Παράλληλα, ο όγκος πωλήσεων υποχώρησε το 2020 κατά 13,5% (σε 11.674 χιλ. μετρικούς τόνους από 13.503 χιλ. μετρικούς τόνους το 2019) εξαιτίας του δραστικού περιορισμού της ζήτησης που προκλήθηκε από την υγειονομική κρίση. Επομένως, η μείωση στην αξία των πωλήσεων το 2020 οφείλεται στον μικρότερο όγκο πωλήσεων, αλλά κυρίως στη χαμηλότερη μέση τιμή πώλησης των προϊόντων.

Το συνολικό κόστος πωληθέντων, μειώθηκε κατά 30,1% και διαμορφώθηκε το 2020 σε €7,9 δισεκ. από €11,3 δισεκ. το 2019. Το 58,1% του κόστους πωληθέντων αφορά στο κόστος εισαγωγής CIF, το οποίο – με δεδομένο ότι εξαρτάται από τις διεθνείς τιμές των προϊόντων πετρελαίου – αποτέλεσε τον κυριότερο παράγοντα μεταβολής του κόστους πωληθέντων το 2020. Οι δασμοί και φόροι με ποσοστό 40,7% αποτελούν τον δεύτερο σημαντικότερο παράγοντα διαμόρφωσης του κόστους πωληθέντων, ενώ οριακή είναι η επίδραση των άμεσων εξόδων αγορών, που συμμετέχουν στο κόστος πωληθέντων με ποσοστό 1,2%. Η μικτή κερδοφορία του κλάδου υποχώρησε έντονα το 2020 σε €367,8 εκατ. από €507,7 εκατ. την προηγούμενη χρονιά (-27,5%). Οι υπόλοιπες δαπάνες των επιχειρήσεων του κλάδου – που σε πολύ μεγάλο βαθμό (65%) σχετίζονται με τα λοιπά λειτουργικά έξοδα και τις αμοιβές προσωπικού – παρουσίασαν το 2020 μείωση και διαμορφώθηκαν σε €445,2 εκατ. από €463,6 εκατ. το προηγούμενο έτος (-4,0%). Αυτό οφείλεται κυρίως στην αισθητή μείωση των λειτουργικών εξόδων, καθώς τα υπόλοιπα στοιχεία των δαπανών (αποσβέσεις, ανόργανα έξοδα) κινήθηκαν ανοδικά και οι φόροι και εισφορές ήπια χαμηλότερα σε σχέση με τα επίπεδα του προηγούμενου έτους.

Τα καθαρά κέρδη του κλάδου (μετά από φόρους) κυμάνθηκαν σε αρνητικά επίπεδα και διαμορφώθηκαν σε -€33,7 εκατ. το 2020 από €56,1 εκατ. το 2019. Το αποτέλεσμα αυτό επηρεάστηκε από τη σημαντική υποχώρηση στα μικτά κέρδη (-27,5%) σε συνδυασμό με την περιορισμένη μείωση των συνολικών δαπανών (-4%).

Περιουσιακή Διάρθρωση

Τα μεγέθη που προσδιορίζουν την περιουσιακή διάρθρωση των επιχειρήσεων του κλάδου εμπορίας πετρελαιοειδών παρουσίασαν και το 2020 μικτή εικόνα. Αναλυτικότερα, τα πάγια ενισχύθηκαν ήπια κατά 3,3% (από €1.235 εκατ. το 2019 σε €1.276 εκατ. το 2020), ενώ το κυκλοφορούν ενεργητικό υποχώρησε αισθητά κατά 20,3%. Επιπλέον, το βραχυπρόθεσμο παθητικό μειώθηκε κατά 17,6%, από €629,3 εκατ. σε €518,5 εκατ.. Η υποχώρηση του βραχυπρόθεσμου παθητικού σε συνδυασμό με την ταχύτερη μείωση του κυκλοφορούντος ενεργητικού περιόρισε το κεφάλαιο κίνησης, το οποίο διαμορφώθηκε σε €450,5 εκατ. το 2020 από €587,1 εκατ. το 2019.

