Αν και οι εκτιμήσεις των οικονομολόγων έκαναν λόγο για υποχώρηση στο 4,4% από το 5% του Δεκεμβρίου, διαψεύστηκαν, βάζοντας ακόμα πιο δύσκολα στην ΕΚΤ που θέλει να κρατήσει μια σχετικά χαλαρή νομισματική πολιτική.
Επί τάπητος αναμένεται να τεθούν ο πληθωρισμός, οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι και η πρόσφατη άνοδος των αποδόσεων των ομολόγων, καθώς και οι οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας.
Ένα βασικό ερώτημα θα είναι το πώς μπορεί να διαμορφωθεί ανεξάρτητη νομισματική πολιτική στην περιοχή, τη στιγμή που τράπεζες όπως η Federal Reserve των ΗΠΑ εισέρχονται σε έναν δυναμικό κύκλο σύσφιξης της δικής τους.
«Ο πληθωρισμός συνεχίζει να εκπλήσσει προς τα πάνω, η Fed φαίνεται έτοιμη να αυξήσει τα επιτόκια έως και έξι φορές φέτος, ξεκινώντας από τις 16 Μαρτίου. Σε αυτό το πλαίσιο, η ΕΚΤ θα προβληματιστεί ακόμα περισσότερο σε αυτή τη συνεδρίαση για τη δική της στάση», δήλωσε ο Χόλγκερ Σμίντινγκ, επικεφαλής οικονομολόγος της Berenberg Bank.
Παράλληλα, και η Τράπεζα της Αγγλίας που επίσης συνεδριάζει την Πέμπτη αναμένεται, σύμφωνα με τους αναλυτές, να ανακοινώσει αύξηση των επιτοκίων.
Η... καυτή πατάτα στη Λαγκάρντ
Όλα τα βλέμματα θα είναι στραμμένα στην πρόεδρο της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ και τις ανακοινώσεις της την Πέμπτη, ώστε να δουν αν θα διαφοροποιήσει τις προηγούμενες δηλώσεις ότι μια αύξηση των επιτοκίων είναι «πολύ απίθανη» το 2022 ή εάν θα υπάρξει μια προσαρμογή στην αξιολόγηση της ΕΚΤ σχετικά με τον «παροδικό» χαρακτήρα της τρέχουσας εκτίναξης του πληθωρισμού.
Η ΕΚΤ επέμεινε ότι η αύξηση των τιμών είναι προσωρινή και τα μηνύματα ενθαρρυντικά, αλλά οι αγορές θα αναζητήσουν οποιαδήποτε αλλαγή στον τόνο κατά τη συνεδρίασή της την Πέμπτη.
«Το απροσδόκητα υψηλό ποσοστό πληθωρισμού είναι ένα χαστούκι για την ΕΚΤ. Θα πρέπει επιτέλους να αναγνωρίσει τους μαζικά αυξημένους κινδύνους πληθωρισμού και να ξεκολλήσει από το πεντάλ της νομισματικής πολιτικής», δήλωσε ο Γιόργκ Κράμερ, επικεφαλής οικονομολόγος της Commerzbank.
Οι δευτερογενείς επιπτώσεις από τον πληθωρισμό
Με τον πληθωρισμό υψηλότερα για μεγαλύτερο από το αναμενόμενο χρονικό διάστημα και τις τιμές του πετρελαίου αυξημένες, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής εξετάζουν εάν αυτό οδηγεί σε υψηλότερες μισθολογικές απαιτήσεις, οι οποίες με τη σειρά τους ωθούν τον πληθωρισμό των τιμών.
Όπως υπογραμμίζουν, δεν βλέπουν τους μισθούς να ανταποκρίνονται σημαντικά στον πληθωρισμό. Η κυβέρνηση της Γερμανίας πιστεύει ότι η οικονομική ανάκαμψη και ο υψηλότερος πληθωρισμός θα οδηγήσουν πιθανότατα σε «κάπως ισχυρότερη αύξηση των μισθών» φέτος.
