Συγκεκριμένα η χώρα μας, με βάση την έρευνα της Κομισιόν, συμπεριλαμβάνεται στη μικρή ομάδα των χωρών, που κατάφερε εν μέση πανδημίας, να περιορίσει δραστικά την «αιμορραγία» εσόδων από τις «τρύπες» του ΦΠΑ.
Να σημειωθεί ότι το 2019 ήταν ουραγός μαζί με τη Ρουμανία και τη Μάλτα, καταγράφοντας τις μεγαλύτερες απώλειες ΦΠΑ («κενό ΦΠΑ»), ενώ το 2020 η κατάσταση αλλάζει και από τις τελευταίες θέσεις η Ελλάδα βρίσκεται στις πρώτες σε ό,τι αφορά τη μείωση φοροδιαφυγής στον ΦΠΑ, μαζί τη Γερμανία την Ουγγαρία και τις Κάτω Χώρες.
Τα νούμερα ωστόσο σοκάρουν.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη χθεσινή έκθεση της Κομισιόν:
- η Ελλάδα συνεχίζει να χάνει το 19,7% των δυνητικών εσόδων από τον ΦΠΑ. Συγκεκριμένα, η χώρα μας απώλεσε έσοδα ύψους 3,17 δισ. ευρώ από τον ΦΠΑ που θα μπορούσε να είχε εισπράξει το 2020
- οι απώλειες στο σύνολο της Ε.Ε. αγγίζουν τα 93 δισ. ευρώ. Πάντως, αν και περιορίστηκαν κατά περίπου 30 δις. ευρώ στην Ελλάδα, από το 2016 ως και το 2021 έκαναν «φτερά» πάνω από 26 δις. ευρώ λόγω απωλειών ΦΠΑ.
Σημαντική βελτίωση λέει το Υπ. Οικονομικών
Να σημειωθεί ότι, με δήλωσή του ο Υπουργός Οικονομικών κ. Χρήστος Σταϊκούρας σχετικά με την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το έλλειμμα ΦΠΑ (VAΤ gap) υπογράμμισε το πόσο σημαντική είναι η επίδοση που καταγράφει η Ελλάδα.
«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε σήμερα την 10η Έκθεση για το έλλειμμα ΦΠΑ (VAΤ gap) ή το λεγόμενο «κενό» ΦΠΑ, δηλαδή τη διαφορά μεταξύ των προσδοκώμενων και των πραγματικών εσόδων από τον Φόρο Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ).
Σύμφωνα με την Έκθεση, το 2020, παρά την εμφάνιση της πανδημίας και την επίδρασή της στον οικονομικό κύκλο, που επηρεάζει και τον ΦΠΑ, η Ελλάδα πέτυχε μια από τις μεγαλύτερες μειώσεις ελλείμματος ΦΠΑ στην Ευρωπαϊκή Ένωση, περιορίζοντας σημαντικά τις απώλειες εσόδων της, κυρίως λόγω φοροδιαφυγής.
Τάση, που αναμένεται να συνεχιστεί με ταχύτερους ρυθμούς το 2021.
Πρόκειται για μια σημαντική εξέλιξη, με άμεσο και ουσιαστικό αντίκτυπο στα κρατικά έσοδα, στην εμπέδωση της φορολογικής συνείδησης, στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων, στην ενίσχυση της φορολογικής δικαιοσύνης και της κοινωνικής συνοχής και κυρίως, στη διασφάλιση των προϋποθέσεων για ακόμα χαμηλότερη συνολική φορολογική επιβάρυνση των πολιτών.
Μια ακόμη εξέλιξη, που πιστοποιεί την αποτελεσματικότητα της ασκούμενης οικονομικής και φορολογικής πολιτικής των τελευταίων ετών, καταδεικνύοντας τη σημαντική πρόοδο που καταγράφει – υπό δυσμενείς διεθνείς συνθήκες – η Χώρα μας, στη βελτίωση σημαντικών δεικτών της οικονομίας της.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής:
- Η Ελλάδα είναι η χώρα με την 4η μεγαλύτερη μείωση ελλείμματος ΦΠΑ στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2020.
- Η Ελλάδα παρουσιάζει μείωση στο έλλειμμα ΦΠΑ κατά 3,7 ποσοστιαίες μονάδες, ήτοι στο 19,7% του VTTL (θεωρητικά προσδοκώμενα έσοδα υπό πλήρη συμμόρφωση) το 2020, έναντι του 23,4% το 2019, παρά τη μείωση του ΑΕΠ και την εφαρμογή μειωμένων και υπερμειωμένων συντελεστών και απαλλαγών (policy gap) σε σημαντικούς τομείς λόγω και της πανδημίας. Συνεπώς, η σημαντικότατη αυτή μείωση προέρχεται κυρίως από την ουσιαστική αύξηση της συμμόρφωσης, εξαιτίας και της μείωσης φορολογικών συντελεστών από την Κυβέρνηση, από το 2019.
