Αφενός, προωθεί τη συνέχιση της διαδικασίας εξοικονόμησης κι αφετέρου σχεδιάζει νέα προσκόμματα, στα ήδη υπάρχοντα για τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου.
Κατανάλωση
Συγκεκριμένα, τη συνέχιση της διαδικασίας περιορισμού της κατανάλωσης φυσικού αερίου συζητά σήμερα το Συμβούλιο των Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ στις Βρυξέλλες, στο πλαίσιο μιας συνολικής πρότασης που καταθέτει η Επίτροπος Ενέργειας, Kadri Simson στο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας για την καλύτερη προστασία των καταναλωτών από τις αυξήσεις των τιμών της ενέργειας και θωράκισης της βιομηχανίας της ΕΕ.
Ουσιαστικά η Κομισιόν προτείνει στα κράτη μέλη να συνεχίσουν για άλλους δώδεκα μήνες το καθεστώς περιορισμών, στη βάση στοχοθεσίας για μείωση κατά 15% της κατανάλωσης φυσικού αερίου σε επίπεδο Ε.Ε.
Υπενθυμίζεται ότι το μέτρο λήγει στις 31 Μαρτίου και θα πρέπει σήμερα να ληφθούν αποφάσεις. Βέβαια, οι περιορισμοί στην κατανάλωση γίνονται σε εθελοντική βάση, αλλά καθίστανται υποχρεωτικοί σε περιπτώσεις έκτακτων συνθηκών, δηλαδή εάν τεθεί η ΕΕ σε κατάσταση επιφυλακής ως προς την ασφάλεια εφοδιασμού.
Να σημειωθεί ότι το μέτρο φαίνεται να απέδωσε, σε συνδυασμό, με την κακοκαιρία αλλά και άλλες κινήσεις εισέφερε, όπως εκτιμάται, στην πτώση τιμών.
Συγκεκριμένα, με βάση στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καταγράφηκε μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου κατά 19,3% την περίοδο Αυγούστου 2022 – Ιανουαρίου 2023 κάτι που οδήγησε τις αποθήκες αερίου στο να έχουν μια καλή «αφετηρία» για τον επόμενο χειμώνα.
Συγκεκριμένα τα ποσοστά πλήρωσης των αποθηκών αερίου στην Ευρώπη είναι με το τέλος της χειμερινής περιόδου πάνω από 50%, όταν συνήθως είναι στο 28% με 33%.
Στηρίζει η Ελλάδα
Στο μεταξύ ο Έλληνας υπουργός Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, αναμένεται, με βάση πληροφορίες να στηρίξει μαζί με άλλες χώρες την πρόταση της Κομισιόν. Ήδη, βέβαια η χώρα κατάφερε να έχει μια σημαντική μείωση στην κατανάλωση τους επτά πρώτους μήνες (Αύγουστος 2022-Φεβρουάριος 2023) της περιόδου αναφοράς, που ξεκίνησε τον Ιούλιο.
Δηλαδή πέτυχε μείωση στην κατανάλωση αερίου κατά 20.9% σε σχέση με τον μέσο όρο πενταετίας. Έτσι ξεπέρασε κατά πολύ τον ευρωπαϊκό στόχο του -15%, και κατά 30% σε σχέση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία του ΔΕΣΦΑ για το 2022, μπορεί η συνολική ζήτηση (εγχώρια κατανάλωση & εξαγωγές) φυσικού αερίου αυξήθηκε κατά 11,11%, φθάνοντας τις 86,18 Τεραβατώρες (TWh) από 77,56 ΤWh το 2021, αλλά αυτό οφείλεται στις εξαγωγές.
Όπως αναφέρεται, τη μείωση της εγχώριας κατανάλωσης κατά ποσοστό 19,04%, από 69,96 Τεραβατώρες (TWh) στις 56,64 TWh, υπερκάλυψε η αξιοσημείωτη αύξηση κατά 288,68% που καταγράφηκε στις εξαγωγές φυσικού αερίου από 7,6 Τεραβατώρες (TWh) σε 29,54TWh.
Ειδικότερα, το 34,27% της συνολικής ζήτησης για το 2022 αφορούσε σε εξαγωγές φυσικού αερίου, κυρίως προς τη Βουλγαρία από το σημείο διασύνδεσης στο Σιδηρόκαστρο, ενώ μικρότερες ποσότητες φυσικού αερίου εξήχθησαν και προς την Ιταλία μέσω του αγωγού TAP από τη Νέα Μεσημβρία.
