Αναλύοντας τα χαρακτηριστικά του ελληνόκτητου στόλου, η έκθεση αναφέρει ότι η Ελλάδα είναι η μεγαλύτερη ναυτιλιακή χώρα στον κόσμο, καθώς οι Έλληνες πλοιοκτήτες ελέγχουν το 21% του παγκόσμιου εμπορικού στόλου σε όρους dwt .

Τα τελευταία δέκα χρόνια η συνολική χωρητικότητα του ελληνικού εμπορικού στόλου, που αποτελείται από 5.520 πλοία, έχει αυξηθεί κατά 50%.

Mάλιστα η ελληνική ναυτιλία χαρακτηρίζεται ως βασικός πυλώνας της μεταφοράς αναγκαίων αγαθών, καθώς αντιπροσωπεύει (σε όρους dwt):

• 31,27% του παγκόσμιου στόλου πετρελαιοφόρων

• 25,32% του παγκόσμιου στόλου μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου

• 22,65% του παγκόσμιου στόλου μεταφοράς Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG)

• 15,79% του παγκόσμιου στόλου μεταφοράς χημικών και προϊόντων πετρελαίου

• 11,46% του παγκόσμιου στόλου μεταφοράς υγραερίου (LPG)

• 8,92% του παγκόσμιου στόλου μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων

Ο ελληνόκτητος εμπορικός στόλος είναι ο μεγαλύτερος cross-trader στον κόσμο, μεταφέροντας φορτία μεταξύ τρίτων χωρών σε ποσοστό άνω του 98% της μεταφορικής του ικανότητας.

Οι Έλληνες πλοιοκτήτες δραστηριοποιούνται κυρίως στην bulk/tramp ναυτιλία, τον τομέα που ειδικεύεται στη μεταφορά βασικών προϊόντων, όπως σιτηρά και άλλα γεωργικά προϊόντα, πετρέλαιο και φυσικό αέριο, σιδηρομετάλλευμα, χημικά προϊόντα, άνθρακα, λιπάσματα και δασικά προϊόντα.

Η bulk/tramp ναυτιλία έχει τα χαρακτηριστικά μιας σχεδόν απόλυτα ανταγωνιστικής αγοράς, όπου η πλοιοκτησία δε μπορεί να επηρεάσει τις τιμές της ναυλαγοράς.

Η ναυτιλιακή δραστηριότητα παρέχει μεταφορές με τον πιο οικονομικά αποδοτικό και αποτελεσματικό τρόπο. Για παράδειγμα, μέσω των συνεχώς αυξανόμενων οικονομιών κλίμακας, το κόστος μεταφοράς διατηρείται εντυπωσιακά χαμηλά προς όφελος του τελικού καταναλωτή.

Η ελληνική ναυτιλία είναι πρωτοπόρος και σε αυτό τον τομέα. Ο μέσος όρος χωρητικότητας ενός ελληνόκτητου πλοίου είναι σχεδόν διπλάσιος σε σχέση με τον μέσο όρο σε παγκόσμιο επίπεδο.

Ειδικότερα, κατά την προηγούμενη δεκαετία, το μέσο μέγεθος των ελληνόκτητων πλοίων αυξήθηκε σημαντικά και διαμορφώνεται σήμερα στα 81.395 dwt, ενώ ο παγκόσμιος μέσος όρος παραμένει πολύ χαμηλότερος, στα 45.337 dwt.

Πράγματι, η ανάπτυξη του παγκόσμιου θαλάσσιου εμπορίου τις τελευταίες δεκαετίες δεν συνοδεύτηκε από αντίστοιχη αύξηση του κόστους μεταφοράς, συμβάλοντας έτσι στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου παγκοσμίως

Οι Έλληνες πλοιοκτήτες συνεχίζουν να αξιοποιούν σημαντικές οικονομίες κλίμακας και να κάνουν μεγάλες επενδύσεις σε νεότευκτα πλοία και εξοπλισμό με υψηλή περιβαλλοντική απόδοση.

Οι ελληνικές παραγγελίες νεότευκτων πλοίων ανέρχονται (Απρίλιος 2023) σε 241 πλοία, που αντιστοιχούν σε 19 εκατομμύρια dwt. Αυτός ο αριθμός αντιπροσωπεύει μια σημαντική αύξηση 40% σε σύγκριση με τις παραγγελίες του προηγούμενου έτους (173 πλοία), αποδεικνύοντας ότι η ελληνική πλοιοκτησία πρωτοστατεί στην ανανέωση του στόλου της.