Το σύνολο του απασχολούμενου κεφαλαίου παρουσίασε μικρή μείωση (5,3%) το 2020 σε σχέση με το προηγούμενο έτος, καθώς η αύξηση του παγίου ενεργητικού λειτούργησε αντισταθμιστικά στη μείωση του κεφαλαίου κίνησης. Επιπρόσθετα, η καθαρή θέση των επιχειρήσεων του κλάδου, υποχώρησε κατά 7,8% το 2020, στα €636 εκατ. από €689,9 εκατ. το 2019.

Τέλος, οι μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις, μεταβλήθηκαν οριακά το 2020 (€711,6 εκατ.) σε σχέση με το 2019 (€713,8 εκατ.), ενώ η εξάρτηση των εταιριών του κλάδου από βραχυπρόθεσμα ξένα κεφάλαια υποχώρησε, όπως προκύπτει από την αισθητή μείωση κατά 10,5% του βραχυπρόθεσμου τραπεζικού δανεισμού το 2020 (€348,2 εκατ.) σε σχέση με το 2019 (€389 εκατ.).

Ανάλυση Φορολογίας και Ανόργανων Εσόδων/Εξόδων

Από τα στοιχεία προκύπτει ότι οι φόροι και οι έκτακτες εισφορές μειώθηκαν το 2020 κατά 7,4% και διαμορφώθηκαν σε €8,3 εκατ. έναντι €9,0 εκατ. το 2019 (βλ. και Πίνακα 3.3), ενώ τα ανόργανα έξοδα ενισχύθηκαν έντονα κατά 60,8%, δηλαδή από τα €6,5 εκατ. το 2019 στα €10,5 εκατ. το 2020. Τέλος, οι φόροι εισοδήματος χρήσεως διαμορφώθηκαν σε -€11,1 εκατ. από €22,7 εκατ. το 2019.

Επενδύσεις και Λοιπά Στοιχεία του Κλάδου

Οι λοιπές επενδύσεις του κλάδου υποχώρησαν αισθητά το 2020 σε €71,2 εκατ., από €84,7 εκατ. το 2019. Αντίθετα, οι επενδύσεις που αφορούν την ασφάλεια και το περιβάλλον ενισχύθηκαν στα €2.800 χιλ. το 2020 από €1.441 χιλ. το 2019. Ως αποτέλεσμα της υποχώρησης των λοιπών επενδύσεων, οι οποίες αποτελούν το κύριο μέρος των συνολικών επενδύσεων των εταιριών του κλάδου (96,2%), οι συνολικές επενδύσεις μειώθηκαν κατά 14,2%, σε €74,0 εκατ. το 2020 από €86,2 εκατ. το 2019.

Ο αριθμός των πρατηρίων μειώθηκε το 2020 κατά 11,5% και διαμορφώθηκε σε 4.935 από 5.579 το προηγούμενο έτος. Συγχρόνως, υποχώρησαν οι μέσες πωλήσεις καυσίμων ανά πρατήριο (σε χιλ. μετρικούς τόνους) κατά 9,6%. Η χωρητικότητα των ιδιόκτητων και ενοικιασμένων αποθηκευτικών χώρων των εταιριών του κλάδου παρέμεινε ουσιαστικά αμετάβλητη, όπως και αυτή των πρατηρίων. Μείωση καταγράφεται στον αριθμό των απασχολούμενων αυτοκινήτων (ιδιόκτητων και τρίτων), από 1.480 το 2019 σε 1.304 το 2020 -11,9%). Τέλος, ο αριθμός του προσωπικού στις εξεταζόμενες εταιρίες του κλάδου ανήλθε το 2020 σε 1.821 άτομα, μειωμένος κατά 2,1% έναντι του προηγούμενου έτους.

