Η Δύση μπορεί να μην είναι σε θέση να ευχαριστήσει τον Αλεξάντερ Λουκασένκο για πολλά, αλλά αυτό το καλοκαίρι της χάρισε ένα μοναδικά χρήσιμο σύμβολο: ένα μάστερ στην επιθετική γκρίζα ζώνη.
Από τον κατακλυσμό της Λιθουανίας με μετανάστες έως την αεροπορική πειρατεία υπό την αιγίδα της κυβέρνησης, ο πρόεδρος της Λευκορωσίας διατηρεί τον υπόλοιπο κόσμο σε αγωνία ως προς τι άλλα τρελά κόλπα κρύβει στο μανίκι του. Ευτυχώς, ωστόσο, η Λευκορωσία δεν είναι ούτε πλούσια ούτε ισχυρή, καθιστώντας την αντίσταση του ηγέτη της μια χρήσιμη δοκιμαστική υπόθεση για το πώς άλλες χώρες θα μπορούσαν να προσπαθήσουν να βλάψουν τη Δύση. Αντί να θυμώνουμε απλώς με τον Λουκασένκο, θα μπορούσαμε να τον ευχαριστήσουμε.
Όπως υπογραμμίζει το Politico σε ανάλυσή του, οι περισσότεροι άνθρωποι θα μπορούσαν να σας πουν για τις προσπάθειες του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ για την οικοδόμηση ενός συνοριακού τείχους. Λίγοι θα έχουν ακούσει ότι η Λιθουανία κατασκευάζει τώρα επίσης τείχος. Σε αντίθεση με τον Τραμπ, ωστόσο, το κράτος της Βαλτικής δεν περίμενε ποτέ να το πράξει, επειδή οι αιτούντες άσυλο και οι μετανάστες χωρίς έγγραφα συνήθως δεν κατευθύνονται προς τη Λιθουανία.
Πέρυσι, οι συνοριοφύλακες της χώρας συνέλαβαν συνολικά 81 μετανάστες χωρίς έγγραφα στα σύνορα με τη Λευκορωσία. Το 2019, ο αριθμός αυτός ήταν 46, το 2018, ήταν 104 και το 2017, ήταν 72. Από τις αρχές του τρέχοντος έτους, ωστόσο, ο αριθμός έχει φτάσει στα ύψη: Μέχρι την 1η Ιουλίου, 672 άτομα - που ισχυρίζονται ως επί το πλείστον πως ήταν Ιρακινοί, αν και πολλοί δεν είχαν διαβατήρια - είχαν προσπαθήσει να εισέλθουν παράνομα στη Λιθουανία από τη Λευκορωσία. Εκείνη την ημέρα, η εξωτερική γραμμή της ΕΕ, Frontex, έστειλε αξιωματικούς για να βοηθήσουν τους Λιθουανούς. Είχε ελάχιστο αποτέλεσμα. Έως τις 7 Ιουλίου, άλλοι 779 μετανάστες χωρίς έγγραφα έχουν περάσει τα σύνορα Λευκορωσίας-Λιθουανίας.
Σύμφωνα με τις λιθουανικές αρχές, τα ταξιδιωτικά πρακτορεία μεταφέρουν Ιρακινούς στο Μινσκ για να ταξιδέψουν στα λιθουανικά σύνορα. Πράγματι, λίγο μετά την απαγόρευση των εισερχόμενων και εξερχόμενων πτήσεων από την ΕΕ να διέρχονται από τον εναέριο χώρο της Λευκορωσίας - μετά την απαγωγή της Λευκορωσίας του δημοσιογράφου της αντιπολίτευσης Ρόμαν Πρωτάσεβιτς τον Μάιο - ο Λουκασένκο απείλησε να πλημμυρίσει την ΕΕ με μετανάστες και ναρκωτικά. Και στις αρχές Ιουλίου, ορκίστηκε ότι θα συνεχίσει το κύμα των μεταναστών: «Δεν θα κρατήσουμε πίσω κανέναν. Δεν είμαστε εξάλλου ο τελικός προορισμός τους. Πηγαίνουν προς την φωτισμένη, ζεστή, άνετη Ευρώπη.»
Ως εκ τούτου, η Λιθουανία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν έχει άλλη επιλογή από το να χτίσει σύνορα. Η καημένη Λιθουανία, που πρέπει να χρησιμοποιήσει πολύτιμους πόρους για να συμβαδίσει με έναν τρελό δικτάτορα δίπλα.
Οι πρόεδροι της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων διαφόρων δυτικών κοινοβουλίων αντέδρασαν με οργή στις αντιδράσεις του Λουκασένκο, προτείνοντας, μεταξύ άλλων, περισσότερες κυρώσεις και απαγόρευση πτήσεων για ύποπτους μετανάστες με προορισμό το Μινσκ. Αλλά από μια άλλη οπτική γωνία, θα πρέπει επίσης να είμαστε ευγνώμονες στον de facto δικτάτορα.
Πέρα από τις τακτικές ανακούφισης, ο Λουκασένκο προεδρεύει μιας χώρας της οποίας η οικονομία επιβιώνει μόνο χάρη στη ρωσική υποστήριξη, της οποίας η φημισμένη γεωργία εξαρτάται από μη βιώσιμες επιδοτήσεις και της οποίας ο πληθυσμός έχει να ζήσει με το κατά κεφαλήν ΑΕΠ περίπου στα 6.400 $. Ο Λουκασένκο μπορεί να έχει νέα, καινοτόμα φύλλα να παίξει όταν πρόκειται για την επιθετική γκρίζα ζώνη, αλλά η Λιθουανία και οι σύμμαχοί της θα επικρατήσουν τελικά. Και αυτό κάνει την επιθετικότητα του ένα εξαιρετικά χρήσιμο μάθημα για τη Δύση.
Ο Λουκασένκο και το καθεστώς του στο Μινσκ δεν θα είναι ο τελευταίος που θα προσπαθήσει να αποδυναμώσει τη Δύση με ανατρεπτικά μέσα. Στην πραγματικότητα, η Ρωσία και η Κίνα (και σε μικρότερο βαθμό το Ιράν και η Βόρεια Κορέα) το κάνουν ήδη. Προς το παρόν, χρησιμοποιούν σε μεγάλο βαθμό μέτρα λιγότερο αγενή από αυτά του Μινσκ, αλλά δεν μπορούμε να υποθέσουμε ότι θα παραμείνει πάντα το ίδιο.
Οι απαντήσεις σε τέτοιες προκλήσεις μέχρι σήμερα είναι αδύναμες. Αυτό θα πείσει μόνο αυτά τα καθεστώτα ότι βρίσκονται στο σωστό δρόμο. Εγκληματικές συμμορίες στον κυβερνοχώρο που καταρρίπτουν αγωγούς και σούπερ μάρκετ, τεχνητά χτισμένα νησιά σε νερά που διεκδικούνται νόμιμα από άλλες χώρες, αλλοδαποί πολίτες που κρατούνται με ψευδείς κατηγορίες - όλα αυτά είναι αρκετά τρομακτικά. Αλλά όπως και ο Λουκασένκο, οι εχθρικές χώρες θα μπορούσαν να δοκιμάσουν ακόμη πιο δυνατά σχέδια.
Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, οι δυτικές εμπορικές πτήσεις μεταξύ της Ασίας και της Ευρώπης ή της Βόρειας Αμερικής δεν επιτρέπεται να ταξιδεύουν μέσω του σοβιετικού εναέριου χώρου, γεγονός που έκανε τα ταξίδια εξαιρετικά μεγάλα. Αυτές τις μέρες, οι Ρώσοι επιτρέπουν στα διεθνή αεροσκάφη να διασχίζουν τον εναέριο χώρο τους και είμαστε όλοι καλύτερα για αυτό. Τι γίνεται όμως αν αποφασίσουν διαφορετικά; Ή τι γίνεται αν το έκανε αυτό η Κίνα; Ή τι γίνεται αν η Κίνα ανέστειλε τις εξαγωγές μερικών από τα πολλά αγαθά στα οποία εξαρτιόμαστε καθημερινά;
Υπάρχουν κάθε είδους πράγματα που μπορεί να κάνει ένα καθεστώς που βλάπτει μια άλλη χώρα χωρίς να καταφεύγει σε πόλεμο. Αυτή είναι η ομορφιά της επιθετικότητας της γκρίζας ζώνης, και ο Λουκασένκο μας κάνει την χάρη με το να μας δείχνει ότι ακόμη και ένας παλιός κομμουνιστής που έχει κολλήσει άκαμπτα στην εξουσία για 27 χρόνια μπορεί να σκεφτεί καινοτόμα. Μπορούμε να φανταστούμε μόνο τι μπορεί να είναι ικανοί να πράξουν οι άλλοι.
Βραχυπρόθεσμα, οι σύμμαχοι της Λιθουανίας πρέπει να προσπαθήσουν να βοηθήσουν τη χώρα να αντιμετωπίσει τη συνεχιζόμενη αναταραχή από το Μινσκ. Και κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, η Frontex ανακοίνωσε ότι θα παρέχει στη χώρα πρόσθετη υποστήριξη αυτή την εβδομάδα. Πέρα από αυτό, ωστόσο, η Λιθουανία και οι φίλοι της πρέπει να διασφαλίσουν ότι δεν θα ξεχάσουν να μάθουν από την κρίσιμη προπονητική περίοδο του Λουκασένκο στην επιθετική γκρίζα ζώνη.
