Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, σήμερα δραστηριοποιούνται περίπου 850.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις από τις οποίες το 95% έχει έως 10 εργαζομένους και μόλις 672 μεγάλες πάνω από 250.

Στόχος της κυβέρνησης μέσω των κινήτρων που δίνει σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις αλλά και σε ελεύθερους επαγγελματίες, όπως δικηγόροι, λογιστές, αρχιτέκτονες, μηχανικοί, είναι να μεγαλώσουν προκειμένου να επιβιώσουν, να αναπτυχθούν και να γίνουν ανταγωνιστικές μέσα στο δύσκολο και ρευστό περιβάλλον που έχει δημιουργήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία. 

Σημειώνεται, πάντως, ότι το νομοσχέδιο έχει εφαρμογή επί μετασχηματισμών επιχειρήσεων πάσης μορφής, ανεξαρτήτως αριθμού απασχολουμένων και ετήσιου κύκλου εργασιών.

Ειδικότερα, στην περίπτωση συνεργασίας προσώπων παρέχεται το κίνητρο της απαλλαγής από την καταβολή φόρου εισοδήματος για κάθε συνεργαζόμενο πρόσωπο επί των πραγματοποιούμενων προ φόρων κερδών, κατά ποσοστό 30%, εφόσον, στην περίπτωση που η συνεργασία πραγματοποιείται δυνάμει της ίδρυσης νέου νομικού προσώπου ή άλλης νομικής οντότητας, καθένα από τα συνεργαζόμενα πρόσωπα έχει εισφέρει στο εταιρικό κεφάλαιο του υπό ίδρυση νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας ποσό ίσο με το 10% τουλάχιστον του εταιρικού του κεφαλαίου και το εταιρικό κεφάλαιο του νέου νομικού προσώπου ή της νέας νομικής οντότητας δεν υπολείπεται του ποσού των 125.000 ευρώ. 

Οι ατομικές

 Στην περίπτωση εισφοράς ατομικής επιχείρησης σε οποιασδήποτε μορφής εταιρεία, παρέχεται στη νέα εταιρεία το κίνητρο της απαλλαγής από την καταβολή φόρου εισοδήματος επί των πραγματοποιούμενων προ φόρου κερδών, κατά ποσοστό 30%, εφόσον πληρούνται μεταξύ άλλων οι ακόλουθες προϋποθέσεις: 

α) η εισφερόμενη ατομική επιχείρηση έχει πραγματοποιήσει έναρξη εργασιών τουλάχιστον προ τριετίας από την ημερομηνία της εισφοράς, 

β) η νέα εταιρεία τηρεί λογη νέα εταιρεία τηρεί λογιστικά αρχεία με το διπλογραφικό σύστημα, και 

γ) σε περίπτωση εισφοράς περισσότερων ατομικών επιχειρήσεων, ο κύκλος εργασιών της νέας εταιρείας είναι ίσος ή μεγαλύτερος κατά ποσοστό 150% από τον κύκλο εργασιών της ατομικής επιχείρησης με τον μεγαλύτερο μεταξύ των εισφερόμενων ατομικών επιχειρήσεων μέσο κύκλο εργασιών της τελευταίας τριετίας. 

Οι γενικές διατάξεις 

1. Η απαλλαγή από τον φόρο, στις παραπάνω περιπτώσεις εφαρμόζεται για έως 3 φορολογικά έτη, αρχής γενομένης από το επόμενο έτος της ημερομηνίας ολοκλήρωσης του μετασχηματισμού εταιρειών οποιασδήποτε μορφής ή της ημερομηνίας πραγματοποίησης εισφοράς ατομικής επιχείρησης σε οποιασδήποτε μορφής εταιρεία ή της ημερομηνίας έναρξης της οποιασδήποτε μορφής συνεργασίας. 

2. Στην περίπτωση μετασχηματισμού επιχείρησης ή εισφοράς ατομικής επιχείρησης, το φορολογικό όφελος δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό συνολικά των 500.000 ευρώ, σε διάστημα έως εννέα ετών από την εφαρμογή της απαλλαγής από τον φόρο. 

3. Στην περίπτωση συνεργασίας προσώπων, το φορολογικό όφελος δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 125.000 ευρώ για καθένα από τα συνεργαζόμενα πρόσωπα, το οποίο υπολογίζεται επί των κερδών που προκύπτουν από τη συνεργασία για καθένα από αυτά, σε διάστημα έως τριών (3) ετών από την εφαρμογή της απαλλαγής από τον φόρο. 