Κοινωνικό Προϊόν

Το κοινωνικό προϊόν, αποτελεί μέρος των εσόδων των επιχειρήσεων που κατανέμεται στο προσωπικό, στο κράτος, στους μετόχους και στους πιστωτές. Σύμφωνα με αυτή την προσέγγιση, το κοινωνικό προϊόν περιλαμβάνει τις δαπάνες για (α) τη μισθοδοσία του προσωπικού και την παροχή σε αυτό διαφόρων ωφελημάτων πέραν των στενά προβλεπόμενων από τις ισχύουσες διατάξεις (όπως ασφαλιστική κάλυψη του προσωπικού για νοσοκομειακή περίθαλψη και συνταξιοδοτικές παροχές), την κάλυψη των ασφαλιστικών εισφορών στους διάφορους οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης, (β) την πληρωμή στο κράτος του φόρου εισοδήματος, του φόρου μισθωτών υπηρεσιών καθώς και διαφόρων άλλων φόρων, την πραγματοποίηση διαφόρων δωρεών και χορηγιών, (γ) την πληρωμή τόκων στα πιστωτικά ιδρύματα και (δ) την πληρωμή μερίσματος στους μετόχους και για την αύξηση των αποθεματικών.

Με την ευρεία έννοια, ένα μέρος των λειτουργικών εξόδων θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως κοινωνικό προϊόν αφού καταλήγουν στη χρηματοδότηση άλλων επιχειρήσεων, που και αυτές με τη σειρά τους παράγουν κοινωνικό προϊόν, όπως αρχικά ορίσθηκε.

Σύμφωνα με τα παραπάνω, το κοινωνικό προϊόν του κλάδου εμπορίας πετρελαιοειδών το 2020 και μειώθηκε σε €3,3 δισεκ. από €3,94 δισεκ. το 2019.

Αναλυτικότερα, οι εισροές/έσοδα του συνόλου των εξεταζόμενων εταιριών του κλάδου από την οικονομική δραστηριότητα του έτους 2020 μειώθηκαν στα €8,3 δισεκ. από €11,8 δισεκ. το 2019 (-30,0%). Από το σύνολο των εισροών του κλάδου το 2020, το 55,1% (€4,6 δισεκ.) κατευθύνθηκε στην κάλυψη του κόστους προϊόντων CIF, το 2,7% (€221,9 εκατ.) κάλυψε άλλα λειτουργικά έξοδα των εταιριών, ενώ το 1,4% (€94,7 εκατ.) κάλυψε τα άμεσα έξοδα αγορών και το 1,1% (116,8 εκατ.) τις αποσβέσεις.

Το υπόλοιπο 39,7% του συνόλου των εισροών του κλάδου εμπορίας πετρελαιοειδών το 2020 (€3,3 δισ.) αποτελεί τη συνεισφορά του κλάδου (με βάση τα ενοποιημένα μεγέθη) στο κοινωνικό προϊόν.

Διανομή Κοινωνικού Προϊόντος

Αναλύοντας περαιτέρω το κοινωνικό προϊόν για το έτος 2020, ο κλάδος δημιούργησε για τον κρατικό προϋπολογισμό έσοδα από φόρους και άλλες εισφορές που ανήλθαν σε €3,2 δισ. έναντι €3,74 δισ. το 2019 (-14,4%), ενώ κατέβαλε στο προσωπικό του, υπό μορφή καθαρών αμοιβών και εργοδοτικών εισφορών, €87,2 εκατ. από €90,7 εκατ. το 2019 (- 3,8%). Τέλος, το ποσό του κοινωνικού προϊόντος που κατευθύνθηκε προς το χρηματοπιστωτικό σύστημα διαμορφώθηκε σε €44,6 εκατ. το 2020 μειωμένο κατά 15,0% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος (€52,5 εκατ.). Επίσης αποτυπώνονται ζημιές ύψους €33,8 εκατ. στη συνολική καθαρή κερδοφορία του κλάδου (περιλαμβανομένων των ανόργανων εσόδων).

Η συνεισφορά αυτή, ως αποτέλεσμα της επιτυχημένης επιχειρηματικής δραστηριότητας, υλοποιείται με την παραγωγή «πλούτου» (έσοδα για το κράτος από φόρους και εισφορές των επιχειρήσεων του κλάδου), τη δημιουργία θέσεων εργασίας, με ταυτόχρονη διασφάλιση της προστασίας του περιβάλλοντος και με τη συμβολή και επίδραση στην κοινωνική πρόοδο και συνοχή. Το ύψος και η σύνθεση του κοινωνικού προϊόντος που παράγουν οι επιχειρήσεις του κλάδου συνολικά, προσδιορίζει με σαφήνεια το μέγεθος της συνεισφοράς αυτής.