Κάνοντας έναν πρόωρο απολογισμό για το 2022, βασιζόμενος στα στοιχεία του εννεαμήνου, ο κ. Σαχίνης στάθηκε στον αυξημένο κατά 1,6% κύκλο εργασιών, αλλά και στην «εκτίναξη» του λειτουργικού κόστους κατά 15,6% σε σύγκριση με το 9μηνο του 2021, που οδήγησε στη μείωση των κερδών προ φόρων κατά 51%. Ωστόσο, τόνισε πως «η ΕΥΔΑΠ απορρόφησε τους κλυδωνισμούς της ενεργειακής κρίσης χωρίς να επιβαρύνει τους καταναλωτές».
Από την πλευρά του ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Αναστάσιος Τόσιος, ξεκαθάρισε πως η ΕΥΔΑΠ υλοποιεί ήδη δράσεις διαχείρισης του αυξημένου ενεργειακού κόστους, τις οποίες μάλιστα «έχουμε ξεκινήσει πριν την ενεργειακή κρίση», ανοίγοντας παράλληλα τον δρόμο για νερό μηδενικού αποτυπώματος άνθρακα και άλλες ευρύτερες δράσεις στο πλαίσιο του net zero. Επιπλέον, σημείωσε πως «συγκρατούμε το λειτουργικό κόστους με συγχρηματοδοτήσεις».
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ο κ. Σαχίνης διευκρίνισε πως το ενεργειακό κόστος ήταν αυξημένο κατά 15,7 εκατ. ευρώ το εννεάμηνο του 2022 σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι, ενώ προβλέπεται διπλασιασμός του κόστους για το 2023. Σε αυτό το πλαίσιο και για να περιοριστεί ο οικονομικός αντίκτυπος της ενεργειακής κρίσης, οι κ.κ. Σαχίνης και Τόσιος ανέφεραν πως πέρα από τις εσωτερικές δράσεις, «το σημαντικότερο και αυτό που ζητάμε είναι διμερή συμβόλαια με μεγάλους καταναλωτές». Μέχρι στιγμής, όμως, δεν υπάρχει μεγάλη προσφορά για διμερή συμβόλαια, πρόσθεσε ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ. Προς αυτή την κατεύθυνση, η εταιρεία στοχεύει στην απόκτηση ευελιξίας σχετικά με προμήθειες και έργα, ενώ ως μεγάλος καταναλωτής κάνει ό,τι μπορεί για να περιορίσει το ενεργειακό της αποτύπωμα.
Οι εσωτερικές δράσεις και το net zero
Πέρα από τις διμερείς συμβάσεις τις οποίες υπολογίζει ως μελλοντικό «όπλο», η ΕΥΔΑΠ προχωρά σε άμεσες δράσεις διαχείρισης του ενεργειακού κόστους σε εσωτερικό επίπεδο. Δράσεις όπως η μερική μεταφορά της διαδικασίας επεξεργασίας νερού από τα Κιούρκα στο Μενίδι με σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας, η αντικατάσταση του φυσικού αερίου με βιοαέριο στην Ψυττάλεια για χρήση αποξήρανσης ιλύος, αλλά και δράσεις για τη μείωση κατανάλωσης καυσίμων μέσω χρήσης ειδικού πρόσθετου στο πετρέλαιο και στο ντίζελ.