- Το έλλειμμα ΦΠΑ στην Ελλάδα αναμένεται να συνεχίσει να μειώνεται με υψηλότερους ρυθμούς, της τάξεως των 5,7 ποσοστιαίων μονάδων, το 2021 κυρίως λόγω αύξησης της συμμόρφωσης.
- Το κενό λόγω μη συμμόρφωσης μειώθηκε κατά 5,1 ποσοστιαίες μονάδες, δεδομένης της εντατικοποίησης των μέτρων για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της ενίσχυσης της συμμόρφωσης. Σημαντικό να τονισθεί ότι η αύξηση του κενού λόγω εφαρμογής μειωμένων συντελεστών, απορροφήθηκε πλήρως από την προαναφερόμενη μείωση του κενού λόγω μη συμμόρφωσης.
Αποδεικνύεται, συνεπώς, ότι οι προσπάθειες της Κυβέρνησης για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, την ψηφιοποίηση της οικονομίας, την εντατικοποίηση των ελέγχων και την προώθηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, σε συνδυασμό με τις σημαντικές μειώσεις φόρων και ασφαλιστικών εισφορών, αποδίδουν καρπούς.
Η φορολογική συμμόρφωση αυξάνεται. Το κενό ΦΠΑ συρρικνώνεται. Ενώ, αναγνωρίζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η ουσιαστική, μη συγκυριακή, πρόοδος που έχει επιτευχθεί στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του συστήματος ΦΠΑ.
Η Κυβέρνηση και το Υπουργείο Οικονομικών προχωράει με σχέδιο και όραμα, υλοποιώντας κατάλληλες πολιτικές, με στόχο την αντιμετώπιση χρόνιων ενδογενών αδυναμιών της ελληνικής οικονομίας, τη διεύρυνση της παραγωγικής βάσης, την αύξηση της ποσότητας και τη βελτίωση της ποιότητας του εγχώριου προϊόντος, ώστε να επιτύχουμε τη βελτίωση του διαθέσιμου εισοδήματος νοικοκυριών και επιχειρήσεων, τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων απασχόλησης και την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής», σημείωσε ο υπουργός Οικονομικών.
Συνεχίζεται η τάση βελτίωσης
Η συνεχιζόμενη, πάντως, αύξηση της διείσδυσης των ηλεκτρονικών συναλλαγών (από τα 40 δις. ευρώ που ήταν το 2019 οι ηλεκτρονικές συναλλαγές αναμένεται να φθάσουν φέτος τα 65 δις. ευρώ), αλλά και η πλήρης ψηφιοποίηση της τιμολόγησης, μαζί με τη διασύνδεση ταμειακών και POS με το taxisnet δημιουργεί προϋποθέσεις για περαιτέρω βελτίωση.
Μάλιστα, για το 2021 εκτιμάται ότι οι απώλειες περιορίζονται ακόμα περισσότερο και συγκεκριμένα στο 14% των δυνητικών εισπράξεων ΦΠΑ, δηλαδή στα περίπου 2,4 δις. ευρώ.
Όπως μάλιστα αναφέρεται, οι απώλειες από την είσπραξη του ΦΠΑ είναι σαφώς επιζήμιες για τα δημόσια οικονομικά συνολικά σε μια περίοδο κατά την οποία τα κράτη μέλη προσαρμόζουν τους προϋπολογισμούς τους, για να αντιμετωπίσουν τις κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις των πρόσφατων απότομων αυξήσεων των τιμών της ενέργειας και του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας.
Επιπλέον, τα καθεστώτα ΦΠΑ στην ΕΕ μπορεί να εξακολουθούν να είναι επαχθή για τις επιχειρήσεις, ιδίως για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις αλλά και αυτές που δραστηριοποιούνται σε διασυνοριακό επίπεδο ή προτίθενται να επεκταθούν σε αυτού του είδους τις δραστηριότητες.
Να σημειωθεί ότι σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οι κύριες δράσεις που προτείνονται θα βοηθήσουν τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν επιπρόσθετα έσοδα από τον ΦΠΑ έως και 18 δισ. ευρώ ετησίως, ενώ παράλληλα θα βοηθήσουν τις επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των ΜΜΕ, να αναπτυχθούν.
Κύριες δράσεις:
- Μετάβαση σε ψηφιακές αναφορές σε πραγματικό χρόνο (DRR) με βάση την ηλεκτρονική τιμολόγηση για επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται διασυνοριακά στην ΕΕ.
- Επικαιροποιημένοι κανόνες ΦΠΑ για τις επιβατικές μεταφορές και τις πλατφόρμες για καταλύματα σύντομης διάρκειας.
- Καθιέρωση ενιαίας εγγραφής στο μητρώο ΦΠΑ σε ολόκληρη την ΕΕ.
Γιώργος Αλεξάκης