«Οι μισθοί είναι το κομμάτι που λείπει από το παζλ, και αν δούμε πληθωρισμό εκεί, θα έχουμε αύξηση επιτοκίων. Και αυτό μπορεί να έρθει ήδη από την άνοιξη του επόμενου έτους», σημειώνει ο επικεφαλής στρατηγικής της Danske Bank, Πιέτ Χάινς Κρίστιανσεν.
Η κλιμακούμενη ένταση ανάμεσα σε Ρωσία και Ουκρανία
Ένα άλλο θέμα που βρίσκεται ψηλά στην ημερήσια διάταξη είναι οι εντάσεις μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένων τυχόν πιθανών επιπτώσεων.
«Εάν οι εντάσεις κλιμακωθούν, με αποτέλεσμα διαταραχές στον ενεργειακό εφοδιασμό της Ευρώπης, αναμένουμε από την ΕΚΤ να αναλάβει ρόλο... ειρηνοποιού, εστιάζοντας στον αντίκτυπο της ανάπτυξης και της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, παραβλέποντας τον λογικά υψηλότερο ενεργειακό πληθωρισμό βραχυπρόθεσμα», εξήγησε ο Ανατόλι Ανένκοφ, αναλυτής της πολιτικής της ΕΚΤ της Societe Generale.
Ο παράγοντας «Όμικρον»
Η παραλλαγή Όμικρον του κορονοϊού έχει επιβαρύνει την οικονομία, αλλά με τις περισσότερες χώρες να αποφεύγουν το πλήρες lockdown, τα στοιχεία δείχνουν ότι η οικονομική δραστηριότητα διατηρείται σχετικά καλά.
Όμως, ο επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ, Φίλιπ Λέιν, έχει επισημάνει ότι ο αντίκτυπος της Όμικρον θα μετρηθεί σε εβδομάδες και όχι σε μήνες.
Για όσους παρακολουθούν την πολιτική της ΕΚΤ, το γεγονός ότι η οικονομία δείχνει να ξαναβρίσκει τα πατήματά της, σημαίνει ότι θα μπορούσε να αυξηθεί η πίεση για γρηγορότερη απόσυρση του προγράμματος στήριξης. Οι αβεβαιότητες θολώνουν επίσης τις προοπτικές, καθώς οι υψηλές τιμές του πετρελαίου και η επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας μπορεί να εκτροχιάσουν την ανάπτυξη.
Πίσω από τις λέξεις
Γενικότερα, η ΕΚΤ φαίνεται να αποδέχεται το γεγονός ότι εξακολουθεί να υπάρχει σημαντική αβεβαιότητα σχετικά με τις προοπτικές για τον πληθωρισμό. «Υπήρξαν 17 χρήσεις της λέξης “αβεβαιότητα” στη συνέντευξη Τύπου του Δεκεμβρίου, από καμία τον Οκτώβριο, και τον προηγούμενο μήνα υπήρξαν γενικότερα αναφορές για “εξαιρετικά υψηλή αβεβαιότητα” γύρω από τον πληθωρισμό», επεσήμανε ο Μαρκ Γουόλ, επικεφαλής οικονομολόγος της Deutsche Bank.
Αν και η Λαγκάρντ προς το παρόν αποκρούει τα σενάρια για αύξηση των επιτοκίων μέσα στο 2022 και την υιοθέτηση μιας πιο επιθετικής νομισματικής πολιτικής, οι πληθωριστικές πιέσεις έχουν οδηγήσει κάποιους αναλυτές να εκτιμούν ότι μπορεί να υπάρξουν και δύο αυξήσεις επιτοκίων φέτος.
Η Deutsche Bank εκτιμά ότι η ΕΚΤ θα αυξήσει τα επιτόκια κατά 25 μονάδες βάσης από τον Δεκέμβριο του 2022 έως τον Ιούνιο του 2023, ενώ άλλοι κάνουν λόγο για αύξηση 10 μονάδων βάσης μέχρι τον Οκτώβριο.
Νατάσα Παπαδημητροπούλου