Χάρης Σαχίνης, Διευθύνων Σύμβουλος, ΕΥΔΑΠ
Πρωτεύοντα ρόλο στον στρατηγικό σχεδιασμό της ΕΥΔΑΠ παίζει η σταδιακή μείωση του ανθρακικού της αποτυπώματος στο «δρόμο» για το μηδενισμό (net zero), ο οποίος προγραμματίζεται να επιτευχθεί έως το 2030. Για αρχή, το 2023 έχει μπει στις «ράγες» η σταδιακή αντικατάσταση του υπάρχοντος στόλου με ηλεκτρικά οχήματα, ενώ το 2024 αναμένεται να ακολουθήσει η εγκατάσταση φωτοβολταϊκού 3,5 MW net-metering. Τα επόμενα χρόνια και με απώτερο σκοπό το net zero, η ΕΥΔΑΠ σχεδιάζει την αναβάθμιση των ενεργοβόρων αντλιοστασίων δικτύων, την ενεργειακή αναβάθμιση εγκαταστάσεων, την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών 17MW εντός των εγκαταστάσεών της και την ανάπτυξη νέων υδροηλεκτρικών εγκαταστάσεων σε διαχειριζόμενες εγκαταστάσεις της. Ωστόσο, πέρα από τις προγραμματισμένες δράσεις η ΕΥΔΑΠ εξετάζει πρόσθετες εναλλακτικές για ταχύτερη μετάβαση στο net zero, με ευρύτερο στόχο τη μείωση της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας σε ετήσια βάση από τα 360 GWh στα 310 GWh.
Επενδυτικό «γρανάζι» η Ανατολική Αττική
Το ποσό των επενδύσεων της ΕΥΔΑΠ έχει διπλασιαστεί από το 2019 και θα τριπλασιαστεί το 2023. Υπολογίζεται στα 1,6 δισ. ευρώ, με «αιχμή του δόρατος» την Ανατολική Αττική όπου θα υλοποιηθούν οι μισές επενδύσεις (περίπου 800 εκατ. ευρώ). Το 90% των έργων έχει χρηματοδοτηθεί από την ΕΕ. Ως προς το υπόλοιπο ποσό των επενδύσεων, περίπου 400 εκατ. ευρώ κατευθύνονται σε έργα μετασχηματισμού, περίπου 200 εκατ. ευρώ σε έργα αντικατάστασης δικτύου ύδρευσης για τη μείωση των διαρροών και περίπου 250 εκατ. ευρώ σε νέες δραστηριότητες, οι οποίες μεγαλώνουν την δυνατότητα της εταιρείας να στοχεύσει προς την ανάπτυξη νέων υπηρεσιών και αγορών.
Σχετικά με την εξέλιξη των έργων στην Ανατολική Αττική, από τα 800 εκατ. ευρώ «τρέχουν» ήδη έργα ύψους 150 εκατ. ευρώ και το 2023 θα προκηρυχθούν έργα 280 εκατ. ευρώ. Ο κ. Σαχίνης διευκρίνισε πως από τα 280 εκατ. ευρώ του επόμενου έτους, τα 200 εκατ. ευρώ αφορούν το έργο των δήμων Σαρωνικού και Κρωπίας, όπου θα γίνουν και οι περισσότερες τοπικές συνδέσεις (12.500 από συνολικά 45.000). Επιπλέον, δρομολογείται η κατασκευή νέων Κέντρων Επεξεργασίας Λυμάτων (ΚΕΛ) από την ΕΥΔΑΠ και συγκεκριμένα σε Ραφήνα, Μαραθώνα και Ωρωπό.
Αναστάσιος Τόσιος, Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος
Νέο ρυθμιστικό πλαίσιο και σταθερά τιμολόγια
Με στόχο να βελτιώσει την ορατότητα της εταιρείας, η ΕΥΔΑΠ αποκτά νέο ρυθμιστικό πλαίσιο, το οποίο θα είναι πλήρως λειτουργικό μέσα στο 2023. Το νέο πλαίσιο είναι βασισμένο στη Ρυθμιζόμενη Περιουσιακή Βάση, ενώ παράλληλα θα είναι παρόμοιο με το ρυθμιστικό πλαίσιο ενέργειας. Σύμφωνα με τη διοίκηση της εταιρείας, η νέα ρυθμιστική αρχή αποτελεί καθαρά θέμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο τρόπος που θα τεθεί σε λειτουργεί αποτελεί καθαρά θέμα του Δημοσίου, ενώ στο συντονισμός της αρχής θα εμπλακούν πέντε υπουργεία.