4. Το παρόν δεν εφαρμόζεται στις κατασκευαστικές κοινοπραξίες, καθώς και στους μετασχηματισμούς και τις συνεργασίες, στις οποίες μετέχουν, με οποιονδήποτε τρόπο, κατασκευαστικές κοινοπραξίες. 

5. Στην περίπτωση που η συνεργασία δημιουργείται δυνάμει συμφωνίας δικαιόχρησης (franchising), το κίνητρο της απαλλαγής παρέχεται αποκλειστικά υπέρ του δικαιοδόχου (franchisee).

Η ενεργειακή κρίση

Το νομοσχέδιο, επίσης, του υπουργείου Οικονομικών λαμβάνει υπόψη τα δεδομένα της ενεργειακής κρίσης και ανεβάζει πάνω από τα 25 εκατ. ευρώ το δημοσιονομικό κόστος των φοροαπαλλαγών.

Με τις επικαιροποιημένες διατάξεις παρέχεται έκπτωση 30% από τον φόρο εισοδήματος για 9 χρόνια αντί για 3 που προβλέπονταν αρχικά, ενώ για αγρότες η έκπτωση είναι μεγαλύτερη και φτάνει το 50%. Πιο συγκεκριμένα, ο φορολογικός συντελεστής μειώνεται στο 15,5% από 22% που είναι σήμερα και στο 11% για τους αγρότες υπό την προϋπόθεση ότι η νέα εταιρική σχέση θα έχει διάρκεια τουλάχιστον 5 έτη.

Το μέτρο αφορά ελεύθερους επαγγελματίες, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που μετά τη μετατροπή τους θα απασχολούν πάνω από 9 υπαλλήλους, ενώ πριμοδοτούνται πετυχημένες μορφές συνεργασίας όπως η συμβολαιακή γεωργία και το franchising.

Με μια “ματιά” το Ν/Σ

Επιγραμματικά, προβλέπεται:

1. Απαλλαγή από την καταβολή φόρου εισοδήματος επί των κερδών κατά 30% για 9 έτη:

- στη νέα εταιρεία που προκύπτει

- σε κάθε συνεργαζόμενο πρόσωπο στην περίπτωση συνεργασίας προσώπων

- στη νέα εταιρεία σε περίπτωση εισφοράς ατομικής επιχείρησης σε οποιασδήποτε μορφής εταιρεία.

Η απαλλαγή παρέχεται από το επόμενο έτος της ημερομηνίας ολοκλήρωσης του μετασχηματισμού εταιρειών οποιασδήποτε μορφής ή της ημερομηνίας πραγματοποίησης εισφοράς ατομικής επιχείρησης σε οποιασδήποτε μορφής εταιρεία ή της ημερομηνίας έναρξης της οποιασδήποτε μορφής συνεργασίας.

2. Στην περίπτωση συνεργασίας φυσικών προσώπων, κατά κύριο επάγγελμα αγροτών, παρέχεται το κίνητρο της απαλλαγής από την καταβολή φόρου εισοδήματος κατά ποσοστό 50% επί των κερδών, τα οποία προκύπτουν από την άσκηση ατομικής αγροτικής επιχειρηματικής δραστηριότητας.

3. Κατά τη μεταγραφή ή την εγγραφή των σχετικών πράξεων μεταβίβασης των περιουσιακών στοιχείων των μετασχηματιζόμενων επιχειρήσεων στα δημόσια βιβλία, προβλέπεται η καταβολή μόνο των πάγιων δικαιωμάτων έμμισθων ή άμισθων υποθηκοφυλάκων και προϊσταμένων Κτηματολογικών Γραφείων, ποσού ύψους 300 ευρώ, ενώ αποκλείεται οποιαδήποτε άλλη επιβάρυνση, αμοιβή, κ.λπ.

4. Για τις συγχωνευόμενες επιχειρήσεις ή συνένωση ατομικών, το όφελος μπορεί να ανέλθει έως τα 500.000 ευρώ, ενώ για συνεργασία προσώπων φτάνει έως 125.000 ευρώ για καθένα από τα συνεργαζόμενα πρόσωπα.

