεν μπορεί να υποκατασταθεί εύκολα και γρήγορα, αφού η συνολική δυναμικότητα των ευρωπαϊκών τερματικών σταθμών LNG καλύπτει μόνο το ένα τέταρτο της συνολικής ζήτησης. «Αν και μία ολοκληρωτική διακοπή των ρωσικών παραδόσεων ενέργειας είναι απίθανη, ακόμα και μία σχετικά σύντομη μείωση στην προμήθεια φυσικού αερίου πιθανότατα θα οδηγούσε σε περαιτέρω αύξηση των ενεργειακών τιμών, οι οποίες έχουν ήδη εκτιναχθεί τους τελευταίους μήνες, πυροδοτώντας την έκρηξη του πληθωρισμού» τονίζουν.
Μια περαιτέρω κλιμάκωση των πληθωριστικών πιέσεων θα μπορούσε επίσης να εντείνει τις πιέσεις στην ΕΚΤ για πιο περιοριστική νομισματική πολιτική, ενώ θα διόγκωνε τις πιέσεις στο δημοσιονομικό μέτωπο, αφού θα ανάγκαζε τις κυβερνήσεις να λάβουν και πρόσθετα μέτρα στήριξης.
Η Ελλάδα
Σύμφωνα με τη Moody’s η χώρα μας είναι από εκείνες που παρουσιάζουν υψηλή εξάρτηση (και επακόλουθο κίνδυνο) από τις ρωσικές εισαγωγές ενέργειας, αλλά δεν αντιμετωπίζουν απειλές στα μέτωπα της ασφάλειας και του εμπορίου και επομένως ο συνολικός κίνδυνος είναι μικρότερος σε σχέση με άλλες οικονομίες. Οι πλέον ευάλωτες στα τρία αυτά κανάλια κινδύνων είναι οι χώρες της Βαλτικής και της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.
Όπως σημειώνει το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο ισοδυναμούν τουλάχιστον στο 75% της συνολικής ενεργειακής προσφοράς στην Ελλάδα. Η χώρα μας εισάγει το 82% της συνολικής ενέργειας που καταναλώνει, με τη Ρωσία να καλύπτει το 26% του πετρελαίου και το 39% του φυσικού αερίου που εισάγεται σε ελληνικό έδαφος. Σύμφωνα με τη Moody’s όμως δεν είμαστε πάντως ούτε στο μέτωπο της ενέργειας στην πρώτη ομάδα κινδύνου, αφού οι τερματικοί σταθμοί LNG και η δυνατότητα πρόσβασης σε άλλους προμηθευτές από τη Βόρεια Αφρική (όπως η Αλγερία) περιορίζουν σε έναν βαθμό τον κίνδυνο.
Στο μεταξύ με βάση τη DW ο Γερμανός ανταποκριτής της Handelsblatt στην Αθήνα, Γκερντ Χέλερ, επισημαίνει πως «η Ελλάδα προμηθεύεται το 40 με 45 % του φυσικού της αερίου από τη ρωσική κρατική εταιρεία Gazprom. Το υπόλοιπο προέρχεται μέσω Τουρκίας από το Αζερμπαϊτζάν και ως υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) από την Αλγερία, το Κατάρ και τις ΗΠΑ. Η ΔΕΠΑ υπέγραψε νέα σύμβαση προμήθειας με την Gazprom για τα έτη 2022 έως 2026 στις αρχές του Ιανουαρίου. Τώρα μένει να δούμε τι αξίζουν αυτές οι υπογραφές».
Ο συντάκτης, αναφερόμενος στα δυσοίωνα σενάρια σχετικά με τον εφοδιασμό της Ευρώπης με φυσικό αέριο, σχολιάζει: «Τα καλά νέα για την Ελλάδα είναι τα εξής: Μία διακοπή της ροής των αγωγών που μεταφέρουν ρωσικό φυσικό αέριο στην Ευρώπη μέσω της Ουκρανίας δύσκολα θα επηρεάσει τη χώρα, επειδή η Gazprom το προμηθεύει μέσω αγωγών που διασχίζουν την Τουρκία και τη Βουλγαρία. Σε περίπτωση διακοπής λοιπόν, οι ειδικοί εκτιμούν ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να αντισταθμίσει περίπου τις μισές απώλειες με πρόσθετες εισαγωγές από το Αζερμπαϊτζάν. Οι δεξαμενές του τερματικού σταθμού υγραερίου Ρεβυθούσας κοντά στην Αθήνα είναι πιο γεμάτες σε σχέση με την περίοδο μέχρι τώρα. Εννέα δεξαμενόπλοια έφτασαν εκεί τον Ιανουάριο, ενώ άλλα επτά φορτία αναμένονται μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου. Ωστόσο, δεν είναι σαφές πόσο υγροποιημένο φυσικό αέριο μπορεί να αγοραστεί στην παγκόσμια αγορά σε περίπτωση κρίσης – και σε ποια τιμή».
Γιώργος Αλεξάκης