Υπολογίζεται ότι πάνω από το 40% των πετρελαιοφόρων και σχεδόν ένα στα 6 πλοία μεταφοράς LNG που κατασκευάζονται σήμερα θα παραδοθούν σε Έλληνες πλοιοκτήτες.

Επιπλέον, ο μέσος όρος ηλικίας του ελληνόκτητου στόλου (περίπου 10 χρόνια), είναι χαμηλότερος από τον παγκόσμιο μέσο όρο (σχεδόν 11 χρόνια).

Ελληνική Ναυτιλία: Στρατηγικός Τομέας για την Ευρωπαϊκή Οικονομία

Η ναυτιλία μεταφέρει περισσότερο από το 72% του εξωτερικού εμπορίου της ΕΕ. Για πολλές κατηγορίες βασικών προϊόντων διατροφής, ενέργειας και πρώτων υλών, περισσότερο από το 80% του συνολικού όγκου του εξωτερικού εμπορίου της ΕΕ μεταφέρεται δια θαλάσσης - όπως ρύζι (90%), δημητριακά (86%), λιπάσματα (86%), καφές, τσάι και μπαχαρικά (83%), ζωικά ή φυτικά λίπη και έλαια (83%), τεχνητά υφάσματα (83%), ενώ για ορισμένα μεταλλεύματα (νικέλιο, αλουμίνιο και χαλκός), περισσότερο από το 97% των φορτίων μεταφέρεται δια θαλάσσης .

Όπως συμβαίνει και με το παγκόσμιο εμπόριο, τα προϊόντα που μεταφέρονται από τον τομέα της bulk/tramp ναυτιλίας αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος των φορτίων που διακινούνται στους λιμένες της ΕΕ.

Η ελληνική ναυτιλία είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της ευρωπαϊκής ναυτιλίας, καθώς αντιπροσωπεύει το 60% του στόλου που ελέγχεται από την ΕΕ .

Στους τύπους πλοίων στρατηγικής σημασίας, οι Έλληνες πλοιοκτήτες ελέγχουν πάνω από το 70% της συνολικής χωρητικότητας του στόλου της ΕΕ, διασφαλίζοντας τον εφοδιασμό της EE με βασικά αγαθά και κρίσιμα υλικά.

Ειδικότερα, οι Έλληνες πλοιοκτήτες ελέγχουν το 80% των πλοίων μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου που ελέγχονται από την ΕΕ, το 73% των πετρελαιοφόρων, το 85% των πλοίων μεταφοράς LNG και το 17% των πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων.

Περισσότερο από το 1/3 του ελληνόκτητου στόλου φέρει σημαία Κράτους Mέλους της ΕΕ, ενισχύοντας περαιτέρω την προστιθέμενη αξία του τομέα για την ευρωπαϊκή οικονομία.

Η ελληνική ναυτιλία παίζει καθοριστικό ρόλο στη διασφάλιση του αδιάλειπτου εφοδιασμού των ευρωπαϊκών χωρών με ενεργειακά προϊόντα. Τα Κράτη Μέλη της ΕΕ βασίζονται σχεδόν αποκλειστικά σε εισαγωγές για την κάλυψη των αναγκών τους σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο.

Συγκεκριμένα, η ΕΕ εισάγει το 91,7% των αναγκών της σε πετρέλαιο και προϊόντα πετρελαίου , το 83,4% των αναγκών της σε φυσικό αέριο και το 37,5% των αναγκών της σε στερεά ορυκτά καύσιμα, με το μεγαλύτερο μέρος των ποσοτήτων αυτών να μεταφέρεται δια θαλάσσης.

Η εισαγόμενη ενέργεια δια θαλάσσης αναμένεται να αυξηθεί ακόμη περισσότερο τα επόμενα χρόνια, καθώς η πολιτική της ΕΕ (π.χ. RePowerEU / Green Deal Industrial Plan) επιδιώκει, λόγω γεωπολιτικών εξελίξεων, να διευρύνει τις επιλογές της σε σχέση με τις χώρες από τις οποίες εισάγεται ενέργεια.