5. Ως «συνεργασία» νοείται η σχέση που συγκεντρώνει αθροιστικά τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:

- Δημιουργείται δυνάμει οποιασδήποτε μορφής σύμβασης ή συμφωνίας μεταξύ μη συνδεδεμένων προσώπων, δυνάμει της ίδρυσης οποιασδήποτε μορφής νομικού προσώπου ή άλλης νομικής οντότητας από δύο ή περισσότερα πρόσωπα, συμπεριλαμβανομένων των κοινοπραξιών, των συνεταιρισμών, των οργανώσεων ή των ομάδων παραγωγών ανεξαρτήτως νομικής μορφής ή με αντικείμενο τη συμβολαιακή γεωργία ή τη σύμβαση δικαιόχρησης (franchising),

- έχει σκοπό την από κοινού προώθηση των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων των συνεργαζόμενων εταιρειών ή προσώπων,

- διαρκεί για τουλάχιστον 5 έτη από την ημερομηνία σύναψης της συμφωνίας ή ίδρυσης του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας, και

- ο συνολικός μέσος κύκλος εργασιών των εταιρειών που μετέχουν σε αυτήν, λαμβάνοντας υπόψη την προηγούμενη τριετία, είναι τουλάχιστον ίσος με ποσοστό 150% του κύκλου εργασιών της εταιρείας με τον μεγαλύτερο, μεταξύ των συνεργαζόμενων εταιρειών, μέσο κύκλο εργασιών της τελευταίας τριετίας.

6. Παρέχεται η δυνατότητα μεταφοράς των ζημιών των μετασχηματιζόμενων επιχειρήσεων στον ισολογισμό της νέας επιχείρησης και η δυνατότητα φορολογικού συμψηφισμού αυτών με τα κέρδη της νέας επιχείρησης. Απαλλάσσεται η νέα επιχείρηση από την καταβολή φόρου εισοδήματος που προκύπτει από την υπεραξία μεταβίβασης στοιχείων του ενεργητικού της σε τρίτο, καταργείται ο φόρος συγκέντρωσης κεφαλαίου, αναγνωρίζεται έκπτωση των δαπανών που πραγματοποιούνται για την απόκτηση τίτλων στην περίπτωση εξαγοράς επιχείρησης και προβλέπεται η δυνατότητα μεταβίβασης των διοικητικών αδειών κάθε είδους, συμπεριλαμβανομένων των προσωποπαγών αδειών, στην περίπτωση μετασχηματισμού επιχείρησης.

7. Στους μετασχηματισμούς επιχειρήσεων, προκειμένου να πάρουν τη φορολογική έκπτωση του 30% πρέπει επίσης να έχουν μέσο κύκλο εργασιών τουλάχιστον 150% του κύκλου εργασιών της μεγαλύτερης εξ αυτών. Επιπλέον, όμως, πρέπει ο κύκλος εργασιών της νέας εταιρείας, δηλαδή το άθροισμα του κύκλου εργασιών των μετασχηματιζόμενων επιχειρήσεων, να είναι ίσος ή μεγαλύτερος των 450.000 ευρώ.

8. Σε περίπτωση συνεργασίας προσώπων, η έκπτωση παρέχεται αν ιδρύεται νέο νομικό πρόσωπο ή άλλη νομική οντότητα, όπου το καθένα από τα συνεργαζόμενα πρόσωπα συνεισφέρει τουλάχιστον 10% του εταιρικού κεφαλαίου του νέου νομικού προσώπου.

9. Σε περίπτωση μετατροπής ατομικής επιχείρησης σε προσωπική εταιρεία ή σε οποιασδήποτε άλλης μορφής εταιρεία ή σε περίπτωση συνένωσης ατομικών επιχειρήσεων με σκοπό τη δημιουργία νομικού προσώπου, το κίνητρο δίνεται εφόσον η ατομική επιχείρηση έχει ιδρυθεί τουλάχιστον προ τριετίας, η νέα εταιρεία τηρεί λογιστικά αρχεία με το διπλογραφικό σύστημα και -σε περίπτωση συνένωσης περισσότερων ατομικών επιχειρήσεων- ο κύκλος εργασιών της νέας εταιρείας είναι μεγαλύτερος από το 150% του κύκλου εργασιών της μεγαλύτερης ατομικής επιχείρησης.

10. Τίθεται «οροφή» στο όφελος από τη φορολογική ελάφρυνση:

- Στην περίπτωση μετασχηματισμού ή συνένωσης επιχειρήσεων δεν μπορεί να ξεπερνά τα 500.000 ευρώ σε διάστημα 9 ετών.

- Στην περίπτωση συνεργασιών δεν μπορεί να ξεπερνάει τα 125.000 ευρώ για καθένα από τα συνεργαζόμενα πρόσωπα, επίσης σε διάστημα 9 ετών.

Γιώργος Αλεξάκης