Υπενθυμίζεται ότι ο εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτή σύμφωνα  με τη Eurostat αυξήθηκε στο 10,7%, από 9,1% τον προηγούμενο μήνα.

Αναλυτικότερα το +10,7% -ένα από τα έξι υψηλότερα ποσοστά που καταγράφηκαν σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση-  ήλθε λόγω της κατακόρυφης αύξησης των ενεργειακών προϊόντων που αυξήθηκαν σε ποσοστό 60,9% τον Μάιο από 57,6% τον Απρίλιο αλλά και των μεγάλων ανατιμήσεων στα είδη διατροφής. Ο κλαδικός δείκτης των τροφίμων και των ποτών έκλεισε με αύξηση 11% τον Μάιο έναντι 8,9% τον Απρίλιο.

Πάντως ο Μάιος έκλεισε με μείωση στην τιμή χονδρικής του ηλεκτρικού ρεύματος, αλλά και με μείωση της τιμής του φυσικού αερίου. Στο μεν ηλεκτρικό ρεύμα η τιμή χονδρικής υποχώρησε περίπου στα 225 ευρώ η μεγαβατώρα, ενώ στο φυσικό αέριο -πριν από τη χθεσινή κατακόρυφη αύξηση- η μεγαβατώρα είχε συγκρατηθεί κάτω από τα 90 ευρώ. Παρόλα αυτά βέβαια το βάρος που καλούνται να σηκώσουν τα νοικοκυριά είναι δυσβάσταχτο, λόγω και της εκτόξευσης της τιμής των καυσίμων αλλά του κόστους στέγασης ενώ ο πληθωριστικός “πυρετός” επιφέρει και ανατροπές στο μακροοικονομικό σενάριο και δη την πορεία της ανάπτυξης. 

Το ΑΕΠ

‘Ετσ, πέρα από το ότι, ήδη, η πρόβλεψη για την αύξηση του ΑΕΠ έχει πέσει κατά μία μονάδα, στο 3,1% από 4,5%, ένα “φρένο” στην κατανάλωση λόγω του συνεχιζόμενου ράλι τιμών, αναπόφευκτα, θα επιφέρει και νέα πλήγματα στο ΑΕΠ. Τούτου δοθέντος μια νέα αναθεώρηση προς τα κάτω των προβλέψεων είναι στο ορίζοντα με το εναλλακτικό σενάριο για το ΑΕΠ να βάζει τον πήχη στην περιοχή του 2,1%. Μια τέτοια εξέλιξη, βέβαια, οδηγεί σε ολική ανατροπή της όλης πορείας της οικονομίας με πολλαπλές επιπτώσεις.

Η κυβέρνηση

Πάντως  σε αυτό το σκηνικό η πολιτεία καλείται να προβεί σε πιο αποτελεσματικές κινήσεις και το οικονομικό επιτελείο να βρει λύσεις ώστε και τα νοικοκυριά να κρατήσει όρθια, και τη δημοσιονομική ισορροπία να κρατήσει αλλά την ανάπτυξη να τονώσει. Βέβαια, με δεδομένα τα κόστη δανεισμού, τα περιθώρια είναι πεπερασμένα, ειδικά σε ό,τι έχει να κάνει με μειώσεις έμμεσων φόρων. Έτσι, η όλη άσκηση έχει πολλαπλό δείκτη δυσκολίας. Και σε αυτό βέβαια το σκηνικό έρχεται να προστεθεί και η μειωμένη απόδοση που έχουν τα όποια “αναχώματα” στην ακρίβεια έχουν ληφθεί μέχρι τώρα. 

Αναπόφευκτα, με δεδομένη την πορεία των τιμών, “μπαινοβγαίνει” στη συζήτηση για μειωμένο ΦΠΑ στα τρόφιμα και δη σε συγκεκριμένα βασικά είδη, με την κυβέρνηση να είναι απρόθυμη προς ώρας να προβεί σε κάποια κίνηση, καθώς εκτιμάται ότι δε θα έχει ουσιαστικό αποτέλεσμα στις τιμές, αλλά θα επιφέρει και νέα επιβάρυνση στο κρατικό ταμείο.

Πάντως, ο πληθωρισμός στην ομάδα με τα είδη διατροφής έτρεχε με μεγαλύτερη ταχύτητα από το μέσο πληθωρισμό τον Απρίλιο φθάνοντας στο 10,9%, όταν την ίδια περίοδο του 2021 ήταν αρνητικός κατά 1,2%. Κάτι που με απλά λόγια σημαίνει ότι ο καταναλωτής, και ειδικά από τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα που δαπανά μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματός του για τρόφιμα, καλείται να βάλει βαθιά το χέρι στην τσέπη για να καλύψει βασικές ανάγκες.

“Συνετές κινήσεις”

Μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό ΣΚΑΙ 100,3, ο υπουργός δήλωσε ότι «χρειάζεται να είμαστε συνέχεια κοντά στην κοινωνία, χρειάζεται να βρίσκουμε δημοσιονομικό χώρο και να τον επιστρέφουμε στην κοινωνία». Πρόσθεσε, όμως, ότι απαιτείται «σύνεση και σωφροσύνη», διότι «είμαστε μια ιδιαίτερη χώρα που πρέπει να προσέχουμε πολύ τα δημοσιονομικά μας. Θα υπάρχει και φέτος πρωτογενές έλλειμμα, το δημόσιο χρέος είναι μεν βιώσιμο, αλλά το υψηλότερο στην Ευρώπη, είμαστε ακόμη σε καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας και δεν υπάρχει επενδυτική βαθμίδα».

Άλλα μέτρα 

Πέρα από κάποιες συμβολικές και στοχευμένες κινήσεις σε τρόφιμα εξετάζονται πιθανές κινήσεις στο μέτωπο των καυσίμων, όπως

1. Η επανάληψη της επιδότησης βενζίνης από 30 έως 50 ευρώ για όλους για ένα τρίμηνο ή εναλλακτικά μονό για τους κατοίκους των νησιών και όσους ταξιδέψουν για διακοπές κατά την τουριστική περίοδο.

2. Μια παρέμβαση αντίστοιχη με την επιδότηση του πετρελαίου κίνησης, ήτοι επιδότηση της βενζίνης στην αντλία με ποσό άνω των 15 λεπτών ανά λίτρο.

3. Διεύρυνση του μεταφορικού ισοδύναμου για εξίσωση του κόστους μεταφοράς με μέσα μαζικής μεταφοράς από την ηπειρωτική Ελλάδα σε νησί ή από νησί σε νησί με το κόστος που θα ίσχυε στην ηπειρωτική Ελλάδα για την ίδια απόσταση. To μέτρο, ήδη, εφαρμόζεται στα ακόλουθα νησιά: Αγαθονήσι, Άγιος Ευστράτιος, Αλόννησος, Αμοργός, Ανάφη, Αντίπαρος, Αστυπάλαια, Ίος, Ικαρία, Κάρπαθος, Κάσος, Κέα, Κίμωλος, Κύθηρα, Κύθνος, Λειψοί, Λέρος, Μεγίστη, Μήλος, Νίσυρος, Πάτμος, Σαμοθράκη, Σέριφος, Σίκινος, Σίφνος, Σκιάθος, Σκόπελος, Σκύρος, Σύμη, Τήλος, Φολέγανδρος, Φούρνοι, Χάλκη και Ψαρά.

Γιώργος Αλεξάκης