Βασικό σκοπός του ρυθμιστή θα είναι η μείωση του κόστους με εναλλακτικούς τρόπους, χωρίς ωστόσο να αλλάζουν τα τιμολόγια. Όπως τόνισε ο κ. Σαχίνης, τα τιμολόγια θα παραμείνουν σταθερά έως ότου οριστεί νέο τιμολόγιο με βάση το νέο κανονιστικό πλαίσιο περίπου στα τέλη του 2023. Παράλληλα, σημείωσε πως «έχουμε το δεύτερο φθηνότερο τιμολόγιο στην Ευρώπη και δεν το έχουμε αλλάξει εδώ και 13 χρόνια».
Έξυπνοι μετρητές
Εντός του επόμενου έτους αναμένεται να ολοκληρωθεί η προετοιμασία του διαγωνισμού για τα smart meters (έξυπνοι μετρητές). Σύμφωνα με τον CEO της ΕΥΔΑΠ, «αυτό είναι κάτι που πρέπει να το συζητήσουμε με τον ρυθμιστή» αναφερόμενος στο θέμα της χρηματοδότησης, ενώ πρόσθεσε πως «κοιτάζουμε το Ταμείο Ανάκαμψης και τα προγράμματα ψηφιακού μετασχηματισμού» για πρόσθετους πόρους και επιδοτήσεις. Για το σύνολο των έξυπνων μετρητών υπολογίζεται ότι θα επενδυθούν περίπου 300 εκατ. ευρώ, αν και δεν είναι ο ακριβής προϋπολογισμός όπως έσπευσε να διευκρινίσει ο κ. Τόσιος. Σύμφωνα με το πλάνο αντικατάστασης των συμβατικών μετρητών της ΕΥΔΑΠ, πρόκειται να τεθούν σε λειτουργία 200 χιλιάδες smart meters ετησίως, ενώ το συγκεκριμένο επενδυτικό πλάνο δεν πρόκειται να επηρεάσει την επιχειρησιακή λειτουργία της εταιρείας.
Αναφορικά με τους υπόλοιπους στόχους για το 2023, μεταξύ άλλων προβλέπεται ο τριπλασιασμός των εκτελεσθέντων έργων/επενδύσεων από 15 εκατ. ευρώ σε 45 εκατ. ευρώ (διπλασιασμός το 2022 στα 30 εκατ. ευρώ), ενώ θα προχωρήσει και ο διαγωνισμός για την ανακαίνιση της δεύτερης πιο ενεργοβόρας εγκατάστασης της εταιρείας μετά την Ψυττάλεια, της ΜΕΝ Πολυδενδρίου. Επεκτείνεται, ακόμη, η περιοχή δραστηριότητας του τομέα αποχέτευσης όσον αφορά στη λειτουργία και συντήρηση δικτύου ακαθάρτων και ΚΕΛ στους Δήμους Μεγάρων, Κορωπίου, Παιανίας και Μαρκοπούλου. Δρομολογούνται, επίσης, ο ανασχεδιασμός του μοντέλου διαχείρισης της εφοδιαστικής αλυσίδας (αναδιοργάνωση των αποθηκών), η δημιουργία ενός ενιαίου αποθηκευτηρίου δεδομένων (data warehouse /data lake) εντός του 2023 και χρήση των δεδομένων αυτών με τεχνολογίες big-data analytics & AI, αλλά και η πλήρης αναβάθμιση του εταιρικού data center (σε Hybrid CLOUD-VM on-premise hardware) για την ασφαλέστερη και γρηγορότερη λειτουργία των εταιρικών πληροφοριακών συστημάτων.
Τέλος, ως βασική της επιτυχία η διοίκηση της ΕΥΔΑΠ ανέφερε την επιτυχημένη αποτύπωση συμφωνίας με το Ελληνικό Δημόσιο, για πρώτη φορά από το 1999, ως προς το διαδικαστικό σκέλος και στην όλη διαδικασία για την έγκρισή της. Η νέα σύμβαση είναι διάρκειας 20 ετών και έχει αναδρομική ισχύ από το 2020.
Αριστοτέλης Παππάς