Αντίστοιχα, οι εισαγωγές φυσικού αερίου ανήλθαν σε 86,16 TWh, καταγράφοντας αύξηση 10,84% σε σύγκριση με τις 77,73 TWh το 2021.
Οι μεγαλύτερες ποσότητες εισήλθαν στη χώρα από τον Τερματικό Σταθμό LNG της Ρεβυθούσας, που κάλυψε ποσοστό 44,2% των εισαγωγών, καταγράφοντας σημαντική αύξηση σε σχέση με την περασμένη χρονιά.
Στη δεύτερη θέση βρέθηκε το σημείο εισόδου Σιδηροκάστρου, που κάλυψε ποσοστό 34,34% των εισαγωγών (29,59 TWh), ενώ ακολούθησε το σημείο εισόδου στη Νέα Μεσημβρία, το οποίο, μέσω του αγωγού TAP, κάλυψε το 18,64% των εισαγωγών (16,06 TWh). Τέλος, οι Κήποι Έβρου κάλυψαν το 2,82% των εισαγωγών (2,43 TWh).
Εξαιρετικά κομβικός για τη διαφοροποίηση των πηγών εφοδιασμού της χώρας και της ευρύτερης περιοχής ήταν ο ρόλος της Ρεβυθούσας, που για πρώτη φορά από την έναρξη λειτουργίας της, υποδέχθηκε 78 δεξαμενόπλοια από 10 χώρες, τα οποία εκφόρτωσαν συνολικά ποσότητα ύψους 39,19 TWh LNG, έναντι περίπου 24,51 TWh από 35 δεξαμενόπλοια από 5 χώρες το 2021.
Η αύξηση οφείλεται κυρίως σε φορτία LNG προερχόμενα από τις ΗΠΑ, τα οποία αυξήθηκαν κατά 63,55% σε σχέση με το 2021, αγγίζοντας τις 20,10 TWh, έναντι 12,29 TWh το προηγούμενο έτος, με τις ΗΠΑ να παραμένουν ο μεγαλύτερος εισαγωγέας LNG στη χώρα μας με ποσοστό 51,29%.
Στη δεύτερη θέση βρέθηκε η Αλγερία (5,43 TWh), ενώ ακολουθούν η Αίγυπτος (4,93 TWh), η Νιγηρία (2,93 TWh), η Νορβηγία (2,13 TWh), η Ρωσία (2,03 TWh) και το Ομάν (1,03 TWh). Φορτία κάτω της 1 TWh εισήχθησαν επίσης από την Ισπανία (0,43 TWh), την Ινδονησία (0,11 TWh) και το Καμερούν (0,07 TWh).
Με βάση πάντως τις εκτιμήσεις της Επιτροπής εφόσον παραταθεί για άλλο ένα 12μηνο ο «κόφτης» τότε η Ευρώπη θα εξοικονομήσει 60 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου.
Τα άλλα προσκόμματα
Όπως, επίσης, μεταδίδει το Bloomberg, οι υπουργοί Ενέργειας του μπλοκ είναι έτοιμοι να υποστηρίξουν μια πρόταση που θα δώσει στις κυβερνήσεις τη δυνατότητα να απορρίψουν την προκράτηση χώρων αποθήκευσης από Ρώσους εξαγωγείς για τις αποστολές LNG, σύμφωνα με έγγραφο που είδε το Bloomberg News.
Ενώ από μόνες τους οι κυβερνήσεις θα χρειάζονταν ακόμη διαβουλεύσεις, μεταξύ άλλων με χώρες της ΕΕ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για να χρησιμοποιήσουν τον μηχανισμό, το εργαλείο θα μπορούσε να συνεχίσει να μειώνει τη ροή ενεργειακών προϊόντων από τη Ρωσία.
Να σημειωθεί ότι μόλις πριν από ένα χρόνο η Ευρώπη δαπανούσε περίπου 1 δισ. ευρώ την ημέρα για να πληρώνει αέριο, πετρέλαιο και άνθρακα που εισήγε από τη Ρωσία. Σήμερα πληρώνει μόλις ένα μικρό τμήμα αυτού του ποσού.
Γιώργος Αλεξάκης