Ταυτόχρονα, η πρόσφατη Πρωτοβουλία της ΕΕ Green Deal Industrial Plan (GDIP) στοχεύει στο να καταστήσει την Ευρώπη κόμβο πράσινων προϊόντων και νέων τεχνολογιών.

Η επιτυχία του GDIP θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τον ναυτιλιακό τομέα, ώστε να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα της εφοδιαστικής αλυσίδας και να διασφαλιστεί η ανεμπόδιστη ροή Κρίσιμων Πρώτων Υλών - το 90% των οποίων μεταφέρεται ήδη δια θαλάσσης - και άλλων βασικών αγαθών για την ευρωπαϊκή οικονομία.

Τα πλοία θα μεταφέρουν επίσης το μεγαλύτερο μέρος των νέων πράσινων προϊόντων και εναλλακτικών καυσίμων σε όλο τον κόσμο.

Επιπλέον, η Ναυτιλία Μικρών Αποστάσεων (ΝΜΑ) διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη διασφάλιση των εμπορικών ροών τόσο εντός της ΕΕ όσο και μεταξύ Κρατών Μελών της ΕΕ και γειτονικών τρίτων χωρών.

Υπολογίζεται ότι 1,8 δισεκατομμύρια τόνοι εμπορευμάτων μεταφέρθηκαν με πλοία της ναυτιλίας μικρών αποστάσεων το 20217 , σχεδόν 100 εκατομμύρια τόνοι περισσότεροι σε σχέση με το προηγούμενο έτος.

Το μεγαλύτερο μέρος αποτελείται από υγρά χύδην φορτία (40% του συνόλου), ξηρά χύδην αγαθά (21%), μεγάλα εμπορευματοκιβώτια (17%) και φορτία Ro-Ro (15%).

Όσον αφορά στη γεωγραφική κατανομή των λιμένων προέλευσης και προορισμού, 35% βρίσκεται στη Μεσόγειο Θάλασσα, 24% στη Βαλτική και 24% στη Βόρεια Θάλασσα.

Η ΝΜΑ παραμένει ένας από τους πιο φιλικούς προς το περιβάλλον τρόπους μεταφοράς, που επιτρέπει την αποσυμφόρηση των οδικών αξόνων.

Η ανταγωνιστικότητά της πρέπει να διαφυλαχθεί ώστε να αποφευχθεί η στροφή προς τις οδικές μεταφορές, εξέλιξη που θα επηρέαζε αρνητικά την ευρωπαϊκή περιβαλλοντική στρατηγική.

Η Συμβολή της Ναυτιλίας στην Ελληνική Οικονομία

Η ναυτιλία αποτελεί έναν από τους πιο παραγωγικούς πυλώνες της ελληνικής οικονομίας μέσω της οικονομικής, κοινωνικής και στρατηγικής συμβολής της.

Η συνολική συνεισφορά της στην ελληνική οικονομία αγγίζει το 7% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ), ενώ δημιουργεί άμεσα και έμμεσα εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας στη χώρα.

Η ναυτιλία παρέχει μεγάλες χρηματορροές στην ελληνική οικονομία. Το 2022 οι εισροές στο ελληνικό ισοζύγιο πληρωμών από τις θαλάσσιες μεταφορές ξεπέρασαν τα €21 δισ., αποτελώντας τη μεγαλύτερη συνεισφορά που καταγράφηκε τα τελευταία 20 χρόνια.

Ιδιαίτερα σημαντικό είναι ότι για την περίοδο 2012-2022 η ναυτιλία συνεισέφερε €148 δισ. σε εισροές στην ελληνική οικονομία, αναδεικνύοντας τον καθοριστικό ρόλο του κλάδου για την Ελλάδα.

Η ναυτιλία αποτελεί τη ραχοκοκαλιά ενός ακμάζοντος κλάδου ναυτιλιακών υπηρεσιών στη χώρα μας, προσελκύοντας επενδύσεις και καινοτομία.

Οι Έλληνες πλοιοκτήτες επενδύουν επίσης σε μεγάλο βαθμό και σε πολλούς άλλους οικονομικούς τομείς στην Ελλάδα, όπως η τεχνολογία, οι υπηρεσίες, η αγορά ακινήτων, ο τουρισμός κ.α., αυξάνοντας την προστιθέμενη αξία της ναυτιλίας στην οικονομία της χώρας